Yakaavşar (Isparta)-Beyşehir Gölü arasındaki bölgenin stratigrafisi ve tektonik özellikleri

Abstract

1 ÖZET İnceleme alanı, Akdeniz bölgesinde İsparta ili sınırlan içerisinde Yakaavşar-Beyşehir Gölü arasında kalan 462 km2'lik bir alanı kapsar. Göreli Otokton temelinde araştırma alanı içinde Noriyen yaşlı genellikle yapraklanmalı kiltaşı, silttaşı kumtaşı değişik düzeylerde polijenik konglomera kumlu killi kireçtaşı ve resital kireçtaşı bloklu Kasımlar formasyonu bulunur. Kasımlar formasyonu üzerinde ise uyumlu olarak Ü.Noriyen?-Resiyen yaşlı genelde masif görünümlü tabanda tabakalanmasız üstte kalın tabakalı gri, açık gri, koyu gri renkli Menteşe dolomiti ve bununla geçişli regressif özellikle Resiyen yaşlı orta-kalın tabakalı gri, açık gri, kirli san, sarımsı gri renklerde bol Megalodon'lu Leylek kireçtaşı yer alır. Leylek kireçtaşı üzerinde çoğun karasal karakterde tabanda killi kireçtaşı kiltaşı ardalanması ile başlayan silttaşı, kiltaşı, konglomera ardalanması şeklinde devam eden Ü.Resiyen-Alt Liyas yaşlı Çayır formasyonu yeralır. Çayır formasyonu üzerine tedrici geçişli Jura-Ü.Kretase yaşlı Anamasdağı formasyonu gelir. Tabanda Çayır yaylada onkoidli, kumlu killi dolomitik kireçtaşı ve dolomitler ile başlayan Anamasdağı formasyonu genelde neritik kireçtaşlarından oluşur. Anamasdağı formasyonu karbonatlan geçişli olarak Paleosen-A.Eosen yaşlı kireçtaşı, killi kireçtaşı litolojisinden oluşan Madenli Grubuna ait Kötürnektaşı formasyonuna geçer. Bu formasyonu Alt-Orta Eosen yaşlı killi kireçtaşı, marn, şeyi ardalanmalı boz renkli filiş fasiyesi ile ifâde edilen Gölgeli formasyonu üstler. Üste doğru bu filisin üzerine Orta-Üst? Eosen yaşlı irili ufaklı Triyas yaşlı, Permiyen yaşlı kireçtaşı bloklu, kumtaşı, şeyi, mam birimlerinden oluşan Barakkaya formasyonu yeralır. Bütün bu Mesozoyik-Tersiyer arasında genel bir stratigrafi sunan Göreli otoktan birimleri üzerine ilişkisi çalışma alanında gözlenmeyen (Beyşehir Gölü içinde kalır ) fakat bölgenin yakın kuzeyinde M26- bl paftasında Belceğiz ve Armutlu köyleri arasında kirli beyaz gri krem renkli genelde kaim katmanlı masif neritik kireçtaşları ile başlayan üstte doğru açık krem renkli çört yumrulu marn ara düzeyleri içeren kireçtaşı fasiyesinden oluşan Üst Triyas yaşlı Göçer formasyonu tektonik olarak gelir. Çalışma alanında bütün bu birimleri Kuvaterner yaşlı Alüvyon uyumsuz olarak üstler. Çalışma alanında yüzeyleyen Göreli otokton birimlerin üzerine inceleme alam dışında ve yakın kuzeydoğusunda Beyşehir - Hoyran Napı, kuzeybatısında ise Antalya Naplan örtü olarak bulunur. Göreli otokton kütlelerde kabaka doğrultu ve eğim yönleri değişkendir. İnceleme alanında genel tabaka doğrultusu K.B.-G.D. olup, eğim yönleri K.D.'dur. Yine bölgede kıvamlanmalar söz konusu olup kuzey doğuya eğimli kıvran kanatlan birbiri üzerinde ekaylı yapı sunarlar, ve bunlar birbiri üzerine binik yapılar halinde yer alır. Ekaylar inceleme alanının en belirgin yapı sitilidir.

1 ÖZET İnceleme alanı, Akdeniz bölgesinde İsparta ili sınırlan içerisinde Yakaavşar-Beyşehir Gölü arasında kalan 462 km2'lik bir alanı kapsar. Göreli Otokton temelinde araştırma alam içinde Noriyen yaşlı genellikle yapraklanmalı kiltaşı, silttaşı kumtaşı değişik düzeylerde polijenik konglomera kumlu killi kireçtaşı ve resital kireçtaşı bloklu Kasımlar formasyonu bulunur. Kasımlar formasyonu üzerinde ise uyumlu olarak Ü.Noriyen?-Resiyen yaşlı genelde masif görünümlü tabanda tabakalanmasız üstte kalın tabakalı gri, açık gri, koyu gri renkli Menteşe dolomiti ve bununla geçişli regressif özellikle Resiyen yaşlı orta-kalın tabakalı gri, açık gri, kirli san, sarımsı gri renklerde bol Megalodon'lu Leylek kireçtaşı yer alır. Leylek kireçtaşı üzerinde çoğun karasal karakterde tabanda killi kireçtaşı kiltaşı ardalanması ile başlayan silttaşı, kiltaşı, konglomera ardalanması şeklinde devam eden Ü.Resiyen-Alt Liyas yaşlı Çayır formasyonu yeralır. Çayır formasyonu üzerine tedrici geçişli Jura-Ü.Kretase yaşlı Anamasdağı formasyonu gelir. Tabanda Çayır yaylada onkoidli, kumlu killi dolomitik kireçtaşı ve dolomitler ile başlayan Anamasdağı formasyonu genelde neritik kireçtaşlarından oluşur. Anamasdağı formasyonu karbonatlan geçişli olarak Paleosen-A.Eosen yaşlı kireçtaşı, killi kireçtaşı litolojisinden oluşan Madenli Grubuna ait Kötürnektaşı formasyonuna geçer. Bu formasyonu Alt-Orta Eosen yaşlı killi kireçtaşı, marn, şeyi ardalanmalı boz renkli filiş fasiyesi ile ifâde edilen Gölgeli formasyonu üstler. Üste doğru bu filisin üzerine Orta-Üst? Eosen yaşlı irili ufaklı Triyas yaşlı, Permiyen yaşlı kireçtaşı bloklu, kumtaşı, şeyi, mam birimlerinden oluşan Barakkaya formasyonu yeralır. Bütün bu Mesozoyik-Tersiyer arasında genel bir stratigrafi sunan Göreli otoktan birimleri üzerine ilişkisi çalışma alanında gözlenmeyen (Beyşehir Gölü içinde kalır ) fakat bölgenin yakın kuzeyinde M26- bl paftasında Belceğiz ve Armutlu köyleri arasında kirli beyaz gri krem renkli genelde kaim katmanlı masif neritik kireçtaşlan ile başlayan üstte doğru açık krem renkli çört yumrum marn ara düzeyleri içeren kireçtaşı fasiyesinden oluşan Üst Triyas yaşlı Göçer formasyonu tektonik olarak gelir. Çalışma alanında bütün bu birimleri Kuvaterner yaşlı Alüvyon uyumsuz olarak üstler. Çalışma alanında yüzeyleyen Göreli otokton birimlerin üzerine inceleme alam dışında ve yakın kuzeydoğusunda Beyşehir - Hoyran Napı, kuzeybatısında ise Antalya Naplan örtü olarak bulunur. Göreli otokton kütlelerde kabaka doğrultu ve eğim yönleri değişkendir. İnceleme alanında genel tabaka doğrultusu K.B.-G.D. olup, eğim yönleri K.D.'dur. Yine bölgede kıvamlanmalar söz konusu olup kuzey doğuya eğimli kıvran kanatlan birbiri üzerinde ekaylı yapı sunarlar, ve bunlar birbiri üzerine binik yapılar halinde yer alır. Ekaylar inceleme alanının en belirgin yapı sitilidir.