Difüzyon yöntemi ile akarsu yatağındaki taşkınların ötelenmesi

Abstract

ÖZET Mesut ÇİMEN Anahtar Kelimeler: Taşkın ötelenmesi, Difîizyon Metodu. Akarsuların pek çoğu, taşkınlar ile karşı karşıyadır. Taşkınların zararlarından korunmak için, taşkın büyüklüklerinin (debi, hız, su derinliği) önceden bilinmesi gerekir. Bu nedenle, pek çok araştırmacı, taşkın büyüklüklerini belirlemek için çeşitli metodlar geliştirmişlerdir. Bunlar, hidrolojik ve hidrolik metodlar olarak isimlendirilmektedir. Hidrolojik metod, sadece süreklilik denkleminin çözümüne dayanırken, hidrolik metod, hem süreklilik ve hem de momentum denkleminin çözümüne dayanmaktadır. Bu çalışmada, hidrolik metodun bir çeşiti olan Difîizyon Metodu ele alınarak, dikdörtgen ve üçgen enkesitli akarsularda taşlan ötelenmesi incelenmiştir. Önce, difîizyon denklemi elde edilmiş ve elde edilen denklem, sonlu farklar cinsinden yazılarak nümerik hale getirilmiştir.Daha sonra, bilgisayar programı yazılarak akarsu yatağı eğiminin, yatak şevi ters eğiminin ve yatak taban genişliğinin taşkına etkileri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, taşkına etki eden parametreler belirlenmiştir. Bu etkiler, grafikler ve tablolar ile gösterilerek, çalışmaya ait amprik formüller gehştirilmiştir. vil

SUMMARY Mesut ÇİMEN Keywords: Flood Routing, Diffusion Method. Most of the rivers are faced with floods. To avoid from damage of the floods, flood magnitudes (discharge, velocity, water depth) should be predicted. Therefore, a lot of researchers developed a number of methods to predict flood magnitudes. Although, hydrologic method depends on only continuity equation, hydraulic method depends on both continuity and momentum equations. In this study, diffusion method, a kind of hydraulic method, was considered and flood routing on rivers which have rectangular or triangular x-section was investigated. First, diffusion equations were obtained then these equations were converted into numerical equations by using finite differences method. After then, a computer program was written to investigate the effects of slope of the river, inverse of the side slope and width of bed on floods. According to the results, some parameters affecting on floods were determined. These effects were shown by means of tables and graphics and some emprical formulas related with this study were developed. Vİİİ