Postmenopozal osteoporoz patogenezinde sitokinlerin rolü ve alendronat tedavisi sonrası serum seviyelerindeki değişimler

Abstract

ÖZET Postmenapozal osteoporoz (PMO) patogenezi üzerinde yapılan çalışmalar.fizyolojik ve patolojik kemik rezorpsiyonunda sitokinlerin oynadığı rolü doğrulamaktadır. Sitokinlerin sayısı gün geçtikçe artmakta ve bir çok sitokinin görevi ve hedef hücreleri henüz tam olarak bilinmemektedir. Bu çalışma, postmenapozal osteoporotik ve non osteoporotik kadınlarda İL-10, İL-2, lL-2r, İL- 6, İL-6r, İL-8, İL-10 ve TNF-a ile osteokalsin'in serum düzeylerini karşılaştırmak, bunlar ile kemik metabolizmasının biyokimyasal parametreleri (serum Ca, P, ALP, CK, 24 h'lik idrarda Ca ve P) arasındaki olası ilişkiyi irdelemek ve alendronatın altı aylık tedavi süresi boyunca serum sitokin düzeylerini etkileyip etkilemediğini araştırmak amacıyla yapıldı. Çalışmaya alınan 50 bireylik hasta grubunun yaş ortalaması 60,54±5,49 ve sağlıklı 30 bireylik kontrol grubunun yaş ortalaması 58,96±3,69 idi. Altı ay süre ile alendronat tb. 10mg/gün ve kalsiyum efervesan tb1 g/gün dozunda verildi, kontrol grubuna ise herhangi bir tedavi uygulanmadı Yaptığımız çalışmada; alendronat tedavisi alan tüm hastaları kontrol grubu ile karşılaştırdığımızda; İL-8 ve TNF-a postmenapozal osteoporozlu grupta sağlıklı kontrol grubuna göre anlamlı derecede daha yüksek bulunurken (p<0,05), İL-10 düzeyleri kontrol grubuna göre düşük bulundu (p<0,001). Hasta grubunu serum osteokalsin değerlerine göre `yüksek tumoverli` (%52) ve `normal tumoverli`(%48) gruplara ayırıp kontrol grubu ile kıyasladığımızda; yüksek tumoverli grupta İL-8 düzeyleri anlamlı derecede yüksek (p<0,05), normal tumoverli grupta TNF-a düzeyleri anlamlı derecede olmasa da yüksek (p>0,05),her iki grupta ise İL-10 düzeyleri anlamlı derecede düşük (p<0,05) bulundu. Alendronat tedavisinin sitokinler üzerindeki etkisini belirlemek için hasta grubunun tedavi sonrası 1, 3 ve 6. aylardaki değerleri ile tedavi öncesi ve kontrol grubu değerleri karşılaştırıldığında; İL-1, İL-6r ve İL-8'de anlamlı yükselme; TNF-a ve İL-10 düzeylerinde ise anlamlı düşme tespit edilirken, İL-2, İL-2r, İL-6 düzeylerindeki değişimler anlamlı değildi. Sonuç olarak çalışmamız, postmenopozal osteoporoz patogenezinde sitokinlerin önemli bir rol üstlendiklerini, bifosfonat tedavisi ile bu sitokinlerin kemik üzerindeki etkilerinin kısmen de olsa yeniden düzenlenebileceğini, ayrıca osteoporoz patogenezinde sadece IL-1, IL-6, TNF-a ve IL- 1 1 'in değil aynı zamanda İL-2, İL-8 ve IL-10'un da rol oynayabileceğini ve bu sitokinler üzerinde daha kapsamlı ve ileri düzeyde çalışmalar yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. 61

ABSTRACT Studies on pathogenesis of postmenapausal osteoporosis (PMO) confirm the role of cytokines in physiologic and pathologic bone resorption. The numbers of cytokines have been increasing day by day and the role and the target cells of some of them are unknown. The study aims to compare the serum levels of IL-tp, IL-2, IL-2r, IL-6, IL-6r, IL-8, IL-10 and TNF-a in PMO women and non-osteoporotic women with osteoclast, to evaluate their relationships with biochemical parameteres of bone methabolism (serum Ca,P,ALP,CK,in the urine Ca and P 24h/day ) and to see whether alendronate affects the serum cytokine levels during 6 months period of treatment. The study included two groups of peoples; a group of 50 patients with average age of 60,54±5,49 and a group of 30 healthy individuals as a control group with average age of 58,96±3,69. During 6 months period, alendronate tablets (10 mg per day) and calcium tablets (1 g per day) were given to patients ; the control group was excluded of treatment. The observations showed that IL-8 and TNF-a levels were significantly higher (p<0,05) in PMO group treated with alendronate than those in the control group while IL-10 levels were lower (fXO.001). The patient group was divided to two groups, patients with high turnover (52%), and with normal turnover (48%), according to serum osteocalsin values by comparring with the control group; IL-8 levels were significantly high (p<0,05) in the former while TNF-a levels were, though not significantly, high (p>0,05) in the lather. To find out the effect of alendronate treatment on cytokines the values obtained from patient in the first, third and sixth months were compared with those from pre-treatment patients and the control group. Significant inceares in IL-1, IL-6r and IL-8 levels and significant decreases in TNF-a and IL-10 levels were observed, whereas there were no significant changes in IL-2, IL-2r and IL-6 levels. In conclusion, the study indicates that cytokines take up a cruical role in PMO pathogenesis and that the effect of cytokines on bones, can be reorganized, though partially. It was also observed that not only IL-1, IL-6, TNF-a and IL-11 can play a role in osteoporosis ethiopathogenesis but also may IL-2, IL-8 and IL-10. Results have proven that cytokines are involved in bone methabolism and further investigation is neccessary to understand their insight action. 62