Diabetik gastroparezi tanısında ultrasonografinin yeri

Abstract

ÖZET Tüm dünyada iki yüz milyon kadar diabetik hasta olduğu sanılmaktadır. Bu kadar çok hastada, mide boşalması gecikmesinin sıklığı da göz önüne alınırsa, gastrik boşalımın hızını ölçen günümüz yöntemlerinden daha ucuz bir yöntem kullanışlı olacaktır. Mide boşalması gecikmesi semptomlarıyla, hastalığın önceden belirlenebilme oranı çok küçük olduğundan, bozulmuş gastrik motilitenin tanısının konulabilmesi için objektif ölçümler gerekmektedir. Bugüne kadar gastrik boşalmayı ölçmek için ultrasonografı gerçek bir zaman kaybettirici olarak bilinirdi. Bu çalışmada, her seferinde iki, bazı hastalarda üç ölçüm yaparak, prosedürün basitleştirilmesi başarıldı. Bu kesitsel (cross-scetıonal) çalışmaya 01.08.2000 ile 01.02.2001 tarihleri arasında Dicle Üniversitesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Endokrinoloji Kliniği'nde takip edilen 30 hasta incelemeye alındı. Bu hastalardan 21 'i Tip 2 ve 9'u da Tip 1 diabetli idi. Hastalardan 19'u kadın 1 l'i erkekti. Ortalama yaş 42,6 ± 1 1,49 yıl, ortalama BMI 24,9 ± 5,38 kg/m`, ortalama diabet süresi 9,9 ±.5,92 yıl olarak saptandı. Kontrol grubuna, 12'si erkek 18'i kadın, ortalama yaşları 42.9 ± 1 1,06 yıl (20- 65 arası) BMI 25.16 ± 4,92 kg/m2 (17-37 kg/m: ) olmak üzere toplam 30 sağlıklı, gastrointestinal problemi olmayan daha önce abdominal cerrahi geçirmemiş ve diâbeti olmayan denek seçildi. İncelemeye alman hasta ve sağlıklı denek gruplarında ultrasonografik ölçümlerle 15 ve 90. dakikadaki antral alanlar ve bu antral alanlar kullanılarak, GER : [ (A alan 90daklka/ A alan l5dakika )- 1] xl00 formülüyle GER hesaplandı. Hasta ve kontrol grubunun 90. dakikadaki GER değerlerinin istatistiksel değerlendirilmesinde, hasta grubunun GER ortalaması % 41 ± 16, kontrol grubunun GER ortalaması % 63 ± 9 olarak bulundu ve bu iki değişken arasındaki istatistiksel ilişki anlamlı olarak değerlendirildi (p<0,0001). 90. dakikadaki GER oranı ile ileri derecede anlamlı (p<0,0001) bulduğumuz HbAıc konsantrasyonları, incelemenin yapıldığı sabah 0730 açlık kan şekeri seviyeleri, otonom nöropati ve distal duysal simetrik polinoropati arasındaki ilişkinin ise negatif bir korelasyon olduğu saptandı. Bunların dışında yine 90. dakikadaki GER oranı ile incelediğimiz diğer parametreler olan cinsiyet, yaş, diabetin tipi, göz dibi bulguları, BMI ve diabetin süresi arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmadı. 68