Hemşirelerin yöneticilerinde algıladıkları liderlik davranışları ile kendi performansları arasındaki ilişki

Abstract

Hemşirelerin iş performansını etkileyen faktörlerden biri de yöneticinin sergilediği liderlik davranışıdır. Bu çalışmanın amacı, hemşirelerin yöneticilerinde algıladıkları liderlik davranış özellikleri ile kendi performansları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Tanımlayıcı ve ilişkisel türdeki bu çalışma, Konya ilinde bulunan iki üniversite hastanesi, üç kamu hastanesi ve yedi özel hastanede çalışan 1064 hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Veriler `Liderlik Davranışları Ölçeği` ve `İş Performans Anketi` kullanılarak 23 Ekim 2018- 15 Şubat 2019 tarihleri arasında araştırmacı tarafından toplanmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, t testi, ANOVA, Pearson korelasyon analizi ve doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma için etik kurul onamı, kurum izinleri ve hemşirelerden sözel izin alınmıştır.Hemşirelerin yaş ortalamasının 29.83±7.69 olduğu, %77.2'si kadın, %45'i üniversite, %30.4'ü kamu ve %24.6'sının özel hastanede çalıştığı belirlenmiştir. Liderlik davranışları ölçeğinden alınan en yüksek alt boyut puan ortalamasının 4.24±0.51 ile görev odaklı liderliğin olduğu ve hemşirelerin yöneticilerini görev odaklı lider olarak algıladıkları saptanmıştır. İş Performansı Anketi toplamından alınan puan ortalamasının 4.34±0.43 olduğu ve hemşirelerin iş performans düzeylerinin çok yüksek olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin yaş (r=0.159) ve meslekte çalışma yılı (r=0.197) ile iş performansları arasında pozitif yönde zayıf, aylık nöbet sayısı (r=-0.115) ile negatif zayıf yönde ve istatistiksel olarak anlamlı (p<0.05) bir ilişki olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin yöneticilerinde algıladıkları işgören (r=0.445), görev (r=0.460) ve değişim (r=0.448) odaklı liderlik özellikleri ile iş performansları arasında pozitif yönde orta düzeyde ve istatistiksel olarak anlamlı (p<0.05) bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca liderlik davranışlarının hemşirelerin iş performansı üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla yapılan doğrusal regresyon analizi sonucuna göre, görev odaklı liderlik davranışının hemşirelerin iş performansı üzerinde %21.2 oranında etkisi olduğu, değişim odaklı liderlik davranışının %20.1 oranında etkisi olduğu ve işgören odaklı liderlik davranışının ise %19.8 oranında etkisi olduğu tespit edilmiştir.Çalışmanın sonucunda, hemşirelerin yöneticilerinde algıladıkları liderlik davranışının daha çok görev odaklı olduğu ve görev odaklı liderlik davranışının hemşirelerin iş performansını pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir. Yönetici hemşirenin sergilediği liderlik davranışı bireysel anlamda hemşirelerin iş performansını, dolayısıyla örgüt performansını etkileyeceği için yöneticilerin çalışanı destekleyici tarzda liderlik davranışı içerisinde bulunmaları önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Hemşirelik; liderlik; performans, yönetici hemşire.

One of the factors influencing job performance of the nurses is their managers' leadership behavior. The purpose of this study is to determine the relationship between leadership perceived by nurses in their managers and their own performance. This descriptive and relational type study was conducted with 1064 nurses working in two university hospitals, three public hospitals and seven private hospitals which are all located in Konya. Data were collected by the researcher between 23 October 2018 and 15 February 2019 by using `Leadership Behaviour Scale` and `Job Performance Survey`. Numbers, percentage, average, t Test, ANOVA, Pearson Correlation Analysis and linear regression analysis were used to analyse the data. The ethics committee approval, institution permissions and verbal permissions were obtained from the nurses for the research.It was determined that the age average of nurses was 29.83±7.69, 77.2% of them were female and 45% of them were working in university, 30.4% of them were working in the public hospital, 24.6% of them were working in the private hospitals. It was detected that the highest sub-dimension average point of the leadership behaviour scale was 4.24±0.51 and leadership was job-oriented and the nurses perceived their managers as job-oriented leaders. The average of points obtained from the Job Performance Survey was 4.34±0.43 and the job performance level of the nurses was quite high. It was stated that there was a positively weak relationship between age (r=0.159) with how many years that the nurses have been working (r=0.197) and a negatively weak and statistically significant (p<0.05) relationship job performance between monthly guard number (r=-0.115). A positively middle and statistically significant relationship (p<0.05) was determined between operating (r=0.445), job (r=0.460) and change (r=0.448) oriented leadership characteristics that the nurses perceived in their managers and job performance. Moreover, it was stated the job oriented leadership behaviour had a 21.2% effect on the job performance of the nurses and the change oriented leadership behaviour had a 20.1% effect on it and operating oriented leadership behaviour had a 19.8% effect on it according to the results of the linear regression analysis conducted with the aim of determining the effect of the leadership behaviour on the job performance.As a result of the study, it was determined that the leadership behaviour perceived by the nurses was more job oriented and the job oriented leadership oriented behaviour influenced the job performance positively. Managers are suggested to exhibit leadership behaviour supporting employees since they influence the leadership behaviour of the nurses and their job performance individually thus the organization performance. Key Words: Nursing; leadership; performance, nurse manager.