İlköğretim sınıf öğretmenliği öğrencilerinin mevcut sanat eğitimine ilişkin görüşleri

Abstract

ÖZET İçinde yaşadığımız yüzyıl bilgi üreten beyinlerin dışavurum çağıdır. Birey, yaratıcı zekasını, toplum ya da yakın çevresi olan kişilere göstermeye değil, tüm dünyaya, hatta evrenin en ücra köşelerine duyurma çabasındadır. Var oluşunun gerçekliğini aydınlatan bilgi, eğitim kuramlarının mükemmel işletilmeleri sonucunun bir meyvesidir. Tüm insanlığın hizmetinde olan eğitim, insan karakterinin bir birine benzememesi kadar farklılıklar gösterir. Modernizmin büyülü dünyasında her şeyin deşifre edildiği bu zaman, farklı ihtisas alanlarının ortaya çıkmasını sağlamıştır. En küçük atom parçasından devasa gezenlere kadar milyonlarca türden bilgiyi farklı yöntem ve tekniklerle insanlığa sunan yaratıcı zeka ve eğitim, modern insanının hayatındaki iki en önemli unsur olmaya hep devam edecektir. Uygarlıkların gelişmesi yaratıcı zeka ve eğitim sayesinde kaçınılmaz bir gerçekliktir. Bu gerçeklik farklı dönem ve zamanlarda değişiklikler gösterebilir. Bir toplum, bilimsel verileri ne kadar çok eğitim ile işlevsellik kazandırırsa uygarlık alanında da alacağı mesafe bir o kadar uzun olacaktır. Gelişmiş uygar toplumlardaki modernizim, tahlil edildiğinde yapısal reformların altında `Sanatsal Yaratıcılık` olgusunun bulunduğu gerçeği karşımıza çıkar. Bu durum, ulusların, hem toplumlar arası bir uzlaşma, hem de uluslar ve uygarlıklar arası yakınlaşmanın temellerini oluşturur. Bu sağlam temellerin altında şüphesiz `sanat` ve `sanat eğitiminin` rolü büyüktür. Geçmiş uygarlıkların bir birleri ile yaptıkları mücadelelerde, medeni olma unvanlarını sadece medenice yaşam sürmüş estetik kaygı güden uluslara mahsus olduğu görülür. Bu tarihsel süreçte sanat ve sanat Eğitimi, insanının yaratıcılık yönünü, eğitim ile gerçekleştirilebilir. Şüphesiz bunun en temelinde yatan görüş, sanat ve sanattan anlayan, özümleyen ve benimseyen yaratıcı görüşleri ortaya çıkaracak olan sanat eğitimcileridir. Yaşadığımız ülke dünya medeniyetlerin beşiği ve köprüsüdür. Bize düşen görev önce ülkemizi tanımak sonra da tanıtmaktır. Bunu yapabilmenin yolu eğitime başlama dönemi olan çocukların okul hayatıdır. Aynı zamanda sanat eğitiminin eğitimini verebilecek eğitimcilerin yetiştirilmesidir. Formal eğitimin ilk yeri ilköğretimin ilk kademesidir. Burada eğitim verecek eğitimci sınıf öğretmenliği lisans programındaII yetişmektedir. Dolayısıyla öğretmen adayı öğrenci, üniversite yıllarında ne denli ve nasıl bir sanat eğitimi almalıdır? Sorusu oldukça önemlidir. Çünkü ilk kademeye başlayan öğrenci beş yıl boyunca sınıf öğretmenlerinden sanat eğitimi alacaktır. Öğrencinin çocukluk yıllarına tekabül eden bu zaman ve süre içerisinde çocuğun sanatsal yaratıcı düşüncesi olumlu ya da olumsuz bir şekilde gelişecek ya da durağan (spontene) bir halde kalacaktır. Beş ana bölümde ele alman araştırmanın birinci bölümünde; sanat eğitiminin genel durumlarını ortaya koyan problem durumu, problem cümlesi, sayıltılar ve sınırlılık alanlarının yanısıra, araştırma içerisinde geçen sanatsal terimlerin açıklandığı tanımlar yer alır. Kuramsal çerçeveyi oluşturan ikinci bölümde; sınıf öğretmenliği lisans programının tarihçesi, Milli Eğitim Bakanlığının ilköğretim okulları resim-iş dersinin genel amaçlan, çocuk resimlerinin genel özellikleri, sanat ve eğitim ilişkileri ile çocukta yaratıcı sanat olgusunu geliştirmeye yönelik çözümlemeler yer alır. Araştırmanın üçüncü bölümünü oluşturan yöntem kısmında; araştırmanın yöntemi, evren ve örneklemi, veri toplama aracının geliştirilmesi ile verilerin analizi yer alır. Bulgular ve yorumların yer aldığı dördüncü bölümde; öğretmen adaylarının; sanat eğitimi dersinin mevcut durumu, öğretim elemanlarının dersi işleme şekline ilişkin adayların görüşleri, bireyin sanatsal yaratıcılığım geliştirmeye yönelik uygulamalar ile son sınıf öğretmen adaylarının, sanat eğitimi dersine yönelik hazır olup - olmama durumlarına ilişkin davranış, görüş, bulgu ve yorumlar yer alır. Özet, sonuç ve önerilerin yer aldığı beşinci bölümde yapılan araştırmanın genel bir özeti ile araştırmanın sonuca bağlanması ve sınıf öğretmenliği lisans programındaki sanat eğitimi derslerinin kalitesini yükseltmeyi hedefleyen öneriler bölümü yer alır. Dicle Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Lisans Programında öğrenim göre bir grup öğrenci üzerinde de anket uygulaması yapılmış olup ankette öğretmen adayı öğrencilerin, sanat eğitimine bakışları, ilgileri, tespitleri gibi durumları bulgulanmıştır. Böylece sınıf öğretmeni adayların sonraki meslek hayatlarını doğrudan ilgilendirecek olan Sanat Eğitimi ile ilgili durumlar belgelenmiştir.

Ill ABSTRACT The century we are living in is the age in which the brains who produre knowledge reflect it out. The individual is trying to show his creative intellegenece not only to the society or o is environment but also he is in the tryof showing it to the whole world and also to the furthest parts of the universe. The knowledge which is explaining the reality of his existence is a result of the fruit of the education institutions that are perfectly being administrated The education which is in the service of the whole humanity differs like the fact that characters of people are dissimilar. In the magic world of the modernism, time, in which everything has been decoded, has provided the formation of different specialization areas. The creative intellegence ant the education that offers millions types of knowledge to humanity in different methods and technig ues from the smallest piece o anatom to the greatest planets will always go on being the two most important elements in the modern life of the human being. Development of the civilizations is an inevitable reality by the cerative intellegence and education. This reality may vary according to different terms and times. The more scientific datas of a scienty turns into being functional via education the further they will travel in the area of civilization. When we analyse the modernism of the developed civilized communities we find out the fact of `artistic crativity` taking place behind the contructional reforms. This situation has laid the foundations of coming to an international agreement of the Nations and also the international an intercivilizations approach. The role of `art'7 and `education of art` behind these strong foundations is undoubtfully great. In the struggles between the past civilizations we see that the civilised characters belong to only the Nations who had survivied a civilised life and who had cared the esthetics. In this historical process, `art` and education of art` can be realised by the education of the human beinss` creativity side. It is doubtless that the point of view lying behind it is that the ones who will carry out the art and the creative opinions that understand and assimilate art and also identify themselves with art are the educaters of art. The country in which we live is the cradle and bridge of many world civilizations. Within this framework, our main duty is first to know our country and then to introduce it. The first step towards the actualization of such a vit ally important duty is taken in the school life of children, namely in the primary phase of education, and also in the training of teachers who are the capacity to teach the education of art The first formal place of the education is the first phase of the primary education.IV The teachers who tech in the primary schools varius courses are trained in the undergraduate program of class Teaching. At this point, the question `how much should a prospective-teacher student be trained?` or the question `what kind of an education of art should a prospective teacher student receive?` is becoming more important, because the students of the primary schools naturally expect the fundamental knowledge of art from their class teacher during their five-year term, which coincides with the childhood years, namely the ages 7-12, the artistic creativity of the students cannot be developed properly, and that the interest in and skill of art of the students may diminish in the hands of their class teacher. In the first section of the research, that has been examined in five main sections, the definitions defining the artistic terms that has been used throughout the research take place besides the situation of the problem, the sentence of the problem, the statistics and the areas of the restrictions that put forward the general situations of the education of art. In the second section, which forms the theorical side, the history of the licence program of the doctrine for the teachers of the primary school, the general objectives of the drawing lessons in the primary schools of the ministry of education, the general specialities of the child drawings, the relationships between art and the Education and the solutions related to develop the child's understanding of creative art take place. In the method part, which forms the third section, the method of the research, the universe and its pattern, the development of the means of data and the analysis of the data take place. The fourth section, in which comments and results take place, includes the opinions of the members of being teacher about the present situation of the lesson of education of art, about their teachers' way of teaching the lesson and the practicals that aim to develop the individual artistic creativity besides the behaviour, opinion, result and comments of the students attending the final class about their being or not being ready for the lesson of education of art. In the fifth section; which includes the abstract, solution and the recommendations, the conclusion of the research with a general revio of the research that has been done and the recommendations section that aims to increase the quality of the lessons of the education of art that takes place in the licence programme of the education of the teachers for primary schools take place. Our study includes also a questionnaire applied to a group of students attending the undergradu ate program of class Teachers Training, Dicle University. The main objective in the questionnaire is to find out the states of the perspective-teacher students in terms of their interests in and perspectives on the Education of Art. Besides this, the questionnaire includes also the attempt to find out the states o the students as regards the Education of Art, which will directly concern their professional lives.