Denizli-Kocabaş travertenlerinin petrografik ve mühendislik özellikleri

Abstract

ÖZET Çalışma alam, Denizli il merkezinin kuzeydoğusunda yer alan Kocabaş mevkiinde 260 km2' lik bir bölümü kapsar. Bölgedeki Mesozoyik yaşlı birim allokton, bunun üzerindeki Tersiyer ve Kuvaterner yaşlı kırıntılı çökeller otokton konumludur. Allokton birim, temelde Jura-Kretase yaşlı Çökelez kireçtaşları ile ultrabazik birimdir Mesozoyik temelin üzerine, tektonik dokanakla Paleosen-Eosen yaşlı Ultrabazik birim ve bu birimi uyumsuz olarak örten Eosen yaşlı Dereköy formasyonu gelir. Paleojen yaşlı birimler alttaki birim üzerine uyumsuz olarak gelen Oligosen yaşlı Karadere formasyonu ve Bayıralan formasyonu ile son bulur. Neojen yaşlı birimler, Paleojen yaşlı formasyonları açısal uyumsuzlukla örten Geç Miyosen yaşlı Kızılburun formasyonu ile başlar. Bunun üzerine geçişli ve uyumlu olarak Geç Miyosen- Erken Pliyosen yaşlı Sazak formasyonu gelir. Yine bu birimlerin üzerine uyumlu olarak Kolonkaya formasyonu örter. Bölgede en genç birimler; Kuvaterner yaşlı Asartepe formasyonu, alüvyon, alüvyon yelpazesi, yamaç molozu ve travertenlerdir. Bu çalışma ile travertenlerin mühendislik ve petrografik özellikleri ortaya konularak, ocaklarda yapılabilecek çalışmalara katkıda bulunulması amaçlanmıştır. Bölgedeki travertenlerin mineralojik ve petrografik yapılarındaki değişikliğe bağlı olarak traverten türleri belirlenmiştir. Geniş bir yayılıma sahip bu travertenler kristalin kabuk, çalı tipi, kamış tipi, breşik ve sal tipi olarak beş gruba ayrılmıştır. Traverten türlerinden ekonomik olarak yararlanmak amacıyla bölgenin jeolojik özellikleri araştırılmıştır. Ocak yerlerini kapsayan (1/10.000) jeolojik harita hazırlanmıştır. Beş farklı tipten oluşan travertenlerin her seviyesinden örnekleme yapılmıştır. Farklı seviyelerin fiziko-mekanik özellikleri laboratuvarda araştırılmıştır. Tüm ocaklardaki eklem takımları detaylı olarak ölçülmüş ve ocak yerleri seçimini belirleyen özellikler saptanmaya çalışılmıştır. Süreksizliklerin aralık ve açıklığı belirlenmiş, özellikler birbiriyle karşılaştırılmıştır. Farklı traverten tiplerden alınan örnekler petrografik incelemelere tabii tutularak travertenlerin yapıları ortaya çıkarılmıştır. Çalışma alanındaki travertenlerin fiziko-mekanik özeüilderinin, bölgelere göre değişimlerini açıklık getirebilmek amacıyla traverten örneklerine ait analiz değerleri çeşitli grafiklerle değerlendirilmiştir.

ABSTRACT The study area is situated at Kocabaş district to the norteast of the city of Denizli and is 260 km2. At the region Mesozoic age unit is allochtonous, above Tertiary and Quaternary age clastic sediments are of autochtonous. The allochtonous unit begins with Jurassic-Cretaceous age Çökelez limestones and Ultrabazic unit. Mesozoic basement are overlain tectonically by Paleogene-Eocene Ultrabazic units and this formation which unconformably overlies by Eocene aged Dereköy formation. Paleogene units end up with Oligocene age Karadere and Bayiralan formation which overlies the underlying unit unconformably. Neogene aged units begin with Late Miocene Kizilburun formation which overlies Paleogene aged formations unconformably. Late Miocene-Early Pliocene aged Sazak formation comformably-transtional overlies this formation. All these units are overlain Kolonkaya formation comformably. Quaternary aged Asartepe Formation, alluvium, alluvium fan, slop waste and travertines are the youngest unit of the region. The aim of the study is to help work at the mines with the engineering and petrographical properties of the travertines. The types of the travertines are identified to clearity the physico-mechanical properties with respect to change in mineralojical and petrographical properties. Travertines are in a wide range of five, crystalline crust, shrub, reed, lithoclast, paper thin raft types. Geological of the district surveyed to the use the travertines economically. Engineering survey is done at the mines and geological maps (1/10.000) of the mines are drawn. At every level of travertines composed of five different types. At the laboratory different levels physico-mechanics formations are studied. Joint sets of every mine are measured detailed and the properties of different mines are studied to be identified. Fracture and space of discontinuites are identified and concluded. The samples of different levels of mines studied to identify the formations of travertines. The physico-mechanical properties of the travertines are analyzed with graphics respecting to mines.