Tüberküloz menenjitli çocuklarda kranial BT ve MRI bulgularının irdelenmesi

Abstract

ÖZET Tüberküloz menenjitte nörolojik ve mental defisit bulunmayan bir iyileşme, hastalığın erken teşhis edilmiş ve enerjik bir tedaviye alınmasına bağlıdır. Enfeksiyonun başlangıcından altı ay içinde gelişen primer veya milier tüberkülozun erken bir komplikasyonudur. 6ay - 2 yaş arası çocuklarda daha sıktır. Tüberküloz menenjitin ilk döneminde tedavisi yapılan hastaların hemen hemen tümü sekelsiz olarak iyileşirler. Erken dönemlerde tanı ve tedavisi yapılmadığı taktirde %50-70'lere varan mortalite oranına sahip bir hastalıktır. Çalışma Dicle Üniversitesi Çocuk İnfeksiyon Hastalıkları Kliniğinde yatırılan ve daha sonra kontrol polikliniğinde takip edilen 142 hasta alındı. 91 hasta (%64) erkek, 51 ise (%36) kız ve erkek/kız oranı 1.78 olarak bulundu. Yaşları 5 ay-15 yaş arası değişen hastaların yaş ortalamalarını 4.50 yıl olarak bulduk. En sık başvuru semptomu olarak ateş ve kusma bulundu. BCG aşısı 23 (23/129) hastada (%17.8) yapılmış, 106 hastada (%82.2) ise maalesef aşı yapılmamıştır. 22 (22/107) hastada (%20,5) PPD pozitif bulunmuştur. Hastalar en çok stage 3'te ve 2'de başvurmuşlardır. Kliniğe başvurudan sonraki ilk 2-3 günde kranial BT, 5-10 gün içinde ise kranial MRI çekimleri yapılmıştır. Kranial BT çekilmiş (134/142) hastalarda en sık %91.7olarak hidrosefali daha sonra14 hastada (%10,4) serebral enfarkt ve beyin ödemi, 13 hastada (%9.7) meningeal ve parankimal tutulum, 11 hastada (%8.2) basal sisternada tutulum, sekiz hastada (%5.9) serebral atrofi, yedi hastada (%5.2) tüberkülom ve son olarak da üç (%2.2) hastada sonuç normal bulundu. Kranial MRI çekilmiş (33/142) hastalarımızda yine en sık %75.7 olarak hidrosefali, daha sonra %48.4 meningeal ve parankimal tutulum, %45.4 basal sisternada tutulum, %30.2 serebral enfarkt, %15.1 tüberkülom ve %6.0 hastada ise serebral atrofi olduğu görüldü. Sonuç olarak klinik ve anormal BOS bulguları olarak tüberküloz menenjit düşünülen hastalarda hastalığın erken tanı ve tedavisi için, erken dönemde en az bir kranial görüntülemenin çok yararlı olabileceğini düşünüyoruz. Anahtar kelimeler: Tüberküloz menenjit, çocuk, kranial BT, kranial MRI 64

SUMMARY Recovery from tuberculous meningitis without neurologic and mental deficit depends on prompt diagnosis and early treatment. Tuberculous meningitis is a complication of primer tuberculosis during first six month or an complication of the milier tuberculosis. The disease commonly seen in the children ages of six months and two years. When the treatment initiated in the first stage most of patient would be recovered without serious deficit unfortunately. When treatment is not being initiated in the first stage mortality rates reach 50 and 70 percent. This study consist of 142 patient admitted Dicle Univercity Department of Pediatric Infection Disease and the patients were controlled regular periods in control polyclinic. 91 patients (%64) were male, 51 patients (%36) female and patients ages ranged between five month and 15 years and avarage ages were 4.50 years. Most common symptoms on admission were fever and vomiting. BCG vaccine has been made in 23 patients (%17.8), unfortunately has not been made in 106 patients (%82,2). PPD was positive in 22 (22/107) patients (%20.5). Most common stage on admission were stage two and three. Cranial computerized tomography of patients were obtained at the first two and three day and cranial MRI were obtained at first five and ten day. Cranial computerized tomography findings include hydrocephalus in 134 (134/142) patients (%91.7), cerebral infarct and brain edema in 14 patients (%10.4), meningeal and paranchimal involvement in 13 patients (%9.7), basal cisterna involvement in 11 patients (%8.2), cerebral atrophy in eight patients (%5.9), tuberculoma in seven patients (%5.2), and there were not found any finding in three patient (%2.2). Cranial MRI obtained from 33 patients and findings most common finding was hydrocephalus in %75.7 and than meningeal and paranchimal involvement in %48.4, basal cisterna involvement in %45.4, cerebral infarct in %30.2, tuberculoma in %15.1, cerebral atrophy in %6.0 percent of patients. In conclussion, we believed that it well we useful to obtained cranial imaging in suspected tuberculous meningitis with clinical and BOS findings for early diagnosis and treatment. Keywords:tuberculous meningitis, child, cranial CT, cranial MRI 65