Farklı etiyolojik risk faktörlerinin çürük deneyimi üzerine etkisi ve maliyet analizinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Farklı etiyolojik faktörlerin çürük riski üzerinde etkisinin belirlenmesinin çürük deneyimlerini artmadan önlemeye yardımcı olup tedavi maliyetlerini düşüreceği düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, yüksek ve düşük çürük risk grubunda değerlendirilen hastaların farklı etiyolojik risk faktörlerinin çürük deneyimi üzerine etksinin değerlendirilmesi ve farklı çürük risk gruplarının maliyet analizlerinin karşılaştırılmasıdır.Yöntem: Çalışmamızda 25-30 yaş grubunda yer alan 500 yetişkin birey değerlendirildi. Bireyler mevcut çürük deneyimleri ve klinik muayenlerinde belirlenen kriterlere göre seçildi. Çalışmaya yüksek ve düşük çürük riskine sahip 250'şer birey dahil edildi. Bireylerin sosyodemografik bilgilerini, ağız bakım alışkanlıklarını ve beslenme alışkanlıklarını incelemek amacıyla bir anket formu dolduruldu. DSÖ kriterlerine göre bir araştırmacı tarafından ağız içi klinik ve radyolojik muayeneleri gerçekleştirildi. Ağız içi muayene ünit ışığı altında ayna ve sond kullanılarak yapıldı. Tükürük ile ilgili veriler (akış hızı, tamponlama kapasitesi, kıvam, Streptokok Mutans ve Laktobasil miktarı) CRT Buffer ve CRT Bacteria kitleri kullanılarak elde edildi. Radyolojik muayene için panoromik ve bitewing radyograflar kullanıldı. Bireylerin mevcut DMFT,DMFS değerleri hesaplandı.Bu değerler etiyolojik faktörler ile kıyaslanıp değerlendirildi.Bireylerin mevcut dental ihtiyaçları belirlenip, SGK tarafından karşılanan en temel işlemlerle her birey için bir planlama oluşturuldu. Dolgu, çekim, kanal tedavisi, protez ve periodontal tedavi ihtiyaçlarının sayısı her birey için ayrı olarak değerlendirildi. SGK SUT tablosunda yer alan puanlara tebliğ edilen kat sayılarla çarpılarak her birey için bir maliyet toplamı çıkarıldı. Elde edilen bu maliyet toplamları, risk grupları, DMFT değerleri ve etiyolojik risk faktörleri istatiksel olarak incelendi. İstatistiksel değerlendirme Windows ortamında SPSS istatistik paket programı (SPSS Statitistics 17.0, Chicago, USA) kullanılarak yapıldı. Bulgular: Düşük risk grubunda yer alan bireylerin ortalama DMFT/DMFS değerleri 3,37/6,32; yüksek risk grubunun 13,14/31,93 olarak hesaplandı. DMFT,DMFS,DT,MT,FT değerlerinin çürük riski üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu bulundu.(p<0.05).Ağız bakım alışkanlıkları, sosyoekonomik faktörler, cinsiyet, BKİ gibi etiyolojik faktörlerin tümü ile çürük riski arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edildi. Düşük risk grubunda yer alan bireylerin ortalama maliyet toplamı 185,056 TL ; yüksek çürük risk grubundakilerin ortalama maliyet toplamı 1055,404 TL olarak hesaplandı risk grubu ile maliyet toplamları arasında anlamlı bir ilişki tespit edildi (p<0.05). Yapılması planlanan işlemler için bir yüzlü kompozit dolgu, iki yüzlü kompozit dolgu, ön diş kompozit dolgu, kanal tedavisi (tek kanal), kron ve detertaj risk grupları ile anlamlı derecede ilişkili bulundu (p<0.05). Ayrıca maliyete göre oluşturulan yüksek ve düşük maliyet grupları için bir yüzlü kompozit dolgu, iki yüzlü kompozit dolgu, ön diş kompozit dolgu, kanal tedavisi (tek kanal), kanal tedavisi (iki kanal),kanal tedavisi (üç kanal), veneer kron ve Postcore işlemlerinin maliyetin artmasına etkilerinin anlamlı derecede fazla olduğu tespit edildi (p<0.05). DMFT,DMFS,DT,MT,FT ve Gİ,Pİ değerleri ile maliyet arasında anlamlı bir ilişki tespit edildi (p<0.05). Ağız bakım alışkanlıkları, ortodontik tedavi görme, sigara kullanımı ve uyku düzeni ile ilgili alışkanlıklarının maliyetin artması üzerine anlamlı bir etkisi olduğu tespit edildi (p<0.05). Sonuç: Çürük riski erken yaşlarda tespit edilen bireylerin, risk düzeyine uygun tedavileri almaya erken başlaması ile ilerleyen yıllarda artarak ortaya çıkabilecek problemlerin büyümeden çözülmesine ve gerek bireysel gerek toplumsal ekonomik yükün azalmasına katkı sağlayacaktır.Anahtar Kelimeler: Çürük riski, DMFT, Maliyet analizi

Objective: It is thought that determining the effect of different etiological factors on caries risk will help prevent the experience of caries and decrease the treatment costs.The aim of this study was to evaluate the effect of different etiological risk factors on the experience of caries and to compare the cost analysis of different caries risk groups.Method: In our study, 500 adult individuals in the 25-30 age group were evaluated. Individuals were selected based on current caries experiences and criteria determined in their clinical examinations. 250 subjects with high and low risk of caries were included in the study. A questionnaire was filled in order to examine sociodemographic information, oral care habits and eating habits of individuals. Intraoral clinical and radiological examinations were performed by a researcher according to WHO criteria. Intra-oral examination was performed using mirror and sondate under the light of the unit. Data on saliva (flow rate, buffering capacity, consistency, Streptococcus Mutans and Lactobacillate content) were obtained using CRT Buffer and CRT Bacteria kits. Panoramic and bitewing radiographs were used for radiological examination. The present DMFT and DMFS values were calculated. These values were compared and evaluated with the etiological factors. The current dental needs of the individuals were determined and a plan was created for each individual with the most basic procedures met by the SGK. The number of filling, root treatment, prosthesis and periodontal treatment needs were evaluated separately for each individual. Calculated according to SGK SUT score. These cost sums, risk groups, DMFT values and etiological risk factors were statistically analyzed. Statistical analysis was performed using SPSS statistical package program (SPSS Statitistics 17.0, Chicago, USA).Results: The mean DMFT / DMFS values of the individuals in the low risk group were 3.37 / 6.32; high risk group was calculated as 13,14 / 31,93. DMFT, DMFS, DT, MT, FT values were found to have a significant effect on caries risk (p <0.05). A significant relationship was found between all etiological factors such as mouth care habits, socioeconomic factors, gender, BMI and caries risk. The average cost of individuals in the low risk group is 185,056 TL; the average cost of the patients in the high caries risk group was calculated as 1055,404 TL. One-sided composite filler, two-face composite filler, front tooth composite filler, root treatment (single canal), venner crown and detergent risk groups were found to be significantly related to planned operations (p <0.05). In addition, a smooth composite composite, two-sided composite filler, front tooth composite filler, root treatment (single canal), root treatment (two canal), root treatment (three canal), veneer crowns and postcore for high and low cost groups It was found that the effects of the operations on the cost increase were significantly higher (p <0.05). DMFT, DMFS, DT, MT, FT and GI, PI values were found to be significantly associated with cost (p <0.05). Oral care habits, orthodontic treatment, smoking habits and sleep patterns were found to have a significant effect on the cost increase (p <0.05).Conclusion: The risk of caries can lead to an early onset of the treatment of individuals at an early age with the appropriate level of risk.Key Words: Caries risk, DMFT, Cost analysis