Vücut antropometrik ölçüleri ile metabolik parametreler arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Amaç: Diyarbakır ve Dicle üniversitesi tıp fakültesinden, herhangi bir hastalığı ve ya kronik ilaç alım öyküsü olmayan yetişkin sağlıklı erkek ve kadınlarda vücut antropometrik ölçümleri ile lipid parametreleri arasındaki ilişkiyi araştırdık. Gereç ve yöntem: Çalışmaya, yaşları 20 ile 73 arasında değişen 113 erkek (yaş ortalaması 36,5 ± 11,3) ve 86 kadın (yaş ortalaması 33,8 ± 11,7) olmak üzere 199 kişi alındı. Yaş,boy, ağırlık, kan basıncı, nabız atım sayısı, antropometrik yöntemler; bel çevresi, beden kitle indeksi (BKI), bel-kalça oranı (BKO),kalça çevresi, ense çevresi, deri kıvrım kalınlıkları (biseps, triseps, subskapularis, suprailiak, yanak) ölçüldü.Açhk kan şekeri ve insülin düzeyleri belirlendi. İnsülin rezistansı Homeostasis model assessment (HOMA-IR) formülü ile değerlendirildi.Total-kolesterol, trigliserid, LDL-kolesterol, HDL-kolesterol düzeyleri ölçüldü. Vücut yağ kitlesi biyoelektrik impedans yöntemiyle ölçüldü. Elde edilen çalışma parametrelerine Pearson korelasyon ve independent t-testi uygulandı. Bulgular: Kadınların %47,7'si obez, %1,2'si morbid obez, erkeklerin %59,3'ü obez idi. Bel çevresi ile Sistolik kan basıncı (r=0,426, p<0,001), diastolik kan basıncı (r=0,414, p<0,001), total-kolesterol (r=0,450, p<0,001), trigliserid (r=0,556, p<0,001), LDL-kolesterol (r=0,486, p<0,001) arasında pozitif korelasyon,bel çevresi ile HDL-kolesterol arasında (r=0,261*, p<0,001) negatif korelasyon bulundu.Bu korelasyonlar diğer tüm antropometrik yöntemlerden daha güçlü idi. Kadınlarda BKI ile HOMA-IR arasındaki ilişki (r=0,415, p<0,001), bel çevresi ile insülin rezistansı arasındaki ilişkiden (r=0,333, p=0,02) daha güçlü bulundu. Erkeklerde ise bel çevresi ile HOMA-IR arasında pozitif korelasyon (r=0,271, p=0,04) bulduk. Erkeklerde BKI ile HOMA-IR arasında korelasyon bulamadık. Ense çevresi, vücut ağırlığı ile (r=0,760), bel çevresi ile (r= 0,732), kalça çevresi ile (r=0,626), bel-kalça oram (BKO) ile (r=0,558), total kolesterol ile (r=0,534), trigliserid üe<T=%365), LDL-kolesterol İle (r=0,406 ), BKI ile (r=0,568), sistolik kan basıncı ile (r=Ü,2'60), diastolik kan basıncı ile (r=0,290). glukoz ile (r=0,280) sıkı korelasyon (p < 0,001) tespit ettik. Erkeklerde deri kıvrım kalınlıkları ile vücut yağ kitlesi (r=0,736, p<0,001) ve lipid parametreleri (r=0,412, p<0,001) arasındaki ilişki, kadınlarda vücut yağ kitlesi (r=0,694, p<0,001) ve lipid parametreleri arasındaki ilişkiye (r=0,323, p=0,03) göre daha güçlü bulundu. 49Sonuç olarak: 1 ) Obezite kan basıncı artışı, dislipidemi ve insülin direncine yol açabilir. 2 ) Obezite özelliklerini belirlemede BKI, bel çevresi, ense çevresi ve deri kıvrım kalınlıkları ile dislipidemi arasında ilişki vardır. Bel çevresi ile metabolik parametreler arasında daha sıkı ilişki bulunmuştur. 3 ) Yeni bir obezite göstergesi olan ense çevresi ölçümü de obezite değerlendirme yöntemi olarak kullanılabilir. 50

ABSTRACT AIM: In this study, we investigated the relationship between body anthropometric measurements and metabolic parameters in healthy adult men and women withaut any disease or history of medicine intake. MATERIAL AND METHOD: A total of 199 subjects, whose ages ranged from 20 to 73, were included into the study: 113 men (meam age ; 36,5 ± 11,3) and 86 women (mean age ;33,8 ± 11,7). Age, height, weight, blood pressure, pulse count were determined, and anthropometric measurements such as waist circumference, body mass index (BMI), waist- hip ratio (WHR), hip circumference, neck circumference, skin fold thickness (biceps, triceps, subscapularis, suprailiac) check were performed. Fasting blood sugar and insulin levels were determined. Insulin resistance was evaluated by Homeostasis Model Assessment (HOMA- IR). Total-cholesterol, trigliserid, LDL-cholesterol and HDL-cholesterollevels were also calculated. Body fat mass measured by bioelectric impedance method. Correlation and t- test were applied to the obtained parameters. FINDINGS: Of women, 47,7% were obese and 1,2% morbid obese while 59,3% of men were obese. The correlation between waist circumference and systolic pressure (r=0,426, p<0,001), diastolic blood pressure (i=0,414, p<0,001), total-cholesterol (r=0,450, p<0,001), trigliserid (r=0,556, p<0,001), LDL-cholesterol (r=0,486, p<0,001) was found to be positive, whereas the correlation between waist circumference and HDL-cholesterol (r=0,261*, p<0,001) was negatife. These sorrelations were stronger than all the other anthropometric measurements. In women, the relationship between BMI and HOMA-IR (R=0,415, P<0,001) was found to be more significant than that between waist circumference and insulin resistance (r=0,333, p=0,02). In men, however, we observed,. a«positi¥,e~ correlation JDetvveen waist circumference and HOMA-IR (r=0,271, p=0,04), while we could not determine any significant correlation between BMI and HOMA-IR. Neck circumference was found to have a significant correlation (p<0,001) with body weight (r=0,760), waist circumference (r=0,732), hip circumference (r=0,626), waist-hip ratio (0,588), total cholesterol (r=0,534), hip circumference (r=0,626), LDL-cholesterol (r=0,406), WHR (R=0,568), systolic blood pressure (r=0,260), diastolic blood pressure (r=0,290) and with glucose (r=0,280). The relationship between skin fold thickness and body fat mass (r=0,736, p<0,001) and lipid 51parameters (r=0,412, p<0,001) was more significant in men with respect to that between body fat mass (r=0,694, p<0,001) and lipid parameters (r=0,329,p=0,03) in women. In conclusion; 1- Obesity can lead to blood pressure increase, dislipidemia and insulin resistance. 2- There is a correlation between dislipidemia and BMI, waist circumference, neck circumference and skin fold, which determines obesity characteristics. The relationship between waist circumference and metabolic parameters was found to be more significant. 3- Neck circumference measurement, which is relatively a new obesity indication, can be used an obesity assessment method. 52