Akut koroner sendromlu hastalarda lipid profili, C- reaktif protein düzeyleri, serum paraoksonaz aktivitesi ve oksidatif stresle ilişkisi

Abstract

ÖZET Koroner arter hastalığı (KAH) ülkemizde de morbidite ve mortalitenin en önde gelen nedenidir. Hastalık için bilinen risk faktörlerinin yanı sıra ateroskleroz gelişiminde ileri sürülen yeni teoriler söz konusudur. Aterogenezi önleyici etkisi bilinen HDL-C nin yapısında bulunan anti-oksidan bir enzim olan Paraoksonaz (PON1) bunlardan birisidir. PON1 enzimi, LDL-C'yi oksidasyona karşı koruyan bir faktör olarak ortaya konmuştur. Enzimin farklı genotiplerinin yanında düşük PON1 enzim aktivitesinin de KAH gelişiminde bağımsız bir risk faktörü olup olmadığı araştırma konusudur. Biz de bölgemizde KAH için düşük PON1 aktivitesinin risk faktörü olarak önemini belirlemek ve diğer risk faktörleriyle ilişkisini incelenmek amacıyla bu çalışmayı yaptık. PONl'in aktivitesini ve bunun yanında lipid profili ile ilişkisini, bir inflamasyon belirteci olan C-reaktif protein (CRP) ile ilişkisini, lipid peroksidasyon ürünü olan malondialdehid (MDA) ile ilişkisini prospektif vaka- kontrol çalışmasıyla değerlendirdik. Bu amaçla Dicle Üniversitesi Hastanesi' nde KAH tanısı alan (anstabil angina.miyokard infarktüsü) 51 hasta (E/K:38/13, yaş ortalaması 60.23+11.95), herhangi bir sağlık sorunu olmayan 27 kişiden (E/K:11/16, yaş ortalaması: 51.22±12.76) oluşan kontrol grubu prospektif olarak çalışmaya alındı. Hasta ve kontrol gruplarındaki bireyler yaş, cinsiyet, BMI (body mass index), hipertansiyon, sigara içiciliği, aile öyküsü yönünden değerlendirildi. Tüm bireylerden lipid profili (HDL-C, LDL-C, Total kolesterol, trigliserid, Apo A-l, Apo B, PON1 aktivitesi, CRP, MDA ölçümleri için kan örnekleri alındı. Hasta ve kontrol grupları arasında karşılaştırmalar eşleştirilmemiş student-t testiyle yapıldı. Değişkenler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amacıyla Pearson korelasyon analizi uygulandı. p<0.05 olan değerler istatistiksel bakımdan anlamlı olarak kabul edildi. Hasta ve kontrol grupları karşılaştırıldığında hasta grubunun HDL kolesterol düzeyi (41.91+11.58) ile kontrol grubunun HDL kolesterol düzeyi (51.15±12.64) arasında (p<0.01) ayrıca; hasta grubunun trigliserid düzeyi (136.27±73.68) ile kontrol grubunun trigliserid düzeyi (91.48±41.95) arasında 67anlamlı farklılık saptandı (p<0.001). Gruplar arasında LDL-C, Total kolesterol, Apo A-l,ApoB düzeyleri bakımından anlamlı farklılık saptanmadı. Hasta grubunda ölçülen CRP düzeyi ortalaması (52.92±65.40) kontrol grubu ortalamasına (5.12±2.81) göre (p<0.001); hasta grubunda ölçülen MDA düzeyi ortalaması (15.51 ±20. 16) kontrol grubu ortalamasına (8.03±2.67) göre (p<0.05); istatistiksel olarak anlamlı ölçüde yüksek bulundu. Hasta grubunda ölçülen PON1 düzeyi ortalaması (360.4±174.6) kontrol grubu ortalamasına (523.1±186.6) göre (p<0.001) istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük saptandı. (p<0.001) PON1 düzeyi ile Apo A-l düzeyi arasında korelasyon saptandı. (r:0.278,p<0.05) Sonuç olarak bölgemizde KAH gelişiminde düşük PON1 aktivitesinin bir risk faktörü olabileceği, CRP ve MDA'nın bu hastalarda takip ve prognostik değerlendirme amaçlı kullanımlarının değerlendirilmesi gerektiği kanaatine vardık. Anahtar sözcükler: KAH (Koroner Arter Hastalığı), PON1(paraoksonaz 1), Lipid profili, MDA (Malondialdehid), C-reaktif protein (CRP) 68

SUMMARY Coronary heart diseases (CHD) are the most common cause of mortality and morbidity also in our country.New theories have been suggested for atherosclerosis.The anti-atherogeneic effect of HDL-C is already known and an antioxidant enzyme found in this lipoprotein, PON1 is one of the recent theories. It has been showed that PON1 can prevent LDL-C oxidation.lt hasn't been identified if the various genotypes of the enzyme and low P0N1 activity can be an independent risk factor for CAD. We aimed to determine the importance of P0N1 that is playing a role in atherosclerosis and to find the relationship between other risk factors and low P0N1 activity in this study. Near the activity of P0N1 we also analysed its relation with lipid profile.with an inflamatory marker CRP and with a lipid peroxidation product MDA by prospective case control studies. In our study there were 51 patients (male/female:38/1 3 the mean age: 60.23±1 1.95) had been diagnosed as CAD(unstable angina pectoris and myocardial infarctus) and 27 healthy adults as the control group (male/female11/16; the mean age 51.22±12.76). At the beginning of the study data about age, sex, hypertension, smoking BMI (body mass index), family history had been recorded for each participant. In all cases blod samples were obtained to measure total cholesterol.triglycerides, lipid profile (HDL-C,LDL-C),Apo A-1, Apo B, CRP, P0N1 activity and MDA levels. Comparison of the patient and control groups had been done with impaired Student-t test. Near that to determine the relation between parameters Pearson correlation analyse was performed.p<0.05 value was considered statistically significant. The mean HDL level was higher in control group (41.91±11.58) than the patient group (51.15±12.64) (p<0.01) and the mean triglyceride level was also higher in patient group (136.27±73.68) than control group 91.48db41.95 (p<0.001) 69There was no significant difference in LDL-C, total cholesterol, Apo A-1 and Apo B levels between the patient and control groups. The mean CRP level measured in patient group (52.92±65.40) was significantly higher than the control group (5.12±2.81) (p<0.001) The mean level of MDA was also significatly higher in the patient group (15.51±20.16) than control group (8.03±2.67) (p<0.05) Furthermore measured mean PON level of MDA was significantly lower in the patient group than control group. There was a correlation between PON1 an ApoA-l levels.(r:0.278, p<0.05) In conclusion, we decided that low PON1 enzyme activity is a risk factor for CAD also MDA and CRP levels can be evaluated in these patients for both prognosis and following. Key words: CHD(Coronary Heart Disease), PON1 (paraoxonase), Lipid profile, MDA (Malondialdehyde), C-reactive protein (CRP) 70