58Nİ, 59CO ve 65CU hedefleri ile E=30 MeV`de (p, xp) ve (p, x⍺) reaksiyon tesir kesitlerinin istatistiksel modellerle analiz edilmesi

Abstract

Nükleer fizik ve Nükleer astrofizik alanlarında son yıllarda en çok ilgi çeken konuların başında erken evrende çekirdek sentezi gelmektedir. Astrofiziksel yavaş (s) ve hızlı (r) süreçlerinin anlaşılmasında hedef çekirdekten bir dizi nükleon salınmasına neden olarak zincirleme reaksiyonların başlatan nötron/proton indüklü tepkimelerin çalışılması büyük önem taşımaktadır. Bu tez çalışmasında proton tarafından indüklenen denge öncesi reaksiyonlar çalışılmış olup, düşük enerjilerde (p, xp) ve (p, xα) reaksiyonları için tesir kesitleri hem deneysel hem de teoriolarak elde edilmiştir. Kazakistan Nükleer Fizik Enstitüsü Laboratuvarında yapılan, Nikel (58Ni), kobalt (59Co) ve bakır (65Cu) elementlerinin hedef olarak seçildiği deneylerde ELab=30 MeV enerjili (p, xp) ve (p, xα)reaksiyonlarının diferansiyel tesir kesiti ölçülmüştür. Elde edilen deneysel veri istatistiksel Hauser-Feshbach ve Exciton modelleri ile analiz edilmiştir.

The nucleosynthesis in the Early Universe is the most interested subjects in the Nuclear Physics and Nuclear Astrophysics fields in recent years. The studying of neutron/proton induced reactions that start the chain reactions by separating multiple nucleons from target nuclei have great significance to understand the astrophysical r ands-processes. In this work, proton induced pre-equilibrium reactions has been studied and cross section for low energy (p, xp) and (p, xα) reactions have been obtained by experimentally and theoretically. In the experiments conducted in Kazakhstan Almaty Nuclear Physics Institute Laboratories, Nickel (58Ni), cobalt (59Co) and cupper (65Cu) have been chosen as the target and (p, xp), (p, xα) differential reaction cross sections at ELab=30 MeV have been measured. The experimental data have been analyzed by using the statistical Hauser-Feshbach ve Exciton Models.