Avrupa Güvenlik ve İşbirliği teşkilatı sürecinin insani boyutu

Abstract

ÖZET `İnsan haklan`, son zamanlarda dünyanın her bölgesinde çok konuşulan ve çağdaş medeniyetin bir parçası olarak kabul edilen bir sosyal normlar dizisi olup devamlı ve çok hızlı bir gelişim göstermektedir. Bu çalışmada ondokuzuncu yüzyıldan itibaren dünyamızda gittikçe önem kazanan insan haklan ve temel hak ve özgürlüklerle ilgili uluslararası hukukta oluşan norm ve standartların AGÎK/AGİT süreci içerisinde gelişimi AGİK/AGİT belgelerinde yer alan hükümlerin diğer uluslararası belgelerle karşılaştırmaları yapılarak incelenmiştir. Çalışma giriş bölümü hariç dört bölümden oluşmaktadır. `AGİKTEN AGİK'E` başlığı altında düzenlenen giriş bölümde Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatının 1975 yılında konferans olarak düzenlendiği zamandan günümüze kadar geçen dönemdeki gelişimi tarihsel bir yaklaşımla ele alınmıştır. Bu bölümde ayrıca AGİT'in uygulama alanı ve konusu ele alınarak, bugün oluşmuş örgüt yapısı içerisindeki operasyonel yapısı ve kurumlan incelenmiştir. Birinci bölümde Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatının en kapsamlı çalışma konusunu oluşturan `İnsani Boyut` sürecinin genel hükümleri ele alınmıştır. Bu bölümde `insani Boyut` ile ilgili AGİT belgelerinde yer alan genel hükümler, `insan Haklan, Demokrasi ve Hukukun Üstünlüğü (İnsani boyutun asıl dayanakları)`, İnsan Haklarının Evrenselliği, Doğumdan Gelen İnsan Haklan, insan Haklarının Hükümetlerce Korunması ve Geliştirilmesi, Uluslararası Bir İlgi Konusu olarak İnsani Boyut, Uygulama Yükümlülüğü alt başlıkları altında incelenmiştir. İkinci bölümde önemli insani boyut kararlan, insan haklan ile ilgili diğer uluslararası normlarla karşılaştırılarak incelenmiştir. Üçüncü bölümde insani boyut kararlarının uygulamalarını izleme mekanizmaları, dördüncü bölümde ise insani boyutla ilgili AGİT kurumlan anlatılmıştır.

ABSTRACT Human Rights, a series of social norms, which has been discussed worldwide and accepted as a part of modem civilization, has shown a very fast and continuous progress during recent years. In this study, the norms and the standards, related to the human rights and the fundamental freedoms, which have been developed in the international law, have been studied by comparing the commitments and the decisions which take part in OSCE Documents with the rules of the other international documents. The study has four sections. Introduction, titled as `FROM CSCE TO OSCE`, explains the progress of OSCE from 1975 to today in a historical perspective. In this section, it is described the subject of OSCE, the field of implementation and the OSCE 's negotiating and decision making bodies, its structures and the institutions that help the organization perform ite role. In the first section, the `HUMAN DIMENSION`, the most comprehensive issue of OSCE is studied. In this section, `General Provisions` takes part in the related documents of OSCE, human rights, democracy and the rule of law as main foundations of the human dimension, the universality of human rights, human rights as `birth rights` deriving from the inherent dignity of the human person, protection and promotion of human rights as basic purpose of government, human dimension as matter of international concern and the obligation to implement are studied. In the second section, specific human dimension commitments are studied by comparing with the other international norms related to the human rights. The mechanisms to monitor the implementation of the human dimension commitments are explained in the third section and the OSCE institutions with particular relevance for the human dimension are studied in the fourth section.