Primipar ve multipar gebelerde doğum korkusu ve ilişkili faktörler: Karşılaştırmalı bir çalışma

Abstract

Gebelik döllenme ile başlayıp uterus içinde gelişimini tamamlayan fetusun ve plasentanın dışarı çıkmasıyla sona eren doğal bir süreçtir. Primipar ve multipar gebeler doğum eyleminde farklı duygulara sahip olabilmektedir. Korku bu duyguların başında gelmektedir. Bu araştırma primipar ve multipar gebelerde doğum korkusu ile ilişkili faktörleri karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır.Tanımlayıcı ve karşılaştırmalı olarak yapılan bu araştırmanın örneklemini 385 primipar, 368 multipar gebe oluşturmuştur. Örnek seçiminde, olasılıksız örnekleme yöntemlerinden gelişigüzel örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından oluşturulan 20 soruluk anket formu, `Wijma Doğum Beklentisi/ Deneyimi Ölçeği` (W-DEQ) kullanılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından Eylül 2016-Şubat 2017 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, Mann Whitney U, bağımsız gruplarda tek yönlü varyans analizi, bağımsız gruplarda T testi kullanılmıştır.Gebelerin doğum korkusu toplam puan ortalaması 56.20±21.12 olarak bulunmuştur. Primipar gebelerin doğum korkusu (doğum beklentisi/deneyimi) puan ortalamasının 61.54±21.03 multipar gebelerinkine 50.62±19.76 göre çok ileri düzeyde anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülmüştür (p<.001). Gebelerin isteğe bağlı kürtaj deneyimi, düşük deneyimi yaşama durumu ve gebelik süresine göre doğum korkusu puan ortalamaları arasında anlamlı düzeyde fark olmadığı belirlenmiştir (p>.05). Doğum eylemi konusunda bilgi sahibi olma durumuna göre gebelerin doğum korkusu puan ortalamaları karşılaştırıldığında, gruplar arasında çok ileri düzeyde anlamlı fark olduğu saptanmıştır (p<.001). Doğum eylemi bilgisinin oluşturduğu duygu durumuna göre doğum korkusu puan ortalamaları arasında çok ileri düzeyde anlamlı fark olduğu belirlenmiştir (p<.001). Gebelerin doğum deneyimi olmasının olmayanlara göre doğum korkusunda -23.79 puanlık azalmaya yol açtığı görülmektedir. Önceki doğum deneyimi `kendisini güvende hissetme-heyecanlı/endişeli olma-korkma` şeklinde sıralandığında grupların puanında giderek 6.5 puanlık bir artış olduğu, son doğum deneyimini `iyi-orta ve kötü` olarak değerlendirenlerin doğum korkusunda giderek 5.76 puanlık artış olduğu, doğum eylemi ile baş etme düşüncesi `üstesinden gelebilirim- fikrim yok- Üstesinden gelemem-şeklinde sıralandığında doğum korkusunun gruplarda giderek 10.60 puanlık artış olduğu, doğum eylemi bilgisinin oluşturduğu duygu durumunu `mutluluk hissi` olarak tanımlayan gebelerin korku puanının korktum ve bilgi olmayanlara göre 8.11 puanlık artışa neden olduğu, yaş gruplarında yaş düzeyi arttıkça doğum korkusunda -2.97'lik bir azalmaya yol açtığı görülmektedir.Sonuç olarak Wijma doğum beklentisi/deneyimi ölçek puanları karşılaştırıldığında primipar gebelerde doğum korkusu toplam puan alt grup puanları yüksek olmakla birlikte yapılan multiple regresyon analizine göre daha önce doğum deneyimi olan ve deneyimi olumsuz etkileyen kadınların yüksek risk grubunda olduğu görülmektedir. Bu nedenle antenatal bakım hizmeti kapsamında fiziksel değerlendirmenin yanında gebelerin psikolojik değerlendirmesinin de yapılması bütüncül yaklaşım için önemlidir. Gebelerin doğum korkuları varlığı erken dönemde belirlenmeli ve gerekli önlemlerin alınması önerilmektedir. Anahtar Sözcükler: Doğum Korkusu; Doğum Eylemi; Primipar ve Multipar Gebeler ;Wijma Doğum Beklentisi/ Deneyimi Ölçeği

Pregnancy is a natural process that begins with fertilization and ends with the emergence of the fetus and placenta which completion of the development in utero. Primiparous and multiparous women may have different feelings in labor. Fear is one of those feelings. This study was conducted to compare the factors related to fear of birth in primiparous and multiparous women.The samplings of this research that performed by descriptive and comparative to have formed with 385 primiparous and 368 multiparous pregnant women.In the example selection, random sampling, which was one of the improbable sampling methods, was used. In data collection, Wijma Delivery Expectancy/ Experience Questionnaire (W-DEQ) that a 20 question questionnaire developed by the researcher were used. The data were collected by the researcher between September 2017 and February 2017. Number, percentage, mean, Standard deviation, Mann Whitney U, one-way analysis of variance in independent groups, T-test in independent groups were used in the analysis of data.It was found that the mean total fear of birth of pregnant women was 56.20±21.12. It was seen that the mean fear of birth of primiparous pregnant women (birth expectancy/ experience) was significantly higher than of 61.54±21.03 multiparous women compared to 50.62±19.76 (p<.001). It was determined that there was no significant difference between the average of pregnancy abortion experience, low experience and gestational fear (p>.05). When compared the mean of fear of birth pregnant women according to their knowledge about labor, it was found that a very significant difference between groups (p<.001).It was determined that there was a very significant difference between the mean scores of fear of birth according to feeling state of birth (p<.001 It is observed that a decrease by -23.79 points in fear of birth of pregnant woman with birth experience in comparison with other women. Previous birth experience `feeling safe-excited/ anxious feared` in the group as an increase of 6.5 points, the last birth experience of `good-middle-bad` as a rating of 5.76 points increase in the fear of the birth of those who consider the head of labor, the idea of giving birth could be overcome by the fact that the fear of birth gradually increased by 10.60 points in the groups and the birth fear was defined as `feeling of happiness and the birth fear score was increased by 8.11 points compared to those without fear and knowledge. It is observed that age group increases as the age group increases by 2.97 points. As a result, when the Wijma delivery expectancy/ experience scale scores have been compared, it was seen that exist in a high risk group of pregnant woman with negative birth experience according to multiple regression analysis, however, total sub-group scores of the fear of birth in primiparous pregnant are high ratio. Therefore psychological evaluation of pregnant women as well as physical evaluation within the scope of antenatal care service is important for a holistic approach. Pregnancy fears of pregnant women should be determined in the early period and necessary precautions should be taken. Keywords: Fear of childbirths; labor; Primiparous and multiparous pregnancy; Wijma Delivery Expectancy/ Experience Queistionnaire.