Kronik karaciğer hastalıklarında kemik mineral metabolizması

Abstract

55 ÖZET Kronik hepatit ve karaciğer sirozu alanında son yıllarda geniş araştırmalar yapılmasına rağmen, halen tüm dünyada kronik ve terminal hastalıklar arasında yerini korumaktadır. Ülkemizdeki sosyoekonomik durumun düşüklüğü, bu durumdan kaynaklanan kalabalık ve kötü hijyen şartlarında yaşam şekli, enfeksiyon hastalıklarının bölgemizde daha fazla rastlanmasına neden olmaktadır. Bu çalışma, 1 998-2003 tarihleri arasında Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Pediatrik Gastroenterohepatoloji Polikliniğinde takip edilen 55 kronik karaciğer hastası ve Genel Çocuk Polikliniğine başvuran benzer yaşlarda herhangi bir kronik hastalığı bulunmayan 58 kişiden oluşan sağlıklı kontrol grubunun kemik mineral metabolizma markırlarının değerlendirilmesiyle yapıldı. Karşılaştırılan parametrelere göre; yaş, idrar kalsiyum, idrar kreatinin, idrar protein, idrar kalsiyum/keatinin oram, serum kalsiyum, osteokalsin ve ALP değerlerinde hasta ve kontrol grubu arasında istatiksel olarak anlamlı farklılık bulunmazken (p>0,05); PTH ve CTX değerleri arasındaki fark ise istatiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,05). CTX ile idrar kalsiyumu arasında zayıf pozitif korelasyon (r =0,289, p=0,44); ALP ile idrar kalsiyumu arasında da zayıf pozitif korelasyon (r =0,353, p=0,010) saptandı. Osteokalsin ile CTX arasında da zayıf pozitif korelasyon (r =0,393, p =0,005) tespit edildi. Sonuç olarak bu çalışmada; pediatrik yaş grubundaki kronik karaciğer hastalarında, siroz gelişmeden dahi kemik mineralizasyon değişikliklerinin başladığı ve bu değişikliklerin osteoklastik aktivitenin artması yönünde olduğu tespit edildi. Bu grup hastalarda osteoklastik aktivitenin ilk belirteçlerinden biri de CTX idi. Bu durum hastalık ve hastalık seyrinde ortaya çıkan bir komplikasyon olan kemik mineral metabolizma bozukluğu üzerinde daha geniş kapsamlı ve ileri düzeyde çalışmalar yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Anahtar kelimeler: Çocuk, kronik karaciğer hastalığı, kemik mineralizasyonu

56 SUMMARY Chronic hepatitis and liver chirosis diseases were screened by very large group of analysist but still remain very important problem throughout the world. Due to our county's low socio-economic levels, bad habit of hygenic conditions, enfective disease can be seen with very high incidence in our region. Fifty five patients with chronic liver disease who were followed in the Dicle University, Medical School Hospital, Department of Pediatric Gastroentero- hepatology Policlinic and fiftyeight controls group patients were analysed for evaluation of bone mineral metabolism marker, from 1998 to 2003. There were no statistical significance between parameters of age, urine calcium, urine creatinin, urine protein, urine calcium/creatinin rate, serum calcium, osteocalsin and ALP levels (p>0,05). There was statistically significant result between PTH and CTX levels between patients group and control group (p<0,05). CTX and urine calcium result showed very weak positive correlation (r=0,289, p=0,44); also weak positive correlation between ALP and urine calcium were (r=0,353, p=O,010), and between osteocalsin and CTX weak positive correlation were (r =0,393, p=0,005). As a result of this study; in pediatric age group of chronic liver patients, bone mineralization changing start even before chirosis is developed and this changing were detected as increase of osteoclastic activity. CTX were to be the first sign of osteoclastic activity in this group of patients. T his point should be considered for the disease and for prognozis of disease. Our result show that a further study need to be made for understanding complication of bone mineral abnormality. Key words: Child, chronic liver disease, bone-mineralizastion