Bazı arpa çeşitlerinin Isparta yöresine uyum yeneklerinin belirlenmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışma 1 1 arpa hat ve çeşidinin Isparta ekolojik şartlarına uyum yeteneklerini belirlemek amacıyla 1996-1997 üretim döneminde yapılmıştır. Hat ve çeşitler ekimden itibaren 15-16 gün sonra çıkış yapmış, 144.7-152.0 günde sapa kalkmış 168.0-179.4 gün sonra başaklanmış olup, olgunlaşması için 230.3 ile 246.0 gün gerekmiştir. Çeşitlerin toplam kardeş sayısı 2.43-3.50 adet/bitki, fertil kardeş sayısı ise 1.43- 2.30 adet/bitki arasında değişim göstermiştir. Bitki boyu (59.00-80.50 cm) ve başak uzunluğu (6.35-7.97 cm) bakımından hat ve çeşitler arasında önemli varyasyonlar meydana gelmiştir. Hat ve çeşitlerin m2 deki fertil başak sayısı 371.7 ile 688.3 adet, başak başına tane sayısı 17.40-20.40 adet arasında değişmiştir. Çalışmada en yüksek sap verimi Vielant (662.3 kg/da) en düşük sap verimi ise Cumhuriyet (440.5 kg/da) çeşidinden alınmıştır. En yüksek tane verimi A-15 hattından (366.6 kg/da) alınmıştır. Bunu sırası ile Yesevi-93 ve Vielant çeşitleri izlemiştir. Biyolojik verim çeşitlere göre 743.6 ile 1021.0 kg/da arasında değişim arzetmiştir. Hasat indeksi bakımından çeşitler arasında önemli varyasyonlar olduğu (%32-42) belirlenmiştir. Hat ve çeşitlerin 1000 tane ve hektolitre ağırlıkları sırası ile 37.47-51.82 g, 55.20- 62.67 kg olmuştur. Hat ve çeşitler arasında ham protein oranı bakımından önemli varyasyonlar (% 8.31-13.26) meydana gelmiştir. Sonuç olarak tane verimi en yüksek olan A-15 hattı, Yesevi-93, Vielant çeşitleri üzerinde durulması, kesin sonuç alabilmek için çalışmanın ileriki yıllarda da sürdürülmesi gerektiği söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Arpa, çeşit, adaptasyon, verim, verim unsurları.

SUMMARY This study was carried out to determine the adaptation abilities of eleven barley cultivars in Isparta ecological condition in 1996-1997. The cultivars and lines emergenced in 15th- 16th days after sowing, had stem elangation period between 144.7-152.0 day, spiked between 168.0-179.4, matured between 230.3-246.0 days. Total tiller numbers and fertile tiller numbers of cultivars were changed between 2.43-3.50 unit/per plant and 1.43-2.30 unit/per plant respectively. * Plant height and ear length changed between 59.00-80.50 cm and 6.35-7.35 cm according to cultivars. The number of fertile ear per m2 and grain number per ear of cultivars and lines varied between 371.7-688.3 and 17.40-20.40 respectively. The highest straw yield was found with 662.3 kg/da in Vielant variety and the lowest straw yield was determinated with 440.5 kg/da in Cumhuriyet cultivar..The highest seed yield was obtained from A-15 line (366.6 kg/da). Based on seed yield, this line were followed by Yesevi-93 and Vielant cultivars, respectively. Biological yield changed between 743.6-1021.0 kg/da according to cultivars.. In accordance with harvest index, significant variations were obtained among cultivars.. 1000 grain weight and hectolitre weight of cultivars changed between 37.47-51.82 g and 55.20-62.67 kg, respectively. Significant variations were determined among cultivars according to crude protein content (between % 8.31-13.26). As a result, A-15 line, Yesevi-93 and Vielant cultivars of barley which have the highest grain yield were found to be recommended for Isparta region. This study necessary to continue after years for to obtain final results, Key words: Barley, cultivars, adaptation, yield, yield component