Solid organ yaralanamlarında morbiditeye etkili faktörler

Abstract

Giriş ve AmaçBatın travması sonrası gelişen solid organ yaralanmalarının nonoperatif tedavisi, günümüzde her genel cerrahın orta düzeyde gelişmiş bir hastanede yapabileceği seviyeye gelmiştir. Böylece travma merkezlerinin ve travma cerrahlarının öncü rolü, bu tür tedavilerin diğer cerrahlarca da geniş ölçüde benimsenmesiyle zaman içerisinde travma sonrası solid organ yaralanmalarında gereksiz operasyon sayısı azalmıştır. Bu gün, artık gerekli yakın takibin yapılabildiği ve yeterli tıbbi donanımın olduğu her hastanede, yüksek gradeli yaralanmaların bile önemli bir kısmı başarıyla nonoperatif olarak tedavi edilebilmektedir.Bu çalışmada travma sonrası solid organ yaralanmalı hastaların demografik özellikleri, biyokimyasal paremetreleri, kan transfüzyon miktarı ve travma skorlarının morbidite üzerine etkisini irdelemeyi amaçladık.Hastalar ve YöntemDicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalında Ocak 2005 ile Ekim 2010 tarihleri arasında karın travması nedeniyle solid organ yaralanması tespit edilen 109 hasta retrospektif olarak incelenmiştir.Hastaların yaş, cinsiyet, travma interval zamanı, vital durumu (nabız, tansiyon arteryel ve solunum sayısı), Hematokrit (HCT) değeri, Serum alanın aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST) değeri, USG'de abdominal serbest mayi varlığı, travma mekanizması, ekstraabdominal sistem yaralanmaları, yaralanan solid organ ve sayısı, Abdominal BT'deki yaralanma derecesi, kan transfüzyon sayısı, hastanede kalış süresi, ameliyat edilen hastaların operasyona alınma zamanları, travma skorları (ISS,RTS, Glaskow koma skalası ve TRISS), morbidite ve mortalite nedenleri irdelenmiştir.Travma sonrası takip döneminde hastada intra abdominal hematom enfeksiyonu, emboli, kateter enfeksiyonu ve derin ven trombozu morbidite faktörleri olarak izlendi.BulgularKarın travması sonrası izole solid organ yaralanması tespit edilerek takip ve tedavi edilen 109 hastanın hastanın 81'i erkek (%74,3) ve 28'sı (%25,7) kadındı. Ortalama yaş 37,6±18.28 (15-78) yıl idi. Hastaların karın travmasının mekanizması incelendiğinde; 58'i (%53,3) trafik kazası (22'si araç dışı ve 36'sı araç içi), 27'si (%24,7) yüksekten düşme, 14'ü (%12,9) darp, 5'i (%4,5) kesici delici alet yaralanması ve 5'i (%4,5) ateşli silah yaralanması olduğu görüldü. BT ile derecelendirilen 69 karaciğer yaralanmasında yaralanmanın 14'ünde grade I (%20,3), 32'sinin grade II (%46,4), 22'sinde grade III (%31,8) ve 1'inde grade IV (%1,5) olduğu saptandı.Yine BT ile derecelendirilen 63 dalak yaralanmasının 21'inde grade I (%33,3), 27'sinde grade II (%42,9), 11'inde grade III (%17,5) ve 4'ünde grade IV (%6,3) olduğu saptandı. Konservatif olarak tedavi edilen 109 hastanın 9'una takibin 1. gününde cerrahi uygulandı. Operasyon endikasyonu bu hastalarda yapılan resüssitasyona (sıvı ve kan replasmanı) rağmen hemodinamik insitabilitenin devam etmesi nedeniyle konuldu.Medikal olarak takip edilen hastalara ortalama olarak 0,84 İÜ kan transfüzyonu yapıldı. Medikal tedavi sonrası hemodinamik insitabilitesi olan 9 hastaya ortalama 2,66 İÜ kan transfüzyonu yapıldı. Morbite olan 22 hastada ortalama 1,54 İÜ , morbidite olmayan 78 hastada ortalama 0,42 İÜ kan transfüzyonu yapıldı. Medikal olarak takip edilen hastarın travma sonrası hastanede kalış süresi ortalama 6,46 gün idi. Morbite olan 22 hastada bu oran ortalama 8,13 gün, morbidite olmayan 78 hastada ise ortalama 5,98 gün idi. Travma sonrası medikal takip edilen hastaların 22 (%22)'sinde morbidite izlendi.Çalışmamızda travma sonrası solid organ yaralanmalarında hemodinamik stabilite ve periton iritasyonunun olmaması koşuluyla nonoperatif tedavinin güvenle uygulanabileceği görülmüştür. Ancak takip sırasında oluşabilecek morbidite için KC ve dalağın birlikte yaralanması(P<0,01), solunum sayısının yüksekliği (P<0,01), travma skorları(GKS,ISS,RTS) (P<0,0001) ve ALT AST değerlerinin yüksekliği (p<0,01) uyarıcı olduğu vurgulanmıştır.SonuçTravma sonrası solid organ yaralanması olan hastaların takibinde düşük gradeli hastalarda olduğu gibi yüksek gradeli hastalardada medikal takip düşünülebilmektedir. Yine bu hastaların takibi sırasında KC ve dalağın birlikte yaralanması, solunum sayısının yüksekliği, GKS ve ISS'nin yüksekliği, RTS'nin düşüklüğü ve ALT AST değerlerinin yüksekliğinin morbidite üzerine etkisi saptanmıştır.

IntroductionToday, non-operative management of solid organ injuries secondary to an abdominal trauma has come to a level that each general surgeon can perform in any average hospital. Thus, number of redundant surgeries of solid organ injuries after an abdominal trauma, is decreased by the leading role of the trauma centers and the trauma surgeons, and by general surgeons espousing non-operative management. Today, in each hospital where patients can be monitorized closely and adequate medical equipment is present, even high grade injuries can be treated by non-operative management.In this study, we aimed to explore the effects of dermographic characteristics, biochemical parameters, transfusion amounts and trauma scores of the patients with solid organ injuries after trauma, on morbidity.Patients and MethodWe analyzied retrospectively 109 patients with a diagnosis of solid organ injuries due to abdominal trauma between october 2005 and October 2010 in the department of general surgeon of the dicle universty faculty of medicine.The results of the patients age,gender,interval time of the trauma,vital status (pulse, arterial tension,respiratory rate ), hematocrite levels, ALT and AST levels, the presence of free fluid in the abdominal in ultrasonography,the mechanism of trauma, injuries of the extra-abdominal system, number of solid organ injuries, the degree of injury in abdominal CT, the number of the blood transfusions, the length of the hospital stays, the operation times of the patients, scors of trauma (ISS,RTS,scala of Glaskow,TRISS ), causes of morbidity and mortality were compared.Follow-up period after trauma,embolism,infection,hematoma of the intraabdominal, infection of the catather, deep vein trombosis viewed as a factors for the morbidity.ResultsOf the remaining 109 patients, were followed and treated because of the isoleted solid organ injury after abdominal trauma, 81 were male and 28 were female.Mean avarage age was 37,6±18.28 (15-78). That the mechanism of abdominal trauma patients were examined; 58 were traffic accidents, 27 were fall from height, 14 were assault, 5 were stab wounds, 5 were gunshouts. Ranked 69 of liver injury with CT scan in 14 grade 1, 32 were grade 2, 22 were grade 3, 1 was grade 4 injury. Again ranked 63 of spleen injury with CT scan in 21 grade 1, 27 were grade 2, 11 were grade 3, 4 were grade 4 injury. Follow-up surgical procedure was performed on the first day 9 of 109 patients were treated conservatively. The indication of surgery in these patients is hemodynamic instability despite the treatments.The average 0.81 units of blood were transfused the patients received medical treatment. The average was 2.66 units of blood trasfusion 9 patients with hemodynamic instability after medical treatment. While morbidity of the 22 patients mean 1.54 units of blood transfusion, 0,42 units of blood were transfused 78 patients without morbidity. The mean average length of hospital stay 6.46 days after travma the patients received medical treatment. While morbidity of the 22 patients mean time 8.13 day, the average day was 5.98. 78 patients without morbidity. 22 of all palients were followed medical after trauma, morbidity was observed.In our study, unless hemodynamic instability and peritoneal irritation,non-operative treatment appears to be safe to solid organ injury after trauma. Because with liver and spleen injuries, the number of respiratory rate, trauma scores, elevation of ALT and AST is emphasized as factor for morbidity.ConclusionMedical follow-up, patients with solid organ injury after trauma, not only for low-risk patients but can also be applied to high-risk patients. With liver and spleen injuries, the number of respiratory rate, trauma scores, elevation of ALT and AST is determineted effect on morbidity.