Tip 2 diabetes mellituslu hastalarda insülin rezistansı ve IGF-1,IGFBP-3 düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

ÖZET Amaç : Bu çalışmada koroner arter hastalığı gelişmiş Tip 2 diyabetik ve henüz diyabetin hiçbir komplikasyonunun gelişmediği Tip 2 diyabetik hastalarda insülin, IGF-I, IGFBP-3 ve lipoprotein düzeylerindeki değişiklikleri ve bu değişikliklerin insülin rezistansı ile ilişkilerini incelemeyi amaçladık. Materyal ve Metod : 20 koroner arter hastalığı gelişmiş, 24 herhangi bir komplikasyonu olmayan Tip 2 diyabetik ve 20 kontrol grubu çalışmaya alındı. Serumda glukoz ölçümü, glukoz oksidaz metoduyla Abbot Aeroset otoanalizöründe, serum insülini, elektrokemülüminesans immunoassay metoduyla Roche Modüler analitics E170 analizöründe ölçüldü. Total kolesterol, HDL-kolesterol, trigliserid ölçümleri enzimatik-kolorimetik yöntemle Abbot Aeroset otoanalizöründe çalışıldı. LDL-kolesterol, Friedewald formülüyle [LDL = total kolesterol - (HDL+TG/5] hesaplandı. Serum IGF-I ve IGFBP-3 ölçümü, çift yönlü immunoradiometrik metodla DSL'nin ticari kitleri kullanılarak yapıldı. HbAıc ise Cobas Integra 800 (Roche Diagnostics, Manheim) cihazında türbidimetrik yöntemle ölçüldü. Beta hücre fonksiyonunun ve insülin sensitivitesinin değerlendirilebilmesi için, AKŞ ve insülin düzeylerinden faydalanılarak matematiksel bir yöntem olan HOMA- IR indeksi kullanıldı. Verilerin istatistiksel analizi SPSS for Windows (9.0 versiyonu) paket program kullanılarak yapıldı. Gruplararası karşılaştırma için varyans analizi uygulandı. Gruplar arasındaki anlamlı fark, çoklu karşılaştırma testlerinden Tukey HSD, Tamhane T2 ve Dunnet testleriyle değerlendirildi.Pearson korelasyon analizi uygulandı. Bulgular : Tip 2 DM'lu hastalar kontrol grubu ile istatistiksel olarak karşılaştırıldığında; Bel-kalça oram (BKO) (p<0.05), trigliserid (p<0.001), glukoz (p<0.001), HbAio (p<0.05) ve HOMA-IR (pO.001) düzeylerinin kontrollere göre yüksekliği anlamlı bulundu. Tip 2 DM+KAH grubu kontrollerle istatistiksel olarak karşılaştırıldığında; Bel-kalça oranı (BKO) (p<0.05), trigliserid (pO.001), glukoz (pO.001), HbAıc (p<0.05) ve HOMA-IR (p<0.001) düzeylerinin anlamlı olarak yükseldiği gözlendi. Tip DM ve Tip 2 DM+KAH gnbu birbirleri arasında 71istatistiksel olarak karşılaştırıldığında; Bel-kalça oranı (BKO), trigliserid, glukoz, HbAlc ve HOMA-IR düzeyleri arasında önemli bir fark bulunmadı (p>0.05). Tip 2 DM grubunda IGF-I düzeyleri ile LDL-C ve IGFBP-3 düzeyleri arasında önemli pozitif bir korelasyon bulunurken (r=0.559, p=0.005; r=0.415, p=0.044), HOMA-IR arasmda negatif bir korelasyon bulundu (r=-0.434, p=0.011).Tip 2 DM+KAH grubunda IGFBP-3 düzeyleri ile IGF-I düzeyleri arasında anlamlı bir pozitif korelasyon bulundu (r=0.458, p=0.042). Kontrol grubunda ise IGF-I düzeyleri ile total kolesterol düzeyleri arasmda da pozitif bir korelasyon vardı (1=0.472, p=0.036). Sonuç : Hastalarımızda gözlemlenen obezitenin gelişmiş insülin direnciyle, yüksek kan glukozu ve HbAıc' nin bozuk insülin duyarlılığıyla, diyabetik hastalarda bağım sız risk faktörü olan hiperglserid eminin artmış aterojenesite ile ilişkili olduğu kanı sındayız. Diyabeti olan ve koroner arter hastalığı gelişmiş birçok hastada risk faktörü etkileşimleri oldukça karmaşıktır, bu konunun daha ileri çalışmalara gereksinimi olduğunu düşünmekteyiz. 72

SUMMARY Objective : In this study, our aim was to investigate on the insulin, IGF-I, IGFBP-3 and lipoprotein levels on the patients with Type 2 diabetes mellitus developed coronary artery disease and just on the patients with Type 2 diabetes mellitus not developed any diabetes complications and relationship with insulin resistance of these changes. Material and Methods : It was studied 20 Type 2 DM patients with coronary artery disease, 24 Type 2 DM patients without any complications and 20 control groups. It was determined serum level of glucose with glucose-oxidase method on otoanalyser of Abbot Aeroset and serum level of insulin with electrochemiluminissance immunoassay method. It was evaluated serum levels of total cholesterol, HDL-cholesterol and triglyceride with enzymatic-colorimetric method on otoanalyser of Abbot Aeroset. Serum level of LDL was calculated according to Friedewald formula. Serum levels of IGF-I and IGFBP-3 were measured using DSL commercial kit with pair dimmensional immunoradiometric method. Serum level of HbAic was determined with turbidimetric method on Cobas Integra 800 (Roche Diagnostics, Mannheim). Because of it was evaluated beta cell function and insulin sensitivity, HOMA-IR index that is mathematically method was used benefiting from fasting blood glucose levels and insulin. It was used SPSS for windows 9.0 pocket programme on statistically analyses of our datas. It was carried out variance analyse for comparison between groups. Significante difference between groups was evaluated Tukey HSD, Tamhane T2 and Dunnet tests that are multidimensional comparison tests. Pearson correlation analyse was used. Results: Statistically significant differences were found between Type 2 DM patients and control group. Waist to hip (WHR) (p<0.05), TG (p<0.001), glucose (pO.OOl), HbAic (p<0.05) and HOMA-IR (p<0.001) levels in Type 2 DM patients were significantly higher than controls. When Type 2 DM + CAD group was statistically compared the controls, it was observed that waist to hip ratio (WHR) (p<0.05), triglyceride (pO.OOl), glucose (pO.OOl), HbAic (p<0.05) and HOMA-IR (p<0.001) levels were increased significantly. Statistically no differences were found in 73concentrations of triglyceride, glucose, HbAic and in waist to hip ratio (WHR), HOMA-IR (p>0.05) between Type 2 DM and Type 2 DM + CAD groups. While, the concentrations of IGF- 1 were positively correlated with LDL-C, IGFBP-3 levels in the Type 2 DM group (r=0.559, p=0.005; r=0.415, p=0.044), negative correlation was found between IGF-I and HOMA-IR. The concentrations of IGFBP-3 in the Type 2 DM + CAD group were significantly positively correlated with IGF-1 levels. (r=0.458, p=0.042). Also, There was positive correlation between IGF-I levels and total cholesterol levels in the control group (r=0.472, p=0.036). Conclusions: We thought that obesity observed in patients is related with developed insulin resistance and high blood glucose and HbAlc is related with disorder insulin sensitivity and hypertriglyceridemia is independent risk factor is related with increased atherogenesis. Risk factor interactions on many patients with diabetes developed coronary artery disease are more complicated. We believe that this subject needs to advance studies. 74