Kontrast madde nefropatisinde bir risk faktörü olarak metabolik sendrom

Abstract

AMAÇ: Kontrast maddenin artan miktarda kullanımı, kontrast madde nefropatisini Akut Böbrek Yetmezliğinin giderek sık rastlanan bir nedeni haline getirmiştir. Kontrast madde nefropatisi, hastanın hastanede yatış zamanını, tedavi maliyetini, hastanın mortalite ve morbiditesini belirgin bir şekilde artırır. Kontrast madde nefropatisi için, önceden varolan böbrek yetmezliği, diyabet, hipovolemi, ileri yaş, konjestif kalp yetmezliği, fazla kontrast madde kullanımı, nefrotoksik ilaç kullanımı risk faktörlerini oluşturmaktadır. Metabolik Sendromun kontrast madde nefropatisi için risk faktörü olup olmadığı ile ilgili literatürde az sayıda çalışma yapılmış ve risk faktörü olduğu belirlenmiştir (186). Bizim çalışmamızda, metabolik sendrom ve onun temelinde yatan insülin direnci ile kontrast madde nefropatisi arasındaki ilişki incelenmiştir.MATERYAL VE METOD: Bu çalışmaya Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi dahili bilimler kliniklerinde yatan ve herhangi bir nedenle kontrastlı bilgisayarlı tomografi çekilen 94 hasta dahil edildi. Çalışmaya kreatinin seviyesi 1.0 ve üzerindeki hastalar alındı.. Hastaların bilgisayarlı tomografi öncesi ve tomografi çekildikten 48 saat sonraki kreatinin değerlerine bakılarak kontrast madde nefropatisi gelişen hastalar tesbit edildi. Diyabet, hipertansiyon, koroner arter hastalığı, hiperlipidemi, strok, kalp yetmezliği, sigara öyküleri sorgulanıp tomografi çekimi öncesi son 48 saat içinde kullandıkları ilaçlar kaydedildi. Tüm hastalar metabolik sendrom yönünden IDF kriterleri kullanılarak değerlendirildi. Buna göre 39 hastada metabolik sendrom saptandı. Tüm hastaların açlık insülin ve glukoz değerlerine bakılarak insülin direnci açısından HOMA-IR değerleri hesaplandı.BULGULAR: Çalışmaya 73 erkek, 21 kadın hasta alındı. Toplam 94 hastanın 10'unda kontrast madde nefropatisi gelişti. Bu 10 hastanın 6'sında metabolik sendrom mevcuttu. Yani kontrast madde nefropatisi gelişen grubun %60'ında, gelişmeyen grubun %38.1'inde metabolik sendrom saptandı. İnsülin direnci kontrast madde nefropatisi gelişen grupta %30, gelişmeyen grupta %17.9 oranında görüldü. Hasta sayısının azlığından dolayı aradaki bu fark istatistiksel anlamlılığa ulaşmadı.Hastaların değerlendirilen albümin, üre, kreatinin, ürik asit, CRP, hemoglobin değerleri arasında kontrast madde nefropatisi gelişen ve gelişmeyen gruplar arasında anlamlı fark saptandı. Yine iki grup arasında bazal kreatinin klirensleri ve kreatinin ?1.3 olanlarda belirgin fark saptandı. Nefropati gelişen grupta kreatin klirensleri daha düşük, kreatinin düzeyleri daha yüksekti. Daha önce yapılan çalışmaların da gösterdiği şekilde renal fonksiyon bozukluğunun kontrast madde nefropatisiyle ilişkili olduğu görüldü.SONUÇ: Kontrast madde nefropatisi son yıllarda görüntüleme tekniklerinin gelişmesiyle birlikte daha sık görülmeye başlandı. Kontrast madde nefropatisinin halen spesifik bir tedavisi yoktur. Riskli popülasyonun önceden tesbit edilmesi ve koruyucu önlemlerin alınması önemlidir. Son yıllarda metabolik sendrom da kontrast madde nefropatisi risk faktörü olarak suçlanmaktadır. Metabolik sendrom hareketsiz yaşam, obezite ve yaşlanmanın artmasıyla salgın gibi birçok insanı etkilemektedir. Sonuç olarak, bu çalışmada kontrast madde nefropatisi gelişen grupta daha yüksek oranda metabolik sendromlu hasta saptanmasına rağmen bu fark istatistiki anlamlılığa ulaşmamıştır.Ancak yine de oranın yüksek olması nedeniyle metabolik sendromlu hastalara kontrast madde verilirken kontrast madde nefropatisi açısından dikkatli olunmalıdır.Anahtar kelimeler: Kontrast Madde Nefropatisi, Metabolik Sendrom, İnsülin Direnci

AIM: Use of elevated amount of contrast agents has led contrast-induced nephropathy to a commonly encountered reason of acute renal failure. Contrast-induced nephropathy increases remerkably patient?s hospital stay, therapy costs, mortality and morbidity. Among the risk factors for CIN (Contrast- induced nephropathy) are preexisting renal insufficiency, diabetes, hypovolemy, older age, congestive heart failure, increased use of contrast media and use of nephrotoxic drugs. In literature, there are few studies carried out to determine whether metabolic syndrome is a risk factor for CIN, in which metabolic syndrome has been reported to be a risk factor (186). In our study, we investigated the relationship between metabolic syndrome along with underlying insulin resistance and contrast-induced nephropathy.MATERIAL AND METHOD: A total of 94 patients who had been admitted in Internal Clinics of Medical Faculty, Dicle University, and for some reason or another, whose CT were performed with contrast media, were included into the study. However, these patients were those with creatinin levels equal to or greater than 1.0. The patients? creatinin levels were checked before and 48 hours after performing CT , and those patients who developed CIN were determined. In addition, diabetes, hypertension, coronary artery disease, hyperlipidemy, stroke, heart failure, smoking habits were investigated, and the medication they received prior to performing CT and within the last 48 hours were recorded. All the patients were evaluated for metabolic syndrome by using IDF criteria; metabolic syndrome was determined in 39 patients. Fasting insulin and glucose values were controlled and HOMA-IR values were calculated in terms of insulin resistance.RESULTS: Into the study, 73 male and 21 female patients were included. In 10 of all the 94 patients, contrast-induced nephropathy developed. In 6 of these 10 patients, there was also metabolic syndrome. In other words, metabolic syndrome was detected in 60 % of the CIN group and in 38.1 % of those in the group in which CIN did not occur. Insulin resistance in both groups was seen to be 30 % and 17.9 % , respectively. The difference did not reach the statistical significance due to limited number of patients involved in the studThere was a significant difference between the two group for albumin, ürea, creatinin, uric acid, CRP, hemoglobin values. Also, between the groups, a marked differance was observed for basal creatinin clearancesIn CIN group , creatin clearances were lower and creatinine levels were higher. As reported in earlier studies, renal dysfunction was seen to be related to contrast-induced nephropathy.CONCLUSION: In recent years, CIN has started to be seen more commonly due to advances in imaging techniques. At present, there is not a specific treatment for CIN. Therefore, it is of utmost importance to recognize high-risk populations in advance and accordingly to take the necessary preventive measures. In recent years metabolic syndrome is blamed as a risk factor for CIN. Metabolic syndrome affects many people due to increased physical inactivity, central obesity and ageingIn conclusion in our study, although more patients with metabolic syndrome were detected in the group in which CIN developed, this difference did not reach the statistical significance. However, since the rate was high, more attention should be paid to CIN when contrast agents injected to patients with metabolic syndrome.Keywords: Contrast-İnduced Nephropathy, Metabolic Syndrome, Insulin Resistance