Milli mücadele döneminde doğu cephesi

Abstract

XIX. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren, Osmanlı topraklarını çıkarlarına görepaylasmaya çalısan Avrupalı Devletler, I. Dünya Savası'nda da Ermenileri kullanarakOsmanlı Devleti'ni zayıflatmaya ve bu çıkarlarına ulasmaya çalısmıslardır. OsmanlıDevleti'nin güçsüzlügü, devlet ve ordu yönetimindeki büyük hatalar, Trablusgarp,Balkan ve I. Dünya Savasları sonrasında ülkede ortaya çıkan bölünme ve kayıplar,Anadolu'da Milli Mücadelenin ortaya çıkısını saglamıstır.Ülke topraklarının dört bir yandan isgali sürerken, Dogu Anadolu'da daülkenin kaderini etkileyecek olaylar yasanmaktadır. Bir yandan Avrupalı büyükdevletlerin kıskırtma ve vaatleriyle, diger yandan Rusya'nın da destegiyle, ErmenilerinDogu Anadolu'daki Türk Halkına karsı büyük saldırı ve katliamlara baslamalarıüzerine, T.B.M.M. Hükümeti bu duruma son vermek ve Misak'ı Milli'yi hayatageçirmek için askeri bir harekât yapmaya karar vermistir. Kazım Karabekirkomutasında Dogu Cephesinde 28 Eylül'de baslatılan harekâtta sırasıyla Sarıkamıs,Kars ve Gümrü ele geçirilmis, Ermenistan'ın talebiyle 2 Aralık 1920'de GümrüAntlasması yapılmıstır. Ardından Türk Ordusunun ilerlemesiyle, Artvin ve Ardahan daele geçirilmistir. Takiben yapılan Moskova ve Kars Antlasmalarıyla, Türkiye'nin dogusınırları belirlenmis ve Ermeni Meselesi, Türkiye açısından çözüme kavusmustur.Kazanılan zaferin ardından, Dogu Cephesi'nden Batı Cephesine yapılankuvvet destegi ve yardımlar da Kurtulus Savası'nın kazanılmasında çok önemli vehayati bir rol oynamıstır. Diger bir açıdan bu zafer, Türk Milli Mücadele Döneminindönüm noktasını olusturmaktadır.

Since the second half of XIXth century, European Countries which trying toshare Ottoman Lands, making use of Armenians as well, had been tried to weaken theOttoman States and tried to reach their benefits. Weakness of Ottoman State, big gapsboth in management of goverment and armed forces, divisions and missings approvedin Trablusgarp, Balkans and following the period of WW. I., provided the emerge of?national struggle? in Anatolia.While the occupation was lasting in all the country lands, events that affect thenations country went on in Eastern Anatolia as well. In one hand, by the incitements andpromises of big European Countries, on the other hand with the support of Russia,owing to Armenians attacks and mossacies on Turkish People in Southern Anatolia,TBMM Governments decided to military operation to half this and to carry out the(Misak-ı Milli). In the operation commanded by K. KARABEKIR beginning September28th respectively Sarıkamıs, Kars and Gümrü hold back and in December the 2nd 1920,with Armenians demand, Gümrü Agreement was signed. Then, going forward ofTurkish Forces, Artvin and Ardahan was held as well. Following, signed Moskova andKars Agreement defined the Eastern Border of Turkey and with the Turkey?s respectArmenian trouble was solved.After the ?won victory?, supports and aids supplied by Eastern Frontier to theWestern Frontier, played a vital role on winning the ?War of Liberation?. On the otherrespect, this victory is a milestone in Turkish National struggle period.