Baharat olarak kullanılan bazı bitkilerin uçucu yağlarının side antik kenti ve çevresindeki tarihi eserlerde hasara neden olan siyah mikromantarların gelişimi üzerindeki etkileri

Abstract

ÖZETBAHARAT OLARAK KULLANILAN BAZI BİTKİLERİN UÇUCU YAĞLARININ SİDE ANTİK KENTİ VE ÇEVRESİNDEKİ TARİHİ ESERLERDE HASARA NEDEN OLAN SİYAH MİKROMANTARLARIN GELİŞİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİHatice YILDIZ ACARYüksek Lisans Tezi, Biyoloji Anabilim DalıDanışman: Prof. Dr. Hacer SERT Ocak 2019; 97 sayfaBu çalışma, Side Antik Kenti'nde siyah mikrokoloniyal mantarların etkisiyle korozyona uğramış olan tarihi eserler üzerinde, Lamiaceae familyasına ait bitkilerden elde edilen uçucu yağların antifungal etkilerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma materyalini 2016-2018 yılları arasında, antik kentte bulunan ve siyah mikrokoloniyal mantarlar tarafından korozyona uğratılmış olan tarihi yapı numuneleri ile Origanum majorana L., Origanum minutiflorum O. Schwarz et. P.H. Davis ve Mentha longifolia L. subsp. typhoides (Brig.) Harley bitkileri oluşturmaktadır. In vitro koşullarda çoğaltılmış olan mikromantarlar üzerine bu bitkilerden elde edilen uçucu yağlar, üç farklı konsantrasyonda (%0,1, %1 ve %3) uygulanmış olup uygulama öncesinde ve sonrasında mikromantarların hücre sayımı yapılmıştır.Bu araştırmanın sonucunda, çalışma alanındaki tarihi eserlerde korozyona sebep olduğu gözlemlenen Coniosporium, Sarcinomyces, Capnobotryella, Phaeococcomyces ve Cladosporium cinslerine ait türler üzerine uygulanan, O.majorana, O. minutiflorum ve M. longifolia bitkilerinden elde edilmiş uçucu yağların, konsantrasyon yükseldikçe antifungal etkilerinin arttığı ve bu siyah mikromantar türlerinin gelişimini baskıladığı tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Baharatlar, Side, Siyah mikromantarlar, Tarihi eserler, Türkiye, Uçucu yağlarJÜRİ: Prof. Dr. Hacer SERT (Danışman)Doç. Dr. Hakan ALLIDr. Öğr. Üyesi Özge TUFAN ÇETİN

ABSTRACTTHE EFFECTS OF ESSENTIAL OILS OF SOME PLANTS USED AS SPICES ON THE DEVELOPMENT OF BLACK MICROFUNGI WHICH CAUSE DAMAGE TO THE HISTORICAL STRUCTURES WITHIN SIDE ANTIQUE CITY AND ITS SURROUNDINGHatice YILDIZ ACARMaster's Thesis, Department of Biology Advisor: Prof. Dr. Hacer SERT January 2019; 97 pagesThis study has been carried out to determine the antifungal effects of essential oils, obtained from plants belonging to the Lamiaceae family, on the historical structures that were corroded by black microcolonial fungi in the Antique City of Side. Black microfungi taken from historical structures in the ancient city between the years of 2016-2018 and Origanum majorana L., Origanum minutiflorum O. Schwarz et. P. H. Davis and Mentha longifolia L. subsp. typhoides (Brig.) Harley plants constitute the subject of the study. Essential oils obtained from plants, whose antifungal effects would be examined, were applied on microfungi, which were grown in In vitro conditions, at three different concentrations (%0,1, %1 and %3) and then the cell counts of microfungi were made before and after the application. At the end of the study, when the essential oils, obtained from O. majorana, O. minutiflorum and M. longifolia plants, were applied on Coniosporium, Sarcinomyces, Capnobotryella, Phaeococcomyces and Cladosporium species, which caused corrosion in the historical structures within the study field, it was determined that their fungal effects increased as their concentration increased and this suppressed the growth of these black microfungi species.Key Words: Black Microfungi, Historical Structures, Side, Spices, Essential oils, TurkeyJURY: Prof. Dr. Hacer SERT (Supervisor) Assc. Prof. Dr. Hakan ALLIAssist. Prof. Özge TUFAN ÇETİN