Menopoz dönemindeki kadınlarda eğitim ve ilerleyici kas gevşeme egzersizlerinin semptom yönetimi ve yaşam kalitesine etkisi: yarı deneysel çalışma

Abstract

Bu araştırma, menopoz dönemdeki kadınlarda eğitim ve ilerleyici kas gevşeme egzersizlerinin semptom yönetimi ve yaşam kalitesine etkisini değerlendirmek amacıyla kontrol gruplu, ön test, son test, yarı deneysel çalışma olarak yapılmıştır.Araştırma 15 Kasım 2018, 19 Mayıs 2019 tarihleri arasında Antalya ili, Akdeniz Üniversitesi GeroAtlas60+Tazelenme Üniversitesi ve Akdeniz Aile Sağlığı ve Eğitimi Derneği olmak üzere iki ayrı alanda yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini; 30 girişim, 30 kontrol grubunda olmak üzere 60 kadın oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, Bireysel Bilgi Formu, Menopoz Semptomlarını Değerlendirme Ölçeği, Menopoza Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde istatistiksel analiz yöntemleri kullanılmıştır. Önemlilik düzeyi p<.05 kabul edilmiştir. Menopoz Semptomlarını Değerlendirme Ölçeği puan ortalamalarının gruplararası ve grupiçi karşılaştırılması sonucunda; Girişim öncesinde, girişim ve kontrol grubundaki kadınların menopoz semptomları değerlendirme ölçeği toplam puan ortalaması arasında anlamlı düzeyde fark (p>.05) yoktur. Ancak, girişim sonrasında girişim grubundaki kadınların menopoz semptomları değerlendirme ölçeği toplam puan düzeyinin kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük olduğu (p<0.001) belirlenmiştir. Girişim grubundaki kadınların, girişimden sonra Menopoz Semptomlarını Değerlendirme Ölçeği toplam puan düzeyinin girişim öncesine göre düştüğü ve aradaki farkın anlamlı olduğu (p<.001), kontrol grubundaki kadınların Menopoz Semptomlarını Değerlendirme Ölçeği toplam puan düzeyinin önteste göre arttığı, ancak aradaki farkın anlamlı olmadığı (p>.05) belirlenmiştir. Menopoza Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği puan düzeyinin gruplararası ve grupiçi karşılaştırılması sonucunda; girişim öncesinde, girişim grubundaki kadınların Menopoza Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği toplam puan düzeyinin, kontrol grubuna göre yüksek olduğu, ancak gruplararasında fark olmadığı (p>.05), girişimden sonra, girişim grubundaki kadınların Menopoza Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği toplam puan düzeyinin kontrol grubuna göre düşük, gruplararasındaki farkın anlamlı olduğu (p<.001), belirlenmiştir. Girişim grubundaki kadınların girişimden sonra Menopoza Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği toplam puan düzeyinin girişim öncesine göre düşük ve aradaki farkın anlamlı olduğu (p<.001), kontrol grubundaki kadınların menopoza özgü yaşam kalitesi toplam puan düzeyinin ön teste göre yüksek, aradaki farkın anlamlı olduğu (p<.05) belirlenmiştir. Bu araştırmada, eğitim ve ilerleyici kas gevşeme egzersiz girişiminin menopoz semptomlarını azaltmada ve menopoza özgü yaşam kalitesini artırmada etkili olduğu kanıtlanmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda menopoz yönetiminde, eğitim ve ilerleyici kas gevşeme egzersiz uygulamasının önemli olduğu görülmektedir. Sağlık profesyonellerine, kadınlara menopoz semptomlarını yönetebilmeleri için eğitim ve ilerleyici kas gevşeme egzersiz programları planlayarak, uygulamaları önerilebilir.Anahtar Sözcükler: İlerleyici Kas Gevşeme Egzersizi; Menopoz; Menopoz Yönetimi; Perimenopoz; Postmenopoz.

This study was designed as a pretest-posttest, semi experimental study, including a control group in order to evaluate the effect of education and progressive muscle relaxation exercises on symptoms management and quality of life among of menopausal women. The research was carried out between 15 November 2018 and 19 May 2019 in two different areas in Antalya, which are Akdeniz University GeroAtlas60+ Refresher University and Mediterranean Family Health and Education Association. The sample of the research consisted of 60 women, 30 in the intervention group and 30 in the control group. In collecting data, Individual Information Form, Menopause Rating Scale, and Menopause-Specific Quality of Life Questionnaire were used. Statistical analysis methods were used to evaluate the data. Significance level was accepted as p <.05. As a result of the comparison of the mean scores of Menopause Rating Scale between and within the groups, there was no significant difference (p>.05) between the total scores level of Menopause Rating Scale of the women in the intervention group and control group before the intervention. However, after the intervention, the total score level of the Menopause Rating Scale of the women in the intervention group was significantly lower than in the control group (p = 0.000). In the intervention group, the total score level of the Menopause Rating Scale after the intervention decreased compared to the pre-intervention period, and the difference was significant (p <.001). The total score level of the Menopause Rating Scale of the women in the control group increased when compared to the pre-test, but the difference was not significant ( p> .05). As a result of the comparison of the level scores of Menopause-Specific Quality of Life Questionnaire between and within the groups, the total score level of menopause-specific quality of life questionnaire in the intervention group was higher than in the control group before the intervention, but the difference between the groups was not significant (p> .05). After the intervention, the total score level of the menopause-specific quality of life questionnaire in the intervention group was lower than in the control group, and the difference between the groups was significant (p<.001). After the intervention, the total score level of menopause-specific quality of life questionnaire of the women in the intervention group was lower than before the intervention, and the difference was significant (p <.001). The total score level of menopause-specific quality of life questionnaire of the women in the control group was high than in the pre-test, and the difference was significant (p <.05). In this study, education and progressive muscle relaxation exercise intervention was proved to be effective in reducing menopausal symptoms and improving menopause-specific quality of life. In line with these results, it is evident that the administration of progressive muscle relaxation exercise is important in menopause symptom management. Health professionals may be advised to plan and implement education and progressive muscle relaxation exercise programs to help women manage their menopausal symptoms. Key words: Menopause; Menopause Management; Perimenopause; Postmenopause; Progressive Muscle Relaxation.