Eğitim amaçlarının elverişliliği bakımından Türk üniversite mimarisi üzerine bir inceleme (Cumhuriyet Dönemi)

Abstract

IV ÖZET Bu araştırma; Eğitim Amaçlan bakımından Türk Üniversite Mimarisinin Cumhuriyet Döneminde geçirmiş olduğu değişimlerin ne olduğu sorusuna cevap bulmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın birinci bölümünde Eğitim ve Üniversite kavramlarının Batıda ve Türkiye'de geçmişten günümüze kadarki ifade ediliş biçimlerine değinilmiştir. Üniversitenin Batıda ve Türkiye'de nasıl ortaya çıktığı ve günümüze kadar hangi evrelerden geçerek ne gibi değişikliklere uğradığı ortaya konulmuştur. İkinci bölümde ise Üniversitenin Batıda ve Türkiye'deki yapısal oluşumu tarihsel gelişimine değinilmiş ve bu tarihsel gelişim içerisindeki mekansal analizleri yapılmıştır. Batıda kilise kavramıyla ortaya çıkan üniversitenin Türkiye'de külliye ve medrese ekseninde geliştiği görülmüştür. Çağdaş Üniversite Mimarisinin ana hatları üzerinde durulmuş ve üniversite planlamasında son derece önemli olan yaya ölçeği, Yayalar Kampusu, Esneklik/Uyabilirlik/Belirsizlik, Değişme/Büyüme/Gelişme, Programlama/Planlama, Organizasyon gibi kavramlar açıklanmış ve üniversite mimarisindeki etkileri belirtilmiştir. Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de kurulan şehir merkezli ve kampus modeliyle oluşturulmuş üniversitelerin mekansal analizleri yapılarak, eğitim-öğretim, araştırma ve diğer fonksiyonlarını yerine getirmesindeki beklenen performansı üzerinde durulmuştur. Verilerin analizi sonucunda yeterince eleştiriye tabi tutularak ortaya çıkarılan üniversite mimari modellerinin eğitimde amaca ulaşma noktasında başarılı olmasının kaçınılmaz olduğu gerçeği ortaya çıkmaktadır.

SUMMARY The present study investigates how the Turkish architecture has changed since the establishment of the Turkish Republic, and its appropnateness to the educational goals of the state. The first section adresses two main guestions of the study: 1. What are the education and university, 2. How the education university have changed in western countries and in Türkiye? İn the second section, the development of the university architecture in the West in Türkiye is examined It is found that the university architecture İn the West has been developed within the axis of a church and in Türkiye of a medrese or külliye. Since the focus is on the main structure of a contemporary university architecture same of the important concepts, such as perceptional environment, pedestrian scale, pedestian campus, flexibility, uncertainty, modification, growth are discussed and explained in detail. In the last section, while the architectural structure of the metropolitan universities those within a campus is examined, their appropriateness to the educational goals is discussed