Demirtaş-Gazipaşa civarının jeolojik, mineralojik ve petrografik özellikleri

Abstract

Orta Toroslar'da Demirtaş ve Gazipaşa ilçelerinin kuzeyinde yeralan inceleme alanı yaklaşık 375 km2'lik bir alanı kapsar. Bu çalışma ile Alanya masifinin petrografik özelliklerinin ve çalışma sahasında izlenen diğer birliklerin birbirleriyle olan ilişkilerinin aydınlatılması amaçlanmaktadır. İnceleme alanında Kambriyen 'den Kuvaterner'e kadar yüzeyleyen magmatik, metamorfik ve sedimanter kayaçlar, Alanya Birliği, Antalya Birliği, Aladağ Birliği, Bolkardağı Birliği ile Paleo - Otokton ve Neo - Otokton örtü kayaları adları atında incelenmişlerdir. Bu birliklerin en altında yer alan göreli otokton Antalya Birliği Kambriyen - Tersiyer aralığında çökelmiş sedimanter kayaçlar ile toleyitik bazaltlardan oluşmuştur. Antalya Birliği'ni tektonik olarak üzerleyen Alanya Birliği'nde orta ve düşük dereceli metamorfizma ile mavişişt metamorfizması izlenir. Bu metamorfizma Üst Kretase'de Alanya Birliği altına dalarak tüketilen okyanusun dalma - batma zonunda gelişmiştir. Daha sonra Alanya ve Antalya Birliği birlikte Üst Kretase - Üst Paleosen aralığında gerileyen düşük dereceli metamorfizma geçirmişlerdir. Metamorfizma derecesi güneyden kuzeye azalmaktadır. Antalya Birliği bir, Alanya Birliği iki defa metamorfizmaya uğramışlardır. Lütesiyenden sonra Alpin Orojenezinin Pireniyen evresinde paroksizma safhasına ulaşmasıyla bölge kuzey ve güney yönünden sıkışma kuvvetlerinin etkisinde kalmış bu tektonik kuvvetler neticesi Alanya Birliği Antalya Birliği sırtında kuzeye doğru beraberce hareket ederek Geyikdağı Birliği'ne bindirmişlerdir. Orta - Geç Miyosen'de Arabistan, Avrasya levhalarının çarpışması sonucu oluşan yatay ve dikey yönde hareketler ile Aladağ ve Bolkardağı Birlikleri kuzeyden güneye doğru hareket ederek Alanya ve Antalya Birlikleri ile bu birlikleri uyumsuz olarak örten Paleo - Otokton örtü kayaçlarına bindirmişlerdir. Bölge Kuvaterner'de yükselerek karasallaşmış, bu karasallaşma neticesi kireçtaşlarında yoğun karstlaşmalar gelişmiştir.

The study area, located at the east of Demirtaş and west of Gazipaşa cities, covers approximately 375 km2 area. The aim of this study is to find out the petrographical properties of Alanya massive and to investigate the relations of another units. Igneous, matemorphic and sedimentary rocks from Cambrien to Quaternary outcrop in the study area have been investigated under the name of Alanya, Antalya, Aladağ and Bolkardağ units, Paleo-Autochtonous and Neo-Autochtonous cover rocks. Medium grade, low grade and blue schist metamorphism are seen at the Alanya unit which overlies Antalya unit. This metamorphism developed at the subduction zone formed with subductron of oceanic crust under Alanya unit at upper Cretaceous time. The metamorphism grade lower from south to north. Antalya unit has been effected once and Alanya unit has been effected from the metamorphism twice. After the Upper Eocene this region has undergone the NE-SW trending compressional forces. At the end Alanya unit has moved towards, north with Antalya unit and overthrusted Geyikdağ unit. At Medium - Late Miocene time, because of horizontal and vertical movements formed with the collision of Arabian and Anatolian plates, Aladağ and Bolkardağ units has moved towards south and overthrusted Alanya, Antalya, Paleo- Autochtonous rock which overlie the Alanya and Antalya units. The Central Taurides have become terrestial place by uplifting during Quvarternary.