Maksiller retrognatik olgularda, modifiye yüz maskesinin ortodontik ve ortopedik etkilerinin sefalometrik olarak incelenmesi

Abstract

ÖZET 2. 1. Türkçe Özet Maksiller retrognatiye bağlı Sınıf III olguların tedavilerinde yüz maskesi veya reverse headgear sıklıkla kullanılmaktadır. Maksillanın. protraksiyonu sırasında oluşan istenmeyen yan etki, saat yönünün tersine rotasyondur. Bu durum, hemen hemen bütün yüz maskeleri veya reverse headgear tasarımları için söz konusudur. Bu yan etkileri ortadan kaldırmak için, kuvvet-moment ve ankraj bölgeleri değiştirilerek yüz maskesi modifiye edilmiştir. Bu çalışmanın amacı; yeni modifiye edilen yüz maskesinin, tedavi periyodunun üçüncü ayı sonundaki ortodontik ve ortopedik etkilerinin araştırılmasıdır. Çalışma gerecimizi, maksiller retrognatiye bağlı Sınıf III maloklüzyonu olan oniki kız, beş erkek birey oluşturmuştur. Hastaların ortalama yaşı 12.81 yıldır. Hastalara, yüz arkının yerleşeceği özel tüpleri olan akrilik capsplint ile hızlı üst çene genişletmesi uygulanmış ve bir hafta boyunca günde iki kez aktive edilmesi istenmiştir. Suturun açılmasını takiben, modifiye yüz maskesi kullandırılmıştır. Modifiye yüz maskesi, yüz arkı ve alın parçası olmak üzere temel iki parçadan oluşmaktadır. Yüz arkınının ve alın parçasının çengelleri arasına 750 gr.'lık ağır kuvvet veren elastikler uygulanmıştır. Çalışma, her ay alınan lateral sefalometrik filmler üzerinde yürütülmüştür. 24 açısal, 42 lineer ölçüm Wilcoxon testi ile istatistiksel olarak incelenmiştir. Ortopedik Etkiler: Maksilla, öne doğru (11.A-VD: D= 2.14 mm., p<0.001) ve saat yönünde (6.SN/ANS-PNS: D= 1.67°, p<0.01) rotasyon yaparak yer değiştirmiştir. Maksillanın ön bölgesinin uzaması sonucu, mandibula aşağıya (29.B-HD: D= 2.32 mm., p<0.001) ve geriye doğru (31.Pog-VD: D= -1.82 mm., p<0.01), saat yönünde rotasyon yaparak hareket etmiştir. Ortodontik Etkiler: Üst keserlerde uzama (41.lsi-HD: D=2.91 mm., p<0.01) ve linguale devrilme (38.lsi-lsa/S-N: D=-4.5°, p<0.001) saptanırken üst molarlarda gömülme (44.Ms/ANS-PNS: D= -2.08 mm., p<0.001) vefonksiyonel oklüzal düzlemde saat yönünde rotasyon (39.SN/Fonk.OD: D= 8°, p<0.001; 45.ANS-PNS/Fonk.OD: D= 5.47°, p<0.001; 46.HD/Fonk.OD: D= 8.97°, p<0.001) saptanmıştır. Yumuşak Doku Etkileri: Nasolabial açıda (53.Nasolabial açı: D= 10.35°, p<0.01) artış saptanırken, üst dudak aşağıya (58.SL-HD: D=1.11 mm., p<0.01), alt dudak ise geriye (61.LI-VD: D= -1.91 mm., p<0.01) ve aşağıya (62.LI-HD: D= 1.88 mm., p<0.05) hareket etmiştir. Kuvvet uygulama noktasının maksillanın kütle merkezinin 4-5 cm. üzerine taşınması ve uzun kaldıraç kolunun uzamasıyla, maksilla üzerinde oluşan ve saat yönünde rotasyona neden olan moment artmıştır. Sonuç olarak, modifiye edilmiş yüz maskesinin, anterior open-bite (ön açık-kapanış) eğilimi olan maksiller retrognatiye bağlı Sınıf III maloklüzyonların tedavilerinde etkili bir şekilde kullanılabileceği düşünülmektedir. 2. 2. İngilizce Özet (Summary) Cephalometric Evaluation of Orthodontic and Orthopedic Effects of Modified Face Mask In Maxillary Retrognatic Cases Face mask or reverse headgear is commonly used in the treatment of Class III malocclusions characterised by maxillary retrognathism. In all the well-known face mask or reverse headgear designs, an unwanted side effect is the counter-clockwise rotation of the maxilla during protraction. To eliminate this, face mask was modified by changing the force and moment system and anchorage regions. The aim of this study was to investigate the orthodontic and orthopedic effects of this newly modified face mask at the end of the third month of treatment period. Twelve female and five male patients with Class III malocclusion due to maxillary retrognathism comprised the study material. The average age of the patients was 12.81 years. A full coverage acrylic cap splint-type rapid maxillary expansion appliance with special tubes was inserted and activated

fonksiyonel oklüzal düzlemde saat yönünde rotasyon (39.SN/Fonk.OD: D= 8°, p<0.001; 45.ANS-PNS/Fonk.OD: D= 5.47°, p<0.001; 46.HD/Fonk.OD: D= 8.97°, p<0.001) saptanmıştır. Yumuşak Doku Etkileri: Nasolabial açıda (53.Nasolabial açı: D= 10.35°, p<0.01) artış saptanırken, üst dudak aşağıya (58.SL-HD: D=1.11 mm., p<0.01), alt dudak ise geriye (61.LI-VD: D= -1.91 mm., p<0.01) ve aşağıya (62.LI-HD: D= 1.88 mm., p<0.05) hareket etmiştir. Kuvvet uygulama noktasının maksillanın kütle merkezinin 4-5 cm. üzerine taşınması ve uzun kaldıraç kolunun uzamasıyla, maksilla üzerinde oluşan ve saat yönünde rotasyona neden olan moment artmıştır. Sonuç olarak, modifiye edilmiş yüz maskesinin, anterior open-bite (ön açık-kapanış) eğilimi olan maksiller retrognatiye bağlı Sınıf III maloklüzyonların tedavilerinde etkili bir şekilde kullanılabileceği düşünülmektedir. 2. 2. İngilizce Özet (Summary) Cephalometric Evaluation of Orthodontic and Orthopedic Effects of Modified Face Mask In Maxillary Retrognatic Cases Face mask or reverse headgear is commonly used in the treatment of Class III malocclusions characterised by maxillary retrognathism. In all the well-known face mask or reverse headgear designs, an unwanted side effect is the counter-clockwise rotation of the maxilla during protraction. To eliminate this, face mask was modified by changing the force and moment system and anchorage regions. The aim of this study was to investigate the orthodontic and orthopedic effects of this newly modified face mask at the end of the third month of treatment period. Twelve female and five male patients with Class III malocclusion due to maxillary retrognathism comprised the study material. The average age of the patients was 12.81 years. A full coverage acrylic cap splint-type rapid maxillary expansion appliance with special tubes was inserted and activatedtwice a day for one week to create sutural separation, following which the modified face mask was worn. This modified face mask has basically two parts; a facebow and forehead pad. Heavy elastics (750 gr.) were applied between forehead pad and facebow hooks. Lateral cephalometric radiographs were taken monthly and the study was carried out on these films. 24 angular, 42 linear measurements were statistically evaluated by means of Wilcoxon signed rank test. Orthopedic Effects: The maxilla was displaced (1 1.A-VD: D=2.14 mm., pO.001) anteriorly by clockwise rotation (6.SN/ANS-PNS: D=1.67° p<0.01). The mandible was displaced downward (29.B-HD: D=2.32 mm. p<0.001) and backward (31.Pog-VD: D-1.82 p<0.01) by clockwise rotation due to anterior extrusion of maxilla. Orthodontic Effects: Extrusion (41.İSİ-HD: D=2.91mm p<0.01) and lingual tipping (38.lsi-lsa/S-N: D=-4.5° p< 0.001) of the upper incisors and intrusion (44.Ms/ANS-PNS: D= -2.08 pO.001) of upper molars and clockwise rotation of functional occlusal plane (39.SN/Fonk.OD: D=8°, p<0.001; 45.ANS-PNS/Fonk.OD: D=5.47°, p<0.001; 46.HD/Fonk.OD: D= 8.97°, p<0.001) was observed. Soft Tissue Effects: Nasolabial angle (53. Nasolabial angle: D= 10.35°, p<0.01) increased, upper lip displaced downward (58.SL-HD: D=1.11 mm., p<0.01), lower lip displaced backward (61.LI-VD: D=-1.91 mm., p<0.01) and downward (62.LI-HD: D=1.88 mm., p<0.05). Because of the long lever arms, the moment acting upon the maxilla is increased and at the same time the point of application is carried above the center mass of maxilla. This newly modified face mask can be used effectively in the treatment of maxillary retrognathic Class III cases with open bite tendency.