Arapça öğretiminde `Et-Tuhfetu`l-Lubnaniyye Fi Usuli`l Lügati`l Osmaniyye` adlı eserin incelenmesi

Abstract

ÖZET Tarihi seyir içinde yüzyıllar boyunca bir arada yaşamış iki toplum olan Araplar ve Türkler karşılıklı etkileşim içerisine girmişlerdir. Bu etkileşim neticesinde her iki toplum Arapça'yı ve Türkçe'yi öğrenme ihtiyacı hissetmişlerdir. Bu ihtiyaca binaen her iki dilde eserler yazılmıştır. Bu süreç içersinde ilk eserlerden biri sayılan Divanı Lügati't-Türk, Kaşgarlı Mahmut tarafından Karahanlılar döneminde yazılmıştır. Yazılış gayesi Araplara Türkçe öğretmek ve Türkçenin de Arapça kadar zengin bir dil olduğunu ispatlamaktır. Bu süreç daha sonra Osmanlı Devletinin Arap bölgelerinde etkin olmasıyla hızlanmış ve karşılıklı iki toplum için dil ihtiyacı belirmiştir. Divanı Lügati't- Türk'le başlayıp günümüze yakın zamanlara kadar Türkçe- Arapça karşılaştırmalı eserler kaleme alınmıştır. Bu eserlere örnek model gösterebileceğimiz 1887 tarihinde Lübnanlı tarihçi, şair İbrahim el-Esved ve eş-Şeyh Esed Habis tarafından kaleme alınmış olan et-TuhfetuT-Lubnaniyye fi UsuliT LügatiT-Osmaniyye adlı kitap tezimizin inceleme konusunu oluşturur. Bu kitap, Lübnan kökenli iki yazarın kaleme aldığı 1 95 sayfadan oluşan zengin içerikli bir eserdir. Gramer-tercüme metodunu ağırlıkla kullanıldığı, örneklerin çokça verildiği ve tablolarla zenginleştirilmiş olup, üslubu kolay, yalın bir dille yazılmıştır. Konunun tamamlanması gramer kurallarının verilişi ve hemen ardından örneklere geçişi özel durumların ayrıca verilişi gibi yönler kitabın ana karakterini oluşturmaktadır. Kitabın bu alandaki ihtiyaca cevap veren bir karakterde olması önemini artırmaktadır.

ABSTRACT During the history two societies Turkishes and Arabs have interacted with each other for centuries. As a result of this interaction both societies have felt the need to learn Arabic and Turkish.In consequence to this need, works have been written in both languages. During this period, Divanı Lügati't-Türk which is considered one of the earliest works, was written by Kaşgarlı Mahmut in Karahans times. The aim of writing this book was to teach Turkish to Arabs and also to prove that Turkish is a language as reach as Arabic. Later effectiveness of Ottoman Empire on Arabic regions accelerated this period and the need to learn the language came into existence for both societies in return. Since the Divanı Lügati't-Türk, the Turkish and Arabic comparative Works have been written until recently. This book named et-Tuhfetu'1-Lubnaniyye fi Usuli'l LügatiT-Osmaniyye which can be shown as an example model of these Works, written by Lebanese historian and poet İbrahim el-Esved and eş-Şeyh Esed Habis in 1887, forms the studying subject of my thesis. This book which is written by two Lebanese authors, is rich work consist of 1 95 pages. This book, in which generally the grammar-translation method used and enriched with tableaus and many examples is written in a simple and easy language style. The aspects such as describing the subject, giving grammar rules and passing to the examples right away, consist main character of the book. To able to meet the need in this field increases the importance of the book.