Kliniğimize sevk edilen postoperatif komplike acil olgu spektrumu

Abstract

35 ÖZET 1 ocak 1995 ile 31 aralık 2000 tarihleri arasında travma yada akut karın ıedeniyle öpere edilen ve postoperatif dönemde kliniğimize sevk edilen toplam 153 lasta retrospektif olarak değerlendirildi ve mortaliteyi etkileyen faktörler çalışıldı. 47 cadın (%30,7) ve 106 erkek (%69,3) hasta, ortalama yaşları 40,97±17,86 idi. Olgular ıkut karın ve travma hastaları olmak üzere iki grupta toplandı. Travma grubunda ıastaların büyük çoğunluğu erkek ve ortalama yaşları 28,82+14,03 idi. Akut karın jrubunda ise kadın erkek oranı birbirine yakındı ve ortalama yaşları 46,03±16,87 idi. Hastaların postoperatif dönemde kliniğimize en önemli sevk nedenleri gastrointestinal fistül (%23.5), postoperatif bakım şartları yetersizliği (%21.6) ve postoperatif akut karındı (%20.3). Toplam mortalite oranı %34,6 idi. Travma hastalarıyla akut karın hastaları karşılaştırıldığında aralarında anlamlı fark görülmedi (travma hastalarında %31,1 ve akut karın hastalarında %36,1). Olgularımızda travma tipi 29 (%64,4) hastada ateşli silah yaralanması, 10 %22,2)'unda kunt karın travması, ve 6 (%13,3)'sında kesici-delici alet yaralanması di. Kunt karın travmasında (%50,0) ve yaralanan intraabdominal organ sayısı 4 ve 4'ten fazla olduğunda mortalitenin en fazla olduğu görüldü (3/6) ancak istatistiksel olarak anlamlı değildi. Akut karın grubunda primer akut karın nedenleri incelendiğinde mekanik )arsak obstrüksiyonu (%22,2), perfore apandisit(%20,4), peptik ulkus perforasyonu %16,7), akut kolesistit (%12,9) ve strangüle neminin (%6,7) ilk beş sırayı aldığı görüldü. Primer akut karın nedenlerine göre mortalite oranları incelendiğinde, perfore apandisit olgularımızda istatistik! olarak en düşük mortalite (%13,6) saptandı. Kliniğimize sevk edilen postoperatif komplike acil hastalarda sevk zamanlarına göre mortalite oranları karşılaştırıldığında; sevk zamanlarının mortaliteye önemli bir etkisinin olmadığı görüldü. Kliniğimize sevk edilen postoperatif komplike acil olgularda primer patolojiye yönelik olarak yapılan tedavi durumu mortalite ile karşılaştırıldığında; etkin tedavi sapılan 44 (%28,8) hastanın 6 (%13,6)'sında, etkin tedavinin yetersiz veya sapılmamış olduğu 109 (%71,2) hastanın 47 (%43,1)'sinde mortalitenin görüldüğü36 laptandı. Bu oranlar istatistiki olarak karşılaştırıldığında etkin tedavi yapılan olgularda nortalitenin anlamlı olarak daha düşük olduğu bulundu (p<0.0005). Meydana gelen komplikasyona yönelik yapılan tedavi durumu incelendiğinde komplikasyona yönelik tedavinin yapıldığı 23(%15,0) hastadan 11(%47.8)'i, komplikasyona yönelik tedavinin yapılmadığı 130(%84,4) hastadan ise 42(%32.3)'si kaybedildi. Aradaki farkın istatistiki olarak anlamlı olmadığı bulundu. Postoperatif dönemde kliniğimize sevk edilen travma ve akut karın hastalarında mortalite yüksekti. Hastaların %71,2'inde primer patolojiye yönelik etkin tedavi etkin yapılmamıştı yada yapılan tedavi yetersizdi ve bu hastalarda yüksek mortalite ile ilişkili komplikasyonlar meydana gelmişti. Acil olgularda cerrahların deneyimleri yetersiz olabilir ve bu da mortaliteyi etkiliyordu.