Isparta-Atabey yöresinde Anadolu karaçamı (Pinus nigra arnold. subsp. pallasiana (lamb.) holmboe.) ve toros sediri (Cedrus libani A.rich) ile yapılan ağaçlandırmaların biyolojik başarısını etkileyen bazı faktörlerin tesp

Abstract

ÖZET `Isparta-Atabey Yöresinde Anadolu Karaçamı (Pimıs nigra Arnold, subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) ve Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) ile Yapılan Ağaçlandırmaların Biyolojik Başarısını Etkileyen Bazı faktörlerin Tesbiti Üzerine Araştırmalar` adı altında gerçekleştirilen bu çalışmada, yörede yapılan Anadolu Karaçamı ve Toros Sediri ağaçlandırmaları için, fidanların soğuk hava deposunda saklanmalarına bağlı olarak, uygun dikim zamanım tesbit etmek ve sözkonusu türlerin fidanlarının bazı toprak altı ve toprak üstü kısımlarının özellikleri arasındaki ilişkileri belirlemek amaçlanmıştır. Konuyla ilgili denemeler, yarıkurak yetişme ortamı özellikleri gösteren Atabey yöresinde uygulanmıştır. Denemelerde 2+0 yaşlı çıplak köklü Toros Sediri ve Anadolu Karaçamı fidanları kullanılmıştır. Araştırmada 2 tür (Anadolu Karaçamı ve Toros Sediri), 2 işlem (soğuk hava deposunda saklama ve yastıkta bırakma = kontrol) ve 3 dikim zamanı (15 Mart, 30 Mart ve 15 Nisan) incelenmiştir. Bu etkenlerin dikimin biyolojik başarısına olan ayrı ayrı ve ortaklaşa etkilerini belirleyebilmek için, denemeler `Bölünmüş Parseller Deneme Deseni` ne uygun düzenlenmiştir. 2 tür x 2 işlem x 3 dikim zamanından oluşturulan 12 deneme kombinasyonu deneme alanına 3 yinelemeli olarak uygulanmış ve her bir deneme kombinasyonu 25 fidan ile temsil edilmiştir. Bunun yanında baza fidan karakterleri arasındaki ilşkiler çoklu regresyon analiz işlemleriyle ortaya çıkarılmıştır. Çalışmada, türlerin ve dikim zamanlarının dikimlerin biyolojik başarısında önemli düzeyde etkili olduğu, uygulanan işlemlerin ise etkili olmadıkları saptanmıştır. Ayrıca, fidan toprak altı kısımları toplam rutubeti-fidan boyu, fidan toprak altı kısımları toplam ağırlığı- fidan boyu ve kök boğazı çapı-fidan boyu arasında önemli düzeyde ilişkiler ortaya çıkmıştır. Elde edilen bulgulara göre; bu yörede dikimlerde çıplak köklü fidan kullanılması durumunda Toros Sediri'nin Anadolu Karaçamı'na tercih edilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, çıplak köklü fidanlarla yapılacak Toros Sediri ağaçlandırmalarında dikimlerin Mart ayı içerisinde yapılarak bitirilmesi önem taşımaktadır.

11 ABSTRACT In this study, tittled `A Research on Determination of some Factors Affecting the Biological Success of the Plantations of Crimean Pine (Pimts nigra Arnold, sidbsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) and Taurus Cedar (Cedrus libani A. Rich.) in Isparta-Atabey region`, the best planting time has been determined. The aim of this study is to determine the most proper planting time related to the protection of seedlings of Crimean Pine and Taurus Cedar in cold storage. Another purpose of the study is to find out the relations between some characteristics of seedlings of the species tested in the study. The experiments have been laid out in Atabey region having semi-humid climate conditions. Bare-rooted two years old (2+0) seedlings were used in experiment. Two species, two treatments (consisting of storage duration and as control the seedlings have been kept on seedbed) and three planting times have been tested in the experiments. The combinations of the factors have been laid out according to split plots design method in the study field with three replications. Each combination (2 species x 2 treeatments x 3 planting times) has been represented by 25 seedlings. In addition, relations between some characteristics of seedlings such as collar diameter, seedling height, root weight, seedling moisture contents have been investigated by using multiple regression analysis. It has been determined that the species and planting time have a significant effect on biological success of the planting while the cold storage method did not. In addition, it has been found that there are significant relations between seedling height-root moisture content, seedling height-root weight and seedling height -root collar diameter, respectively. According to the findings provided by this study, on the semi-arid transition zone like Isparta-Atabey region, bare-rooted, two years old Taurus Cedar seedlings should be preferred to Crimean pine seedlings in plantation activities. The plantings carried out during March has been more effective than the other planting times on the biological success of the plantation.