Hepatit B virüsünün serolojik gösterd-geleri ile serum hepatit B virüs DNA düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

ÖZET HBV üne karşı etkin bir aşı bulunmasına ve çeşitli antiviral ajanlara rağmen halen dünyada 350 milyondan fazla HBV'ü ile infekte kişi bulunmakta ve bunların büyük çoğunluğu kronik hepatit, siroz, hepatosellüler karsinoma nedeniyle (yılda en az bir milyon kişi) ölmektedir. Türkiye'nin HBsAg seroprevalansı -en yüksek değerler doğudan olmak üzere- %1-14.3 arasında değişmektedir. HBV infeksiyonunda geniş serolojik göstergelere ve bunları yorumlama olanaklarına sahip olmamıza rağmen, moleküler yöntemlerin bu alanda kullanılması ile görülmüştür ki, HBV infeksiyonun tanısında ve takibinde tek basma serolojik göstergeler yetersiz kalmaktadır. Mutasyonlann tammlanmasmdan sonra viral replikasyonun belirlenmesinde HBsAg, HBeAg ve anti-HBe' nin güvenilir parametreler olmadıkları anlaşılmıştır. Viral replikasyonun en sensitif göstergesi olması nedeni ile HBV DNA' nın moleküler tanı yöntemleri ile belirlenmesi gerekmektedir. Moleküler yöntemler bir balama HBV ünde serolojik ezberimizi bozmuştur. Çalışmamızda HBV DNA 4 farklı aralık içerisinde (O, 1-4, 5-100 ve >100 pg/ml) ve 7 farklı kombinasyondaki serolojik parametrelerle ilişkisi değerlendirilmiştir.. Birinci grubu oluşturan HBsAg negatif 124 serum örneğinin %92' sinde O pg/ml, %!' inde 1-4 pg/ml arasında, HBsAg negatif olmasına rağmen %7 serumda ise 5 pg/ml' nin üzerinde HBV DNA tespit edilmiştir. İkinci grubu oluşturan anti-HBs pozitif 96 serum örneğinin %92'sinde O pg/ml, %3' ünde 5-100 pg/ml arasında, anti-HBs pozitif olmasına rağmen %4 serumda 100 pg/ml' nin üzerinde HBV DNA miktarı tespit edilmiştir. Üçüncü grubumuz olan HBsAg' nin pozitif olduğu 831 serumun %35' inde HBV DNA tespit edilirken, 5 pg/ml ve üzerindeki HBV DNA miktarı ise 831 örneğin sadece %33' ünde tespit edilmiştir. Dördüncü grupta akut enfeksiyon olarak tanımlanan 66HBsAg, HBeAg ve anti-HBcigM pozitif 12 serumun %33' ünde O pg/ml, %8' inde 5- 100 pg/ml arası, %59' unda ise 100 pg/ml' nin üzerinde HBV DNA miktarı tespit edilmiştir. Sadece HBsAg ve anti-HBcigG pozitif, diğer serolojik parametreleri negatif olan beşinci grubumuzda 5 serum örneğinin hiç birinde HBV DNA tespit edilmemiştir. Altıncı grupta HBsAg pozitif, HBeAg pozitif, anti-HBe negatif ve replikatif infeksiyon olarak tanımlanan 245 serum örneğinde %77 oranında 5 pg/ml' nin üzerinde HBV DNA tespit edilirken, yedinci grubumuzu oluşturan HBsAg pozitif, anti-HBe pozitif, HBeAg negatif olan ve non-replikatif infeksiyon olarak tanımlanan 530 serumda bu oran sadece %12 olarak tespit edilmiştir. Bütün bunlar HBV infeksiyonlannda serolojik göstergelerin infeksiyon hakkında genel anlamda bir fikir vermekle birlikte, HBV DNA' nin HBsAg negatif serumlarda, anti-HBs pozitif serumlarda ve anti-HBe pozitif, HBeAg negatif olan serumlarda bile tespit edilebilmesi nedeni ile serolojik göstergelerin yeterli duyarlılıkta olmadıklarını göstermektedir. Moleküler yöntemlerle HBV DNA tespiti en duyarlı yöntem olup serolojik göstergelerin bununla birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. 67

SUMMARY Although an effective vaccine and various agents found for HBV, still more than 350 million individuals are infected and most of them are dying because of chronic hepatitis, cirrhosis and hepatosellüler carcinoma (at least 1 million individual are dying for a year). Seroprevalance for HBsAg -elevated values are especially in east part of is between 1-14.3 % in Turkey. Although we have various serologic signs and can comment on them, after starting to use the molecular methods, it seems to be; these are insufficient in diagnosis and follow up the HBV infection. Especially after the definition of mutation, HBsAg HBeAg and anti-HBeAg are not reliable to determine the viral replication. HBV DNA is the most sensitive method to determine the viral replication so that we use the molecular diagnosis methods to determine it. In our study HBV DNA is in four different interval (0, 1-4, 5-100 and >100 pg/ml) and relations evaluated with 7 different serological parameters. In the first group that have 124 serum samples which are HBsAg negative %92,2 is 0 pg/ml, %1 is between 1-4 pg/ml, although HBs Ag is negative in %7 serum more than 5 pg/ml HBV DNA determined. In the second group that have 96 serum samples which are anti-HBs positive %92 0 pg/ml, %3 is between 5-100 pg/ml, although anti HBs is positive in %4 serum more than 100 pg/ml HBV DNA determined. In the third group that have 831 serum samples with HBsAg positive, we determine %35 ratio HBV DNA, 5 pg/ml and more HBV DNA is only determined in %33 of all 831 serum samples. In the fourth group which is defined as acute infection that is HBsAg, HBeAg and anti-HBcIgM positive 12 serum samples in %33 0 pg/ml, %8 is between 5-100 pg/ml and in %59 of them have more than 100 pg/ml HBV DNA. In the firm group only HBsAg and anti- 68HBcIgG positive but the other serologic parameters are negative and in five serums samples no HBV DNA is determined. In the sixth group which is HBsAg positive, HBeAg positive, anti-HBe negative and described as replicative infection in 245 serum samples %77 ratio more than 5 pg/ml HBV DNA is determined, and in the seventh group which is HBsAg positive, anti-HBe positive HBeAg negative and described as non-replicative infection in 530 serum samples this ratio is determined as just %12. All these, although in HBV infections serologic parameters gives an common idea in HBsAg negative samples or anti-HBs positive samples or anti-HBe positive samples even in HBeAg negative samples HBV DNA can be established so that it seems to be the serologic parameters are not so sensitive. To determine the HBV DNA by using molecular methods is the most sensitive method and the serologic parameters must be evaluated with them. 69