Tip 2 diabetes mellituslu hastaların tedaviye uyumlarını etkileyen faktörler

Abstract

Giriş: Diyabetik hastaların tedaviye uyumu glisemik kontrolü etkileyerek akut komplikasyonların oluşmasını engeller, kronik komplikasyonların oluşmasını geciktirir. Bu araştırma Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarının tedaviye uyumlarını etkileyen faktörleri incelemeyi amaçlamaktadır.Yöntem: Araştırma kesitsel tipte bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini Mart- Haziran 2011 tarihleri arasında Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji polikliniğine başvuran 400 hasta oluşturdu. Hastalara sosyodemografik özellikler ve tedaviye uyumlarını etkileyebilecek sorulardan oluşan anket formu yüz yüze görüşme tekniğiyle uygulandı. Veri tabanı oluşturulması ve analizlerde SPSS 11.0 paket programı kullanıldı. İstatistiksel olarak yüzde, ki kare, student t testi, lojistik regresyon yöntemleri kullanıldı.Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 53.9±11,8 olup %67.8'ini kadınlar oluşturmuştur. Hastaların %53.2'si okuryazar değildir. Ortalama hastalık süresi 9,1±6,6 dır. Hastaların %57.2'sinde aile öyküsü bulunmaktadır. %77.2'si diyabet bakımını sürdürmede destek alamamaktadır. %47.5'i diyabet eğitim proğramına katılmamıştır. %72.0'ının ek hastalığı bulunmakta, %78.5'i fiziksel aktivite yapmamakta, %82.0'ı sigara içmektedir. Tedaviye uyumsuzluk oranı %42.8 bulunmuştur. Öğrenim durumu, diyabetle ilgili eğitim programına katılma durumu, yaşadığı yer, sosyal güvence durumu ve hastalık süresinin tedaviye uyumu etkileyen faktörler olduğu saptanmıştır. Ortaöğretim ve üzeri eğitim alanların tedaviye uyumu okuryazar olmayanlara göre 2.52 (1.14?5.56) kat, il merkezinde yaşayanların tedaviye uyumu köyde yaşayanlara göre 2.84 (1.09?7.35) kat fazla bulunmuştur.Sonuç: Öğrenim durumu düşük olan hastaların diyabet eğitimi alma ve diyabet bakımını sürdürmedeki sorunları tedaviye uyumu etkilemektedir. Hastalar okuryazar hale getirilmeli, uygun eğitim yöntemleriyle eğitilme ve teşvikinin Temel Sağlık Hizmetleri kapsamında birinci basamak sağlık hizmetlerine dahil edilmesi tedaviye uyumu arttıracaktır.Anahtar Kelimeler: Diabetes mellitus, Tedavi, Uyum, Etkileyen faktörler, Diyarbakır

Introduction: Diabetic patients' adherence to the treatment prevents acute complications and delays chronic complications by affecting glycemic control. This study aims to examine the factors affecting treatment compliance in Type 2 diabetic patients.Method: The study is a cross-sectional study. 400 patients, who applied to the outpatient clinic of Endocrinology of Dicle University Faculty of Medicine from March to June 2011, formed the sample of the study. A questionnaire, with questions about socio-demographic characteristics and factors that may affect treatment compliance, was administered by face-to-face interview technique. SPSS 11.0 package program was used for database creation and analysis. Statistically percent, chi-square, Student's t test, logistic regression methods were used.Results: The mean age of patients was 53.9 ± 11.8% and 67.8% were female. 53.2% of patients were not literate. The average disease duration is 9.1 ± 6.6. The positive family history was 57.2%. 77.2% of patients do not receive support for diabetes care maintaining. 47.5% of patients did not attend any diabetes education program. 72.0% of patients had additional disease, 78.5% were physically inactive and 82.0% were smokers. Non-compliance to treatment was 42.8%. Educational status, participation to training program on diabetes status, place of residence, social security status and duration of illness was found to be factors that affect adherence to treatment. Adherence to treatment was found 2.52 (1.14 to 5.56) times higher in literate patients than non-literate patients, 2.84 (1.09?7.35) times higher in city center residents than village residents.Conclusion: Problems of diabetes care education and diabetes care maintaining of patients with low education status affects adherence to treatment. Patients should be made literate and promotion of appropriate training methods and inclusion of these in primary health care services within the scope of the Basic Health Services will increase treatment compliance.Keywords: Diabetes mellitus, treatment, adherence, affecting factors, Diyarbakir