Bağlama metotlarında/kitaplarında görülen farklı terim ve simgelerin bağlama eğitiminde kullanılma durumları

Abstract

Besteciler ve eğitim amaçlı çalışmalarını notaya alan eğitimciler, müziksel düşüncelerini çalıcıya, öğrenciye istedikleri gibi çaldırabilmek için nota yazısında terimler ve simgeler kullanmaktadır. Notayla birlikte kullanılan terimler-simgeler, bestecinin ve eğitimcinin çalıcı ve öğrencisiyle iletişim içinde olmasını sağlamaktadır. Dolayısıyla terim ve simge kullanımı müzikte önemli bir unsurdur. Nasıl ki konuşurken kelimeleri ya da ses tonumuzu karmaşık kullandığımızda anlattığımız olay, hikaye istenilenin dışında anlaşılıp başkalarına da bu şekilde aktarılacaksa, müzik yazısında da nota ile birlikte kullanılan terim ve simgelerin karmaşık kullanılması durumunda müzikal düşünce veya teknik davranış istenildiği gibi değil farklı bir biçimde aktarılacaktır. Bu noktadan hareketle bağlama eğitiminde ortak bir dil oluşturulması bağlamında literatürde yer alan metotlarda/kitaplarda ortak terim ve simge kullanımı önemlidir. Bu araştırma, bağlama metotlarında/kitaplarında görülen farklı terim ve simgelerin bağlama eğitiminde kullanılma durumlarını tespit etmek amacıyla tarama modelinin kullanıldığı bir durum çalışmasıdır. Bu amaçla, bağlama metotlarında/kitaplarında sağ el, sol el ve sağ el-sol el tekniğinde benzerlik ve farklılık gösteren terimler-simgeler ortaya koyulmuş, katılımcıların literatürde yayımlanmış olan bağlama metotlarını/kitaplarını kullanma durumları ve bağlama eğitiminde tercih ettikleri terimler-simgeler belirlenmiş ve katılımcıların bağlama metotlarında/kitaplarında sağ el, sol el, sağ el-sol el tekniğinde kullanılan terimler ve simgelerle ilgili görüşleri alınmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Devlet Konservatuvarlardan 28, Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dallarından 20 ve Güzel Sanatlar Fakültelerinden 8 olmak üzere toplam 56 bağlama eğitimcisi oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında ilk aşamada literatür taraması yapılarak terimsel ve simgesel bütünlüğe yönelik çalışmalara ulaşılmış ve bağlama eğitimine yönelik yayımlanmış bağlama metotları/kitapları tespit edilmiştir. İkinci aşamada, tespit edilen 63 bağlama metodunda/kitabında sağ el tekniklerine, sol el tekniklerine ve sağ el-sol el tekniklerine yönelik terim ve simgeler doküman incelemesi yapılarak incelenmiştir. Üçüncü aşamada ise doküman incelemesi sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda hazırlanan anket, Google Doc. aracılığı ile katılımcılara uygulanmıştır. Katılımcılara yöneltilen yapılandırılmış anket sorularından elde edilen veriler için betimsel analiz yapılarak nicel sonuçlara, yapılandırılmamış anket sorularından elde edilen veriler için içerik analizi kullanılarak nitel sonuçlara ulaşılmıştır. Araştırmanın sonucunda bağlama eğitimine yönelik olarak basılı metotlarda/kitaplarda yazarların sağ el, sol el ve sağ el-sol el tekniğinde kendilerine özgü terimler ve simgeler kullandığı tespit edilmiştir. Katılımcıların 42'sinin literatürde yayımlanmış olan bağlama metotlarını/kitaplarını kullanırken 12'sinin kullanmadığı, sağ el, sol el ve sağ el-sol el tekniğine karşılık gelen terim-simge tercihlerinin farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların görüşleri doğrultusunda, yazarların kendine özgü terim-simge kullanmalarının ortak dil prensibine aykırı olduğu, kavram karışıklığına neden olduğu, çoklu kaynaktan yararlanmanın önüne geçtiği, bağlama eğitiminin evrenselleşme sürecini ve toplu icralardaki müzikal bütünlüğü olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir. Bu doğrultuda metotlarda/kitaplarda kullanılan terimlerde-simgelerde görsel ve anlamsal bütünlüğün sağlanması durumunda bağlama öğretme ve öğrenme sürecinin, bağlama eğitiminin evrenselleşme sürecinin ve toplu icralardaki müzikal bütünlüğün olumlu yönde etkileneceği düşünülmektedir.

Composers and educators who notate their educational works use terms and symbols in the notation writing to make their musical thoughts played by the player or the student as they wish. The terms and symbols used together with the note ensure that the composer and the educator are in communication with the player and the student. Therefore, the use of terms and symbols is an important factor in music. Just as when we use the words or tone of our voice in a complex way while talking, the story that we tell will be understood beyond the desired way and transferred to others in this way, so too the musical thought or technical behavior will be conveyed in a different way, not as desired, if the terms and symbols used together with the note are used in a complex way. Considering this point, it is important to use common terms and symbols in the methods/books in the literature within the context of creating a common language in baglama education. This research is a case study in which the screening model is used in order to determine the use of various terms and symbols seen in the methods/books of baglama in baglama education. For this purpose, terms and symbols that show similarities and differences in the methods/books of baglama regarding the right-hand, left-hand and right-left-hand techniques were revealed, participants' use of methods/books of baglama published in the literature and the terms and symbols they prefer in baglama education were determined and the opinions of participants regarding the terms and symbols used in right-hand, left-hand and right-left-hand techniques were taken. The study group of the research consists of a total of 56 baglama educators, 28 from the State Conservatories, 20 from the Faculty of Education, Departments of Fine Arts Education, 20 from the Departments of Music Education and 8 from Faculties of Fine Arts. In the collection of research data, a literature review was conducted in the first stage, studies on terminological and symbolic integrity were reached and methods/books of baglama published for baglama education were detected. In the second stage, terms and symbols related to right-hand techniques, left-hand techniques and right-left-hand techniques in 63 detected methods/books of baglama were examined by reviewing documents. In the third stage, a survey prepared in line with the data obtained at the end of the document review was applied to the participants through Google Doc. Descriptive analysis was performed on the data obtained from the structured survey questions directed to the participants and qualitative results were obtained; content analysis was performed on the data obtained from the unstructured survey questions and quantitative results were obtained. At the end of the research, it was determined that the authors use their own unique terms and symbols in right-hand, left-hand and right-left-hand techniques in printed methods/books of baglama education. It was determined that while 42 of the participants use methods/books of baglama published in the literature, 12 of them do not; and their term and symbol preferences for the right-hand, left-hand and right-left-hand techniques differ from each other. In addition, in line with the opinions of the participants, it was determined that authors' use of unique terms and symbols is against the common language principle, causes conceptual confusion, hinders the use of multiple sources, and negatively affects the universalization process of the baglama education and the musical integrity in collective performances. Accordingly, it is thought that the process of teaching and learning baglama, the universalization process of baglama education and musical integrity in collective performances will be positively affected if visual and semantic integrity in terms and symbols used in the methods/books are provided.