Senirkent feyezan kontrol çalışmaları üzerine araştırmalar

Abstract

ÖZET Araştırma alanı, Isparta'nın Senirkent İlçesi Doğru ve Suyolu Dereleri feyezan bölgesi olarak belirlenmiştir. Senirkent İlçesi'nde 1995 ve 1996 tarihlerinde iki büyük feyezan meydana gelmiştir. Malesef, bu feyezanlar can ve mal kayıplarına sebep olmuştur. Bu çalışmanın amacı; Senirkent feyezanlarının sebeplerini; can ve mal kayıplarını; alınması planlanan havza ıslah önlemlerini; feyezan sonrası alınan önlemleri; Havza ıslahı için yapılan tüm önlemleri; yeniden yapılanma maliyetlerini; önlem amaçlı yapıların gelecekteki durumunu araştırarak değerlendirmesini yapmakta. Devlet Su İşleri XVIII. Bölge Müdürlüğü tarafindan 1995 feyezanının ardından bir (avan) proje hazırlanmış ve bu proje Genel Müdürlük tarafindan onaylanmıştır. Bu proje için gerekli finansmanda (Başbakanlık Toplu Konut İdaresi aracılığıyla) Dünya Bankası'ndan sağlanmıştır. Feyezanın etkili olan büyük kısmı Doğru Dere üzerinde olduğundan, çalışmaların ağırlığı burada toplanmaktadır. İlk feyeza nın ardından bu bölgede, gelmesi muhtemel bir feyezana karşı can kayıplarını önlemek için birer fildöfer ıslah sekisi yapılmıştır. Bunlar sonraki feyezanda işlevlerini tam olarak yerine getirmiştir. Sonra, gelecekte olması muhtemel feyezanlara karşı can ve mal kayıplarını önlemek için bazı yapılar (teleferik (vinçli hava hattı), hizmet yollan, ıslah sekileri, kıyı duvarları,akıtma (derivasyon) kanalları, boşaltım kanalları, enerji kinci, şeddeler (kapama),tersip bendi şeddesi vb.) inşa edilmiştir. Tüm inşaatların yapımı için (ihale bedeli olan) 916 825 202 000 TL'lik bir maliyet sözkonusudur. İnşaat ve beton malzemeleri, kazılar, doldurular ve beton deneylerinin tümü Türk Standartları Enstitüsü'ne (TSE) göre yapılmıştır. Tüm inşaatların planlanması Coloumb Metoduna göre 50 yıllık proje ömrü dikkate alınarak yapılmıştır. Doğru ve Suyolu Dereleri (aşağı ve yukarı) havza ıslahı önlemleri alındıktan sonra bu bölgeler Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Genel Müdürlüğü tarafindan ağaçlandırılacaktır. Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Genel Müdürlüğü feyezan alanlarında, eşikler inşa etmiş, teraslar açmış ve ağaçlandırma çalışmaları yapmıştır. Önlem alınan bu alanlarda yeni daha güçlü feyezanların gelmesi büyük zararlara sebep olabilecektir. Bu yüzden bu bölgede önlemlerin alınmasını takiben yapılar kontrol altında bulundurulmalı; ıslah sekilerinin aralan hızla ağaçlandınlmalı; feyezan bölgesinde yeni yapılaşmalara izin verilmemelidir.

11 ABSTARCT Inundation region of Doğru and Suyolu valley in Senirkent - İsparta have been chosen for this research. Two major inundations in these disrricts took place in 1995 and 1996. Unfortunately, together with property loss, life loss were reported in the later occasion. The main objectives of this study are; To investigate the reasons for inundation; To investigate life and property losses; To plan watershed development measures; To prevent possible later inundation occasions; To investigate watershed development measures already taken; To investigate reconstruction expenses; To evaluate reconstruction efforts in the past. The XVTII. Regional Directory of State Water Works Service proposed a project and this project was evaluated and then approved by the General Directory of State Water Work Service after the 1995 inundation. The project was financed by the World Bank. Since, inundation heavily took place on the Doğru valley district, the study has been basically concentrated on this district. After the first inundation occasion in the district, life losses from another possible future inundation were tried to prevent by making gabion check dam. After providing sufficient funding, some constructions were made to degrade the hazardous effects of possible future inundations (cable crane, service roads, check dams, training walls, diversion canals, discharge canals, flood barrier walls, sediment catcher, bridge etc.). Total construction cost was 916 825 202 000 TL.. Concrete materials, excavating, filling and construction tests were made by using TSE (Turkish Standards Institude). All of the constructions have been planned according to the Coloumb Method for 50 year project life. After taking watershed development measures in Doğru and Suyolu valley, The General Directory of Afforestation and Erosion Control of The Ministery of Forests will reforestrate this area. The General Directory of Afforestation and the Erosion Control unit have been costructing sills, terracing and afforestation in the region. If a new strong inundation takes place again, it would heavily damage the area. Therefore following actions should be made; The constructions should be controlled properly; between two check dams reforestation should be taken immediately; New urbanization should not be allowed around the inundation area.