15c + 208Pb saçılmasının coulomb bariyeri civarındaki enerjilerde incelenmesi

Abstract

1980'li yılların ortalarında halo çekirdeklerin keşfedilmesi nükleer fizik camiasını oldukça heyecanlandırmıştır. Bu yeni keşfedilen halo çekirdekler incelenmek üzere o zamana kadar incelenen çekirdeklerden farklı birçok özelliklere sahip olduğu anlaşıldı. Halo çekirdekler üzerinde çalışılması ile fizikçiler nükleer teorileri nükleer kararlılık eğrisinin limitlerine kadar genişletme imkanı buldu. Bin dokuzyüz seksenli yıllardan günümüze kadar fizikçiler nükleer teori, parçacık hızlandırıcıları ve parçacık dedektörlerindeki birçok gelişme ile birlikte halo çekirdeklerin ilginç davranışlarını anlamaya çalışmaktadır. Bu çalışmalar günümüzde de devam etmektedir.Bu tezin konusu ise Fransa-İsviçre sınırında bulunan Cern'in (Avrupa nükleer araştırma merkezi) Isolde radyoaktif ışın demeti laboraturvarlarında gerçekleştirilen IS619: `Coulomb enerjisi civarında 15C'nin halo yapısının saçılma deneyiyle incelenmesi` isimli araştırmanın ön analizi ve Monte Carlo simülasyonunun yapılmasıdır.Bu deneyde kullanılan GLORIA dedektör sistemi, altı tane DSSSD teleskobunun bir araya gelmesinden oluşmaktadır. Bu tezde ön teleskoplardan birinin analizi ve NPTool programı kullanılarak da Monte Carlo simülasyonu yapılmıştır. NPTool, Root ve GEANT4 programlarını birleştirerek nükleer saçılma simülasyonlarının yapılmasına olanak sağlamaktadır. Verilerin analizi ve deneyin simülasyonu yapıldıktan sonra elde edilen spektrumların tam uyuşmadığı gözlemlenmiştir. Bu sebeple diğer beş teleskobunda incelenmesinin bitirilip karşılaştırmaların tekrar yapılması ile daha iyi sonuçlar elde edilmesi beklenmektedir.

The discovery of halo nuclei in the mid-1980s electrified the community of nuclear physicists. These nuclei presented a rich variety of phenomena to study, and stretched our understanding of nuclear theory to the limits. Since then with theory and with newly developed accelerators as well as particle detectors physicist continue to understand interesting behavior of the halo nuclei.The topic on which this thesis is focused is the prelimnary study and Monte Carlo simulation of the experiment which took place in Cern's Isolde radioactive beam facilty called IS619: `Effects of the neutron halo in 15C scattering at energies around the Coulomb barrier`.GLORIA dedector system has been choosen for this study which combines six DSSSD telescopes. In this thesis, one of the front telescopes analysed then also Monte Carlo simulation has been done using NPTool software which combines ROOT and GEANT4 softwares and makes it possible to make scattering simulations. Then we compared spectrum taken from the experiment and simulation.Currently the results of the analysis is not in good agreement with the simulation. Therefore studies of all other telescopes and simulation is continuing.