Cerrahi hemşirelerinin basınç yaralarını önlemeye yönelik bilgi durumları ve tutumları

Abstract

Basınç yaraları, tedavi ve bakım maliyetini artıran, iyileşme sürecini geciktiren, başta hemşireler olmak üzere tüm sağlık profesyonellerinin iş yükünü artıran ciddi sağlık sorunlarıdır. Bu yaraların önlenmesinde hemşirelerin basınç yaraları ve önleyici girişimlere ilişkin bilgi durumlarının ve tutumlarının etkili olduğu bilinmektedir. Bu araştırmada, uzun ameliyat süresi, hareketsizlik ve beslenme sorunları gibi basınç yarası risk faktörlerine maruz kalan cerrahi hastalarına bakım veren hemşirelerin basınç yaralarını önlemeye yönelik bilgi durumlarını ve tutumlarını belirlemek amaçlandı. Tanımlayıcı tipteki bu araştırma, 1 Ekim 2018-1 Şubat 2019 tarihleri arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi cerrahi kliniklerinde ve cerrahi yoğun bakım ünitelerinde (YBÜ) gerçekleştirildi. Araştırmanın örneklemini bu birimlerde görev yapmakta olan ve meslekte çalışma yılı en az 1 yıl olan 175 hemşire oluşturdu. Araştırma öncesi etik kuruldan ve kurumdan gerekli izinler alındı. Veriler, tanıtıcı özellikler veri formu, Basınç Ülserini Önlemede Bilgi Değerlendirme Ölçeği (BÜÖBDÖ) ve Basınç Ülserini Önlemeye Yönelik Tutum Ölçeği (BÜÖYTÖ) ile toplandı. Hemşirelerin bilgi durumunu ve tutumunu etkileyen faktörlerin değerlendirilmesinde, bağımsız gruplarda t testi, Mann Whitney U test, bağımsız gruplarda tek yönlü varyans analizi, Kruskal Wallis test ve çoklu regresyon analizi kullanıldı.Hemşirelerin yaş ortalaması 29.91±6.48 yıl olup, %65.3'ü kadındı ve yarısı lisans mezunu idi. Çoğunluğunun (%90.7) daha önce basınç yarası açılan hastaya bakım verdiği belirlendi. BÜÖBDÖ toplam puan ortalamasına göre hemşirelerin basınç yarasını önlemeye yönelik bilgi düzeyinin yetersiz olduğu (<%60 puan) , sadece %24'ünün bilgi puanının ≥ %60 olduğu saptandı. Çoklu lojistik regresyon analizi ile yapılan değerlendirme, hemşirelerin mesleki deneyim süresi, çalışma şekli, günlük bakım verilen hasta sayısı ve basınç yarası açılan hastaya bakım verme deneyiminin BÜÖBDÖ toplam puanını anlamlı olarak %19 oranında etkilediği belirlendi (p< 0.05). BÜÖYTÖ toplam puan ortalamasına göre hemşirelerin basınç ülserini önlemeye yönelik tutumlarının olumlu olduğu (≥ %75 puan), sadece %22'sinin tutum puanının <%75 olduğu saptandı. Hemşirelerin tanıtıcı özelliklerinin ve uyguladıkları basınç yarası önleme girişimlerinin, BÜÖYTÖ toplam puanını anlamlı olarak etkilemediği belirlendi (p>0.05). BÜÖBDÖ ile BÜÖYTÖ toplam puan ortalamaları arasında anlamlı ilişki olmadığı saptandı (p>0.05). Sonuç olarak araştırma bulguları, cerrahi hemşirelerinin basınç yarasını önlemeye ilişkin tutumlarının olumlu, bilgi düzeylerinin ise yetersiz olduğunu ortaya koydu. Anahtar Sözcükler: Basınç yarası, Basınç yaralarının önlenmesi, Basınç Ülserini Önlemede Bilgi Değerlendirme Ölçeği, Basınç Ülserini Önlemeye Yönelik Tutum Ölçeği, Cerrahi hemşireliği, Hemşirelik bakımı

Pressure ulcers pose a serious health problem that increases the cost of treatment and care, delays the healing process, and increases the workload of all health professionals, especially nurses. Nurses' knowledge of and attitudes towards pressure ulcers and preventive interventions play a critical role in pressure ulcer prevention. The aim of this study was to determine the knowledge and attitudes of nurses who care for surgical patients exposed to pressure ulcer risk factors such as long operation times, inactivity and nutritional problems about pressure ulcer prevention. This descriptive study was conducted between October 1, 2018 and February 1, 2019 in the surgical clinics and surgical intensive care units of Necmettin Erbakan University Meram Medical Faculty Hospital. The study sample consisted of 175 nurses who were working in these units and who had at least one year's professional experience. Necessary permissions were obtained from the ethics committee and the institution prior to the research. Data were collected with a patient information form, the Pressure Ulcer Prevention Knowledge Assessment Instrument (PUPKAI) and the Attitude towards Pressure ulcer Prevention instrument (APuP). The factors affecting the nurses' knowledge and attitude were analyzed with the independent-samples t-test, the Mann-Whitney U test, the one-way analysis of variance for independent samples, the Kruskal-Wallis test and the multiple regression analysis.The mean age of the nurses was 29.91±6.48 years, 65.3% were female and half of them had college degrees. Most of them (90.7%) had previously cared for patients with pressure ulcers. According to the PUPKAI total mean score, the pressure ulcer prevention knowledge level of the nurses was insufficient (<60% score) and only 24% had a knowledge score ≥ 60%. The multiple logistic regression analysis results showed that, length of professional experience, working conditions, number of patients given daily care and the experience of giving care to patients with pressure ulcers were found to have a significant effect on the APuP total score (19%) (p<0.05). According to the APuP total mean score, the nurses had positive attitudes towards pressure ulcer prevention (≥75%) and only 22% had an attitude score <75%. It was determined that the descriptive characteristics of the nurses and the pressure ulcer prevention interventions they used did not significantly affect the APuP total score (p>0.05). There was no significant relationship between the total mean scores of the PUPKAI and APuP (p>0.05). In conclusion, the results revealed that the surgical nurses had positive attitudes towards but insufficient knowledge of pressure ulcer prevention.Keywords: Pressure ulcer, Pressure ulcer prevention, Pressure Ulcer Prevention Knowledge Assessment Instrument, Attitude towards Pressure Ulcer Prevention Instrument, Surgical nursing, Nursing care