Prematüre bebeklerde kanguru bakımının annelerin emzirme öz-yeterlilik ve emzirme başarısına etkisi

Abstract

Çalışma prematüre bebeklere ve annelere uygulanan kanguru bakımının annelerin emzirme öz-yeterlilik ve emzirme başarısına etkisini incelemek amacıyla yarı deneysel olarak yapıldı.Araştırmanın evrenini Haziran 2017-Ocak 2018 tarihleri arasında Konya İl Merkezinde bulunan iki üniversite hastanesinin yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde yatan prematüre bebekler ve anneleri oluşturdu. Araştırmanın örneklemi, güç analizi yapılarak hesaplandı. Örneklem 30 müdahale, 30 kontrol grubu olmak üzere toplam 60 anne-bebek çiftinden oluştu (n:60). Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından geliştirilen Anne ve Bebeği Tanımlayıcı Anket Formu, Kanguru Bakımı İzlem Formu, annelerin emzirme başarısını belirlemek için `LATCH Emzirme Tanılama Ölçüm Aracı` ve annelerin emzirme öz-yeterlilik düzeyini belirlemek için `Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği` kullanıldı. Müdahale grubuna kanguru bakımı uygulandı, kontrol grubuna ise klinikteki rutin bakım uygulandı. Emzirme Öz-Yeterlilik ve LATCH ölçeği her anne için %50 enteral beslenme, tam enteral beslenme ve taburculukta olmak üzere üç kez dolduruldu. Araştırmanın bağımlı değişkenini LATCH ölçeği ve Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği parametreleri, bağımsız değişkenini ise bebeklerin kanguru bakımı alma durumu, anne ve bebeğe ait özellikleri belirlemek amacıyla geliştirilen sorular oluşturdu. Veriler bilgisayarda Bağımsız gruplarda t testi, Kolmogorov-Smirnow testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, Pearson ki-kare testi, Fisher Exact testi, ileri analizi Bonferroni testi ile analiz edildi. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<.05 olarak kabul edildi.Müdahale ve kontrol grubundaki annelerin emzirme öz-yeterlilik ölçeği puan ortalamaları karşılaştırıldığında birinci ve ikinci gözlemde istatiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı (p>.05), üçüncü gözlemde ise kanguru bakımı uygulanan müdahale grubunun emzirme öz-yeterlilik düzeyinin anlamlı düzeyde yüksek olduğu bulundu (p<.01). Kanguru bakımının annelerin emzirme öz-yeterliliği artırdığı düşünüldü.Müdahale ve kontrol grubundaki annelerin LATCH ölçeğinden aldıkları puan ortalaması birinci ve üçüncü gözlemde istatiksel olarak anlamlı olmadığı (p>.05), ikinci gözlemde kontrol grubunun müdahale grubuna göre yüksek olduğu istatiksel olarak anlamlı olduğu bulundu (p<.05). Ancak annelerin ilk ve üçüncü gözlem arasındaki LATCH (emzirme başarısı) puan artışları incelendiğinde müdahale grubundaki artışın (3.631.94) kontrol grubundaki artışa (2.671.75) göre anlamlı şekilde yüksek olduğu (p<.05) belirlendi. Müdahale grubunun emzirme başarısı anlamlı bir şekilde fazla artış gösterdi. Ayrıca müdahale grubundaki annelerin emzirme süresindeki artış (13.60±1.44 dakika) da kontrol grubuna göre (7.73±1.60 dakika) anlamlı şekilde yüksek bulundu (p<.05).Bu çalışmada yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatan prematüre bebeklerin annelerine uygulanan kanguru bakımının annelerin emzirme öz-yeterlilik ve emzirme başarısını artırdığı ve emzirme süresini uzattığı sonuçlarına ulaşıldı. Çalışmadan elde edilen bu sonuçlar kanguru bakımının prematüre bebeklerin emzirilme süreçlerine olumlu katkı sağladığını ortaya çıkardı. Yenidoğan yoğun bakım hemşirelerinin prematüre bebek annelerine kanguru bakımı yapmalarının önemi vurgulandı.Anahtar sözcükler: Emzirme başarısı; Emzirme öz-yeterlilik; Hemşire; Prematüre bebek; YYBÜ.

The present study was carried out quasi-experimentally in order to examine the effect of kangaroo care applied to premature babies and mothers on breastfeeding self-efficiency and breastfeeding success of mothers.Premature babies and their mothers, who stayed in neonatal intensive care units of two university hospitals located in Konya City Center between the dates June 2017 – January 2018, formed the population of the study. The sample of the study was calculated by carrying out a power analysis. The sample consisted of total 60 mother-baby pairs: 30 intervention and 30 control group (n: 60). Mother and Baby Defining Questionnaire Form and Kangaroo Care Inspection Form developed by the researchers were used for data collection, `LATCH Breastfeeding Diagnostic Measurement Tool` was used in order to determine the breastfeeding self-efficiency level of the mothers and `Breastfeeding Self-efficiency Scale` was used in order to determine the breastfeeding self-efficiency level of the mothers. The kangaroo care was applied to the intervention group and the routine care in the clinic was applied to the control group. The breastfeeding Self-efficiency and LATCH scales were filled in three times: during 50% enteral feeding, during complete enteral feeding and during the discharge. The dependent variable of the study was LATCH scale and Breastfeeding Self-efficiency Scale parameters and the independent variable of it was the questions developed in order to determine the babies' state of receiving kangaroo care and the features of mothers and babies. The data were analyzed on the computer in independent groups by using t test, the Kolmogorov-Smirnow test, the Mann Whitney U test, the Kruskal Wallis test, the Pearson chi-square test, the Fisher Exact test, the advanced analysis Bonferroni test. The statistical significance level was accepted as p<.05.When breastfeeding self-efficiency scale average points of mothers in the intervention and control groups were compared, it was found out that there was not any statistically significant difference in the first and second observations (p>.05) and the breastfeeding self-efficiency level of the intervention group, to which the kangaroo care was applied, was significantly high in the third observation (p<.01). It was considered that the kangaroo care increased the breastfeeding self-efficiency of the mothers.It was found out that average points, which mothers in the intervention and control group got from the LATCH scale, were not statistically significant in the first and third observations (p>.05) and the control group was higher than the intervention group and was statistically significant in the second observation (p<.05). However, LATCH (breastfeeding success) point increases of the mothers between the first and third observations were examined, the increase in the intervention group (3.631.94) was significantly higher than the increase (2.671.75) in the control group (p<.05). Breastfeeding success of the intervention group showed much increase significantly. Moreover, the increase (13.60±1.44 minutes) in breastfeeding duration of the mothers in the intervention group was found significantly higher than that (7.73±1.60 minutes) of the control group (p<.05).It was concluded in the present study that the kangaroo care, which was applied to the mothers of the premature babies staying in the neonatal intensive care unit, increased the breastfeeding self-efficiency and breastfeeding success of the mothers and prolonged the breastfeeding duration. These results obtained from the study revealed that the kangaroo care made a positive contribution to the premature babies' processes of being breastfed. The importance of the fact that neonatal intensive care nurses provide the mothers of the premature babies with the kangaroo care was emphasized.Key words: Breastfeeding success; Breastfeeding self-efficiency; Nurse; Premature baby; NICU.