Tarihsel gelişimi içinde Türkiye`de azınlıklar ve Avrupa Birliğinin azınlıklar konusuna yaklaşımının Türkiye`ye etkileri

Abstract

ÖZETAzınlık kavramının ilk oluşumu 16. yüzyıl Avrupa'sına kadar gitmektedir.Esas olarak, Hıristiyanlık mezheplerinin birbirlerine karşı olumsuz etkilerini ortadankaldırmak için kullanılan kavramın kapsamı, daha sonra dil ve etnik yapı ilegenişletilmiştir. Kavramın dünya literatüründe asıl yerini alışı Fransız ihtilalindensonra gelişen milliyetçilik akımıyla olmuş ve 1 inci Dünya Savaşı sonunda en yüksekkonumuna gelmiştir. 2 nci Dünya Savaşı sonrasında gelişen insan hakları konusuazınlık haklarının yerine daha çok kullanılmıştır. Günümüzde Avrupa Güvenlik veşbirliği Teşkilatı ve Avrupa Birliği ile azınlıklar konusu yeniden gündeme gelmektedir.Azınlıklar ve hakları konusu, yakın tarihimizde Osmanlımparatorluğu'nun son yüzyılında ortaya çıkmaktadır. Batıya yöneliş olarak başlayansüreçte azınlık hakları konusunda ilk hareket Tanzimat Fermanı'nda olmuştur.Özellikle 2. Meşrutiyet ve getirdiği özgürlük ortamı Osmanlıda gittikçe yükselenazınlık unsurlarının en fazla haklar kazandığı dönem olmuştur. Ancak şunu belirtmekgerekir ki, Osmanlıda azınlık olarak sadece gayrimüslimler kabul görmüştür.Lozan Barış Antlaşması yeni Türkiye Cumhuriyetini kurarkenOsmanlıdan miras kalan azınlıklar meselesine de hukuki ve siyasi çözüm getirmiştir.Antlaşmada sadece gayrimüslim gruplar azınlık statüsünde kabul edilmiştir.Türkiye'nin Avrupa Birliğine tam üyelik süreci azınlık hakları konusunda yenigelişmeler ve politik baskıların da başladığı dönem olmuştur.Avrupa Birliği oldukça gelişmiş bir hukuk sistemine sahiptir. Ancak, ABiçerisinde bile azınlıklar konusunda farklı uygulamalar ve azınlıkların farklı kabulügörülmektedir. Bu farklılıklara rağmen AB Türkiye'den hukuki dayanağı olmayan çokfarklı uygulamalar beklemektedir.Avrupa Birliği, azınlıklar konusunu müzakere süreci içerisinde sürekliolarak gündeme getirerek politik baskı uygulamakta ve Türkiye'de kendi istekleridoğrultusunda yeni azınlıklar yaratmak istemektedir. Türkiye için AB'nin azınlıklarkonusundaki dayatmalarının kabulü çok derin olumsuz sonuçlar yaratabilecekpotansiyeldedir.

ABSTRACTThe subject of ?Minorities? dates back to sixteenth century. The termthat was used to neutralize the unwanted effects of denominations of Christianity, hasbeen extended to include ?ethnicity and language?. The minority subject was firstbrought forward mainly by the nationalism after the French Revolution and peakedafter World War I. The term, ?Human Rights?, that developed after World War II, hasbeen used in place of minority rights. Today the subject of minorities is being broughtup by European Union and ?Commission on Security and Cooperation in Europe?.The subject of minorities and minority rights emerges in the last centuryof the Ottoman Empire. In the process that started as inclining to West, the first sparkwas the ?Tanzimat Fermanı? about minority rights. ?Meşrutiyet? and especially thenotion of freedom that came with it, was the period where most rights were gained bythe everrising Otoman Minorities. But it has to be noted that only non-Muslims wereaccepted as Otoman Minorities.While establishing the new Turkish Republic, Lausanne Peace Treatyalso brought political and legal stability to minorities inherited from the OtomanEmpire. The treaty which is valid stil, only recognizes ?non-Muslim Groups? asminorities. Turkey?s membership process to EU started an era with new events andpolitical pressure on the subject of minority rights.EU has a highly developped legal system. But even in EU there aredifferent approaches and ways of recognizing minorities. In spıte of these conflicts,EU expects very different applications with no legal support from Turkey.EU applies political pressure on Turkey by bringing up the minoritysubject during membership talks and wants to create ?new minority groups?according to their own criteria. Turkey?s acceptance of EU biased issues onminorities has a huge potential of negative consequences on national sovereignity.