Karaciğer yaralanmalarında serum transaminaz düzeylerinin önemi

Abstract

35 ÖZET Dicle üniversitesi tıp fakültesi genel cerrahi bölümüne 1994 -2004 yularını kapsayan dönemde karaciğer yaralanması tespit edilen 134 hasta retrospektif olarak incelenmiştir, olguların 50'si (%37.3) ateşli silah yaralanması, 48'i(%35.8) kesici-delici alet yaralanması ve 36 (%26.9)'sı ise kunt travmaya bağlı idi. Kunt travmaya bağlı karaciğer yaralanmalarının ise 25 'inde araç içi trafik kazası, 5 'inde araç dışı trafik kazası, 3 'ünde yüksekten düşme ve 3 olguda ise darp travma etkeni idi. Tanısal serum transaminaz değerini tespit için kan örneklemesi, hemodinamisi stabil hastalara USG ve BT incelemesi yapıldı. MraaMominal yaralanma şüphesi olan bazı hastalara DPL uygulanmıştır. Olguların 31 (37.5)'inde grade I, 65 (%48.5)'inde grade H, 27 (%20.1)'sinde grade III, 7 (%5.2)' sinde grade IV, 4 (%3)'ünde ise grade V yaralanma mevcuttu. 10 (%7.5) olgu medikal olarak takip edildi. Diğer hastalara cerrahi girişim uygulandı. İntraoperatif exitus olan 4 hastaya definitif bir işlem yapılamamış ve explorasyon aşamasında hastalar kaybedilmişlerdir. Yandaş yaralanması olan hasta grubu ile izole karaciğer yaralanması olan hasta grubu enzim düzeyi açısından karşılaştırıldığında; yandaş yaralanma varlığının enzim düzeyleri üzerine etkisi olmadığı istatistiksel olarak ortaya kondu (AST için; t,368, p>0.05, ALT için; t 1.146, p>0.05). Hastalar yaralanma tipi, grade ve yandaş yaralanmaların varlığına göre sınıflandırılarak enzim düzeyleri karşılaştırıldı. Serum transaminaz düzeyleri incelendiğinde; minör karaciğer yaralanmalarında (grade I ve II) AST düzeyim 156.3 Ü., ALT değerini ise 150.3 Ü olarak belirledik. Major yaralanmalar (grade III-IV-V) için; AST düzeyi 294.2, ALT için 312.6 Ü olarak tespit ettik. Yaralanma şekli ve AST- ALT düzeyleri istatiksel olarak karşılaştırıldı. KDAY ve ASY grubunda enzim düzeyleri arsında fark bulunmazken, bu İM grup ile KBT grubu arasında fark belirgindi (her iki enzim grubu için p<0.01). Mortalite ile serum transaminaz değerleri karşılaştırıldığında; her iki enzim yüksekliği ile mortalite arasında anlamlı ilişki saptandı. ALT için; 1 3.321, p<0.05, AST için; 1 3.062, p<0.05 Serum transaminaz düzeylerinin basit ve maliyeti düşük bir yöntem olarak diğer tetkik ve yöntemlerle beraber, travma ile uğraşan hekimlere yol gösterici olacağı kanaatindeyiz.

36 SUMMARY 134 patients whom were diagnosed liver injury between 1994-2004 at the Dicle University Faculty of Medicine were evaluated, retrospectively. 50 (37.3%) of them were involved as gun shot injury, of 48 (35.8%) were perforating trauma and of 36 (26.9%) were involved as blunt abdominal trauma. The causes of blunt abdominal trauma were intra vehicle accident at 25 patients, outside vehicle accident at 5 patients, fall from height at 3 patients and blow injury at 3 patients. Patients were assessed with serum transaminase levels by blood examinations for diagnosis and with CT and USG that haemodinamically stabilized ones. Suspicious intraabdominal bleeding cases were applied DPL. Injuries were classified and established as grade I at 31 (37.5%), grade II at 65 (48.5%), grade III at 27 (20.1%), grade IV at 7 (5.2%) and grade V at 4 (3%). 10 (7.5%) cases were treated by conservatively. The other patients were underwent a surgical procedure. 4 patients were died intraoperatively at the exploration stage and were couldn't done any definitive procedure. While patients having had concomitant injuries and isolated liver injury cases were assessed with their serum transaminase levels we noticed that existing concomitant injury was didn't have any statistically different effect on the transaminase levels (for AST; t, 368, p>0,05, for ALT; t, 1,146, p>0,05). Patients were classified according to their injury types, grade and existing concomitant trauma and enzyme levels were compared. At minor liver traumas (grade I and II) serum transaminase levels were determined as 156.3 IU for AST and 150,3 IU for ALT. However at major traumas (grade III, IV and V) these levels were determined as 294,2 IU for AST and 312,6 IU for ALT. The injury type and AST- ALT levels were compared by statistically. Altough we didn't find any difference at the perforating trauma and gun shot injury group, enzyme level difference between this group and the blunt abdominal trauma group was clear (for both two enzyme group p<0,001). While we compared the relationship between mortality and enzyme levels we found a meaningful relation with high enzyme levels and mortality (for AST; t 3.062, p<0,05, for ALT; t 3.321, p<0,05). We can be satisfied that serum transaminase levels as a cheap and simple investigation can be a guideline for trauma surgeons with other methods.