Tıkanma sarılığı olan hastalarda CA19-9 antijeninin benign ve malign hastalıkların ayrımında etkinliğinin araştırılması

Abstract

ÖZET Pankreas ve safra yolu kanserlerinin son yıllarda artış göstermeleri, hızlı ve ölümcül seyretmeleri erken tanı arayışlarını gündeme getirmiştir. Tıkanma sarılığı gerek benign ve gerekse malign hastalıkların ortak bulgusu olunca burada ayırıcı tanı önem kazanmaktadır. Bu amaçla son yıllarda erken tanı ve özellikle tıkanma sanlıklı hastaların ayırıcı tanısında CA 19-9 antijeni üzerine durulmaya başlanmıştır. Bu çalışmada, tıkanma sanlığı ile başvuran hastalarda CA 19- 9 antijeninin benign ve malign hastaların ayrımındaki etkinliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Dicle Üniversite' si Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Kliniğinde nisan 2001, temmuz 2004 yılları arasında tıkanma sanlığı nedeni ile yatan 61 hasta prospektif olarak incelendi. Hastalann yaş, cinsiyet, yakınma, yakınma süresi, ALP, bilirubin, CA19-9 antijeni, değerleri analiz edildi. Ayrıca hastalara radyolojik olarak kann ultrasonografısi, karın bilgisayarlı tomografisi ve MR kolanjiyografı yapıldı Hastalar tanı sonuçlarına göre sınıflandırıldı. CA 19-9 antijeni, total bilirubin, alkalen fosfataz değerlerinin malign ve benign hastalarda ayrı ayrı ortalamaları alınarak aralarındaki ilişki student-t testi ile değerlendirildi. Hastaların tanıları ile CA19-9 antijeni, total bilirubin ve alkalen fosfataz değerleri arasındaki korelasyon, değişkenler arasındaki ilişkiyi test eden Peorson'ın R korelasyon katsayısı bulunarak test edildi. Malign ve benign hasta gruplarındaki CA19-9 yüksekliklerinin yüzdelik oranı belirlenerek, CA19-9 antijeninin malign hastalardaki duyarlılığı, özgüllüğü, doğruluk oranı, yalancı pozitiflik ve yalancı negatiftik oranlan hesaplandı. Tıkanma sanlığı ile başvuran hastalann 26' sı pankreatikobilier malignensili, 35' i ise başta kolesistokoledokolithiazis olmak üzere çeşitli benign nedenlerden tıkanma sarılığı gelişmiş hastaları içeriyordu. CA 19-9 antijeninin tıkanma sanlıklı hastalarda pankreatikobilier malignensideki duyarlılığı %84, özgüllüğü %28, doğruluk oranı %52 ve yalancı pozitiflik oranı %71 olarak bulundu. Ayrıca CA 19-9 antijen düzeyi ile total bilirubin arasında her iki guruptada bir korelasyon olmadığı, aynı şekilde CA 19-9 antijen düzeyi ile malign guruptaki hastaların alkalen fosfataz düzeyi arasında da bir korelasyon olmadığı belirlendi. Ancak CA 19-9 antijen düzeyi ile alkalen fosfataz düzeyi arasında benign gurupta bir korelasyon saptandı. Sonuç olarak tıkanma sanlıklı hastaların ayırıcı tanısında CA 19-9 antijen düzeyinin birincil öneme sahip olmadığı, ancak malignensi kuşkusu durumunda anamnez, fizik muayene, radyolojik, serolojik ve endoskopik incelemeler sonunda yardımcı faktör olabileceği sonucuna varıldı. 28

SUMMARY The significant increase in incidence and rates of mortality in pancreatic and biliary cancer obligates the physicians to search for modalities for early diagnosis. CA 19-9 is a tumor marker that has been used widely for this purpose. Since obstructive jaundice is the most common associated syptom in malign and benign pancreaticobiliary diseases differential diagnosisis essential in that situation. However, there is controversy about the efficiency of CA 19-9 in existence of obstructive jaundice. In this study, we aimed to observe the efficiency of CA19-9 in differentiaton of malign and benign diseases in the existence of obstructive jaundice. Between April 2001 and July 2004, 61 patients were diagnosed and treated for obstructive jaundice at Department of General Surgery in Dicle University Hospital,. Age, sex, symptoms and duration of symptoms, serum alkalen phosphatase, bilirubin and CA 19-9 levels, signs of abdominal ultrasonography, tomography and MR cholangiography werejrecorded. The patients were grouped according to their diseases. The mean values of serum total bilirubin, alkalen phosphatase and CA 19-9 levels in patients either in malign or benign groups were recorded and analyzed with students- 1 test. The relation between the diseases and the levels of serum total bilirubin, alkalen phosphatase and CA 19-9 were analyzed with the r coefficient of Pearson correlation. The rates of sensitivity, spesifity, false positivity and false negativity were calculated. Of 61 patients with obstructive jaundice, 26 had pancreaticobiliary malignity, 35 had benign biliary diseases such as cholesistocholedocholithiasis. The rates of sensitivity, spesifity, accuracy and false positivity in patients with obstructive jaundice due to pancreaticobiliary malignity were 84%, 28%, 52% and 71%, respectively. There were no correlation between the levels of serum CA 19-9 and total bilirubin in patients of both groups. Additionally, there was no correlation between the levels of CA 19-9 and alkalen phosphatase in patients with obstructive jaundice due to malign diseases. However, the patients having obstructive jaundice secondary benign diseases had a positive correlation between the levels of CA 19-9 and alkalen phosphatase. In conclusion, it was seen that the level of serum CA 19-9 had no predictivity on diagnosing malignity in the existence of obstructive jaundice. It should be evaluated with the history, physical and radiological findings, serologic and endoscopic investigations. 29