Ümraniye-Hekimbaşı Sağlık Ocağı Bölgesindeki(0-59 ay çocuğu olan) annelerin bağışıklama konusundaki bilgi, tutum ve davranışları

Abstract

ÖZET Bu çalışma, Ümraniye-Hekimbaşı Sağlık Ocağı bölgesindeki (0-59 ay) çocuğu olan annelerin, bağışıklama ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarını incelemek amacıyla tanımlayıcı tipte planlanarak gerçekleştirildi. Veriler, hazırlanan anket formu aracılığıyla, yüzyüze görüşme yöntemi ile toplandı. Anket formunda, araştırmaya katılan annelerin sosyodemografik özellikleri ile bağışıklama konusundaki bilgi, tutum ve davranışlarını saptamaya yönelik çeşitli sorulara yer verildi. Araştırmada 450 anne ve 527 çocuğa ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan annelerin; %80.7'si 21-34 yaşlarında, %76.9'u ilkokul mezunu, %97.1'i ev kadını ve %52.4'ü 2-3 çocuk sahibi idi. Anket formunda, çocuklara yapılıp yapılmadığı sorgulanan aşıların yapılma oranlan; HepatitB 1 aşısı için %88.2, HepatitB 2 aşısı için %85.8, HepatitB 3 aşısı için %75.7, BCG `Verem` aşısı için %92.6, DBT 1 `Difteri-Boğmaca-Tetanoz` ve TOPV 1 aşılan için %90.3, DBT 2 ve TOPV 2 aşılan için %85.4, DBT 3 ve TOPV 3 aşılan için %80.3, Kızamık aşısı için %72.7, DBT R ve TOPV R `Difteri-Boğmaca-Tetanoz Rapel` aşılan için %54.1, MMR `Kızamık-Kızamıkcık-Kabakulak`aşısı için %3.0, HİB `Haemophilus influenzae tip B ` aşısı için %5.5 ve Su Çiçeği aşısı için %1.1 idi. DBT ve TOPV aşılan aynı zamanda ve birlikte yapıldıktan için, birlikte değerlendirildi. BCG, DBT 1-2-3, TOPV 1-2-3 ve Kızamık aşılarının yapılma oranlan TNSA-98 araştırmasındaki aşılama oranlarından yüksek bulundu. HepatitB 1 aşılama oranı, araştırmaya katılan ilkokul mezunu annelerde, ortaokul ve üzeri öğrenimli annelere göre önemli düzeyde düşük bulundu (p<0.01). Tam aşılı çocuklar BCG, kızamık ve üç doz DBT ve TOPV aşılan olanlar olarak değerlendirildi. Araştırmaya katılan 20 yaş altı annelerin, çocuklarında, Tam Aşıklık Oranı, 35 yaş üstü annelerin çocuklarında ise Eksik Aşılı Olma Oranı düşük bulundu (p<0.05). Öğrenimi olmayan annelerin çocuklarında Tam Aşılı Olma Oranı düşük, Eksik Aşılı Olma Oranı ile Rapel Aşılarını Olmama Oranlan yüksek bulundu (pO.01).İlkokul öğrenimli annelerin çocuklarında, DBT 1 ve DBT 2 aşılarının yapılma oranları, Öğrenim görmemiş annelerin çocuklarında ise Kızamık aşısı yapılma oranı düşük bulundu. DBT 3 ve Kızamık aşılarının yapılma oranlan orta ve üzeri öğrenimli annelerde yüksek bulundu (p<0.05). 35 yaş üstü anneler, gebelik döneminde aşı yapılmayacağını, aşı yaptırmama nedenleri konusunda ise, %41.5 doktorun gerek görmediğini, %33.6 bilmediklerini ifade etmişlerdir (p<0.01). Öğrenim görmemiş annelerin, gebelikte aşı yapıldığını bilme oram, diğer öğrenim seviyelerine göre daha düşük bulundu (p<0.05). Çocuktuk ve erişkin aşılan konusunda öğrenim görmemiş annelerin bilgi düzeyleri, ilkokul ve üzeri öğrenim görmüş annelere kıyasla yetersiz bulundu ( p<0.01 ). Araştırma sonucunda annelerin bağışıklama ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarında öğrenim durumlarının etkisi belirgindi ve davranışlarında sağlık personelinden yararlanmanın diğer etkenlerden daha önemli olduğu sonucuna varıldı.

SUMMARY This study had a descriptive design and was performed to evaluate the knowledge, manners and behaviors of mothers of children, aged 0-59 months, about immunization, in the Primary Care area of Umraniye-Hekimbaşı. The data was collected by interviewing the subjects using a questionnaire form. The questionnaire form included various questions to determine the socio-demographic features and knowledge, manners and behaviors about immunization of the mothers included in the study. Four hundred fitly mothers and 527 children were accessed in the study. Of the mothers included in the study, 80.7 % were between 21 and 34 years of age, 76.9 % had elementary school level education, 97.1 % were stay-home mothers and 52.4 % had either 2 or 3 children. Answers to questions about vaccination rates of various immunizations asked in the questionnaire form were as follows : 88.2% for Hepatitis B 1, 85.8 % for Hepatitis B2, 75.7 % for Hepatitis B3, 92.6 % for BCG (Tuberculosis), 90.3 % for DPT 1 (Diphteria, Pertussis, Tetanus) and TOPV 1, 85.4 % for DPT 2 and TOPV 2, 80.3 % for DPT 3 and TOPV 3, 72.7 % for measles, 54.1 % for DBT and TOPV re- vaccinations, 3.0 % for MMR (measles, mumps, rubella), 5.5 % for HÎB (Haemophilus Influenzae type B), and 1.1 % for chicken pox. DPT and TOPV immunizations were evaluated together since they are given together. The vaccination rates for BCG, DPT 1-2-3, TOPV 1-2-3 and measles were higher than those found in TNSA-98. The vaccination rate for Hepatitis B 1 was significantly lower in children whose mothers had only elementary school education than in children whose mothers had middle school or higher level education (pO.Ol). Children who had BCG, measles and three doses of DPT / TOPV vaccinations were considered as `completely immunized children`. The complete immunization rate was significantly lower in children of mothers who were younger than 20 years of age, whereas incomplete immunization rate was significantly lower in children of mothers who were older than 35 years of age (p<0.05).Complete immunization rate was significantly lower and incomplete immunization and lack of revaccination rates were higher in children of mothers who had an incomplete elementary education (pO.Ol). DPT 1 and DPT 2 immunization rates were lower in children of mothers who had only elementary school education, and measles immunization rate was lower in children of mothers who had an incomplete elementary education. DPT 3 and measles immunization rates were higher in children of mothers who had middle school or higher level of education (p<0.05). Mothers who were older than 35 years of age believed that immunization should not be done during pregnancy; as for the reasons 41.5 % stated that their doctor did not instructed them to do so and 33.6 % stated that they had no idea about it. (p<0.01). The rate of having the information that immunization during pregnancy is possible, was lower in mothers with incomplete elementary education than those with higher educational level (p<0.05). The knowledge about immunization during childhood and adulthood was significantly lower in mothers who had incomplete elementary education than those who had completed elementary or higher educational level (p<0.01 ). In conclusion, we found that the educational status of mothers influenced their knowledge, manners and behaviors against immunization. We also conclude that healthcare staff is more important than other factors in their manners and behaviors. ^fl^^rtiM*0