Henoch-Schönlein purpuralı çocuklarda klinik ve laboratuvar bulgularının değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, 1996-2002 yılları arasında Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalına başvurup, tipik deri döküntüleri ve buna eşlik eden diğer organ tutulundan dikkate alınarak Henoch-Schönlein purpurası (HSP) tanısı konan, tetkik ve tedavisi yapılan 66 'sı erkek, 3 6' sı kız toplam 102 hasta araştırılmıştır. Hastaların izlem dosyalarından öykü, demografik özellikler, klinik ve laboratuvar bulguları, oluşan komplikasyonlar ve tedavileri retrospektif olarak incelendi. Kontrole çağrılarak 40.8±19.9 aylık süre sonunda yeniden değerlendirilen 48 olguda hastaneye ilk başvuruları sırasında gerçekleştirilen klinik ve laboratuvar çalışmalar tekrarlandı. Kontrole gelmeyen 54 olgu ise ortalama 13.0±6.5 ay süreyle izlendikten sonra takipten çıkmıştı. Elde edilen verilerin başlangıç ve son değerleri karşılaştırılıp aralarındaki benzerlik ve farklılıklar irdelendi. Belirli sistem tutulumlarına eşlik eden laboratuvar bulguları ve oluşan komplikasyonlar incelendi ve elde edilen verilerin istatistiksel analizi yapılıp, sonuçlar literatürdeki veriler ile karşılaştırıldı. Hastaların %91.2'sinde (93 hasta) purpura, %62.7'sinde (64 hasta) gastrointestinal sistem (GİS) tutulumu, %28.4'ünde (29 hasta) renal tutulum, %43. l'inde (44 hasta) eklem tutulumu saptandı. Öyküden tetikleyici faktör olarak %55'inde (56 hasta) üst solunum yolu enfeksiyonu, 2 hastada aşılama, 2 hastada ilaç alımı saptandı. İmmunglobulin A düzeyi yüksek hastalarda GİS tutulumuna (p=0.012), sedimantasyon hızı yüksek olanlarda renal tutuluma daha sık rastlandı (p=0.006). Yedi yaş üstü çocuklarda GİS tutulumu küçük olanlara nazaran daha yüksekti. Renal tutulumla lökositoz, trombositoz ve C-reaktif protein yüksekliği arasında anlamlı korelasyon saptandı. Renal tutulumlu hastalarda ultrasonografi ile ekojenite artışı anlamlı olarak daha sık gözlendi. Ağır renal tutulumu olan bir hastada son dönem böbrek yetmezliği gelişti. Hastalığın iyileşme süresi 17.8±9.2 gün olarak bulundu. Hastaların 42'sinde (%41.2) döküntü, 33 'ünde (%32.4) karın ağrısı tekrarladı. Şikayet ve belirtiler 12 hastada ikinci kez, 13 'ünde üçüncü kez tekrarladı. Lojistik regresyon analizi ile büyük yaş, hipertansiyon varlığı ve C3 düşüklüğü renal tutulumla ilişkili bulundu. 54

SUMMARY Evaluation of clinical and laboratory findings in children with Henoch-Schönlein purpura In this study we investigated 102 children (66 boys and 36 girls) with Henoch- Schönlein purpura (HSP) followed up at Pediatric Department of Dicle University Hospital between 1996 and 2002. Diagnoses of patients were based on typical skin eruptions and system involvements. Demographic, clinical and laboratory characteristics of children, treatment modalities and complications were reviewed from the follow-up charts of patients. All children were called for a final evaluation, but 48 children who came to control after a period of 40.8Ü9.9 months underwent a thorough clinical and laboratory work up. The mean follow up period for the remainders was 13.0±6.5 months. In order to display similarities and differences between them, data obtained from first presentation and last evaluation were compared with each other. Clinical and laboratory findings accompanying specific organ involvements were investigated. Data were statistically analyzed and results were compared with literature. Of all patients 91.2% (93 patients) had purpuric eruption at presentation, 62.7% (64 patients) had gastrointestinal system (GIS) involvement, 28.4% (29 patients) had renal involvement and 43.1% (44 patients) had arthritis. Triggering factors were upper respiratory tract infection in 55% (56 patients), vaccination in 2 and drugs in 2 patients. Gastrointestinal involvement was significantly more frequent in children with high immunglobulin A levels (p=0.012), renal involvement was significantly more frequent in children with high erythrocyte sedimentation rate (p=0.006). Gastrointestinal system involvement was more frequent in patients aged over 7 years than those aged equal or less than 7 years. A significant correlation was found between renal involvement and leukocytosis, thrombocytosis and high C-reactive protein levels. Increased renal ecogenity in ultrasound examination was seen more frequently in children with renal involvement. One child with severe renal involvement acquired end stage renal disease. Mean healing period of the disease was 17.8±9.2 days. First relapses occurred in 42 patients (41.2%) with skin eruptions and in 33 (32.4%) GIS involvement with abdominal discomfort. Symptoms and signs were relapsed two times in 12 patients and three times in 13. The existence of hypertension, older age, lower C3 levels were found to be associated with renal involvement by using logistic regression analysis. 55