Hemşirelerin çalışma ortamlarının işten ayrılma niyeti ile ilişkisi

Abstract

Dünyada ve ülkemizde hemşire sayısındaki azalmanın en önemli nedenlerinden biri işten ayrılmalardır. İş yükü fazlalığı, ücret, iş doyumu, kuruma bağlılık ve özellikle olumsuz çalışma ortamı hemşirelerin işten ayrılmasını etkileyen faktörlerin başında yer almaktadır. Bu araştırmanın amacı, hemşirelerin çalışma ortamlarının işten ayrılma niyeti ile ilişkini incelemektir.Tanımlayıcı türdeki bu çalışma, Konya ilinde bulunan bir üniversite hastanesi, bir kamu hastanesi ve bir özel hastanede çalışan 547 hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evrenini bu üç hastanede çalışan tüm hemşireler oluşturuken, çalışmanın örneklemini ise bu üç hastanede altı ay ve üzerinde çalışan hemşireler oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında, `Tanımlayıcı Bilgiler Formu`, `Hemşirelik İş İndeksi-Hemşirelik Çalışma Ortamını Değerlendirme Ölçeği` ve `İşten Ayrılma Niyeti Soru Formu` kullanılmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, ANOVA, ki kare, Pearson korelasyon analizi ve logistik regresyon testleri kullanılmıştır. Araştırmanın uygulanmasından önce etik kurul izni ve kurum izinleri yazılı olarak alınmıştır. Ayrıca hemşirelerden sözel izin alınmıştır.Çalışmamızda hemşirelerin yaş ortalaması 31.03±7.98 ve bulundukları hastanedeki çalışma yıl ortalamaları 7.53±7.05 dir. Hemşirelerin %41.9'u üniversite, %34'ü kamu ve %24.1'i özel hastanede çalışmaktadır. Hemşirelerin %13.9'unun işten ayrılma niyetinin olmadığı; %35.5'nin düşük, %50.8'inin ise yüksek ayrılma niyetinde olduğu saptanmıştır. Hemşirelik İş İndeksi-Hemşirelik Çalışma Ortamını Değerlendirme Ölçeği toplam puan ortalaması 2.30±0.56 olarak bulunmuştur ve hemşirelerin çalışma ortamlarına ilişkin değerlendirmeleri orta düzey olarak belirlenmiştir. Çalışma ortamını değerlendirmede en yüksek puana özel hastane (2.63±0.49) sahip iken, en düşük puana üniversite hastanesinin (2.03±0.58) sahip olduğu belirlenmiştir. 19-28 yaş, bekar ve çocuk sahibi olmayan, hastanede çalışma yılı beş yıl ve altında olan, yoğun bakım servislerinde, vardiyalı, 41 saat üzerinde ve sözleşmeli çalışan hemşirelerin işten ayrılma niyetinin yüksek olduğu saptanmıştır. İşten ayrılma niyetinin en yüksek üniversite, en düşük ise özel hastanede olduğu tespit edilmiştir. Hemşirelerin işten ayrılma niyeti ile ücret, kuruma bağlılık, iş doyumu ve çalışma ortamı ölçeği tüm alt boyutları arasında negatif yönde, iş yükü ile pozitif yönde anlamlı bir ilişki (p<.05) olduğu belirlenmiştir. Logistik regresyon analizine göre, hemşirelerin işten ayrılma niyetini yordayan değişkenler sırasıyla iş doyumu, hastanede çalışma yılı, iş yükü, çalışma saatleri ve ücrettir. Bu beş değişkenin işten ayrılma niyetini %34 oranında açıkladığı regresyon analizi sonucunda saptanmıştır.Çalışmanın sonucunda; hemşirelerin işten ayrılma niyetlerinin, çalışma ortamından etkilendiği; iş doyumu, hastanede çalışma yılı, iş yükü, çalışma saati ve ücretin önemli etkenler olduğu bulunmuştur. Yöneticilerin işten ayrılmaları engellemeye yönelik planlamalarında, konuyu tüm boyutlarıyla ele almalarının önemi ortaya konulmuştur.

Leaving work is one of the most important reasons for the decline in the number of nurses in the world and our country. Excessive workload, wages, job satisfaction, organizational commitment and especially the negative working environment are among the factors that affect nurses' leaving the work. The purpose of this study is to examine the relationship between the working environments of nurses and their intention to leave work.This descriptive study was conducted with 547 nurses working in a university hospital, a public hospital and a private hospital in Konya. While all nurses working in these three hospitals constitute the universe of study, the sample of the study consists of nurses working in these three hospitals for six months and over. In the collection of the data, `Descriptive Information Form`, `Nursing Work Index - Evaluation Scale of Nursing Work Environment` and `Intention to Leave Work Questionnaire` were used. Number, percentage, mean, ANOVA, chi square, pearson correlation analysis and logistic regression tests were used in the analysis of the data. Written ethical committee and institutional permissions were taken before the application of the research. In addition, verbal permission was also taken from the nurses.In our study, the average age of the nurses is 31.03 ± 7.98 and the mean number of working years in the hospital is 7.53 ± 7.05. 41.9% of nurses work in university, 34% in public and 24.1% in private hospital. 13.9% of the nurses did not intend to leave the job; 35.5% were low and 50.8% were in high intention to leave. The total score average of Nursing Job Index-Evaluation Scale of Nursing Work Environment was found to be 2.30 ± 0.56 and the evaluations of the nurses' working environments were determined as moderate. While the Private University Hospital had the highest score in invaluation of working environment (2.63±0.49), the University Hospital had the lowest score (2.03±0.58). It was determined that intentions of leaving nurses working in the 19-28 age group, single and childless, working five years or less, intensive care units, shifts, over 41 hours were found to be high in ratio. It also has been determined that intent to leave is the highest in university and the lowest in private hospital. It was determined that there is a significant relationship between the nurses' intentions to leave the job and wage, organizational commitment, job satisfaction and all sub-dimensions of working environment scale in negative correlation, and workloads in positive correlation (p <.05). According to the logistic regression analysis, the variables that predict the nurses' intention to leave work are job satisfaction, year in the hospital, workload, working hours and wages. These five variables were determined as the result of a regression analysis which revealed a 34% intention to leave work.At the end of the study; nurses' intentions to leave their work were influenced by the working environment, job satisfaction, years of work in the hospital, workload, working hours and wages were found to be important factors. In the planning of managers to prevent departure from work, the importance of handling all aspects of the issue has been emphasized.