Meme cerrahisi sonrası gelişen lenfödem ve lenfatik haritalama

Abstract

Giriş:Meme malignitelerinin tedavisinde görülen lenfödem olgularının pek çoğu cerrahi eksizyon veya radyoterapinin yol açtığı iatrojenik hasar sonucu ortaya çıkar. Lenfödem riski primer tümörün tipine, aksiller diseksiyonun genişliğine ve radyoterapiye göre değişkenlik gösterir. Postoperatif yara infeksiyonu bu riski daha da arttırabilir. Aksiller nod diseksiyonuna sekonder gelişen üst kol ödemi insidansı, nod diseksiyonu seviyesine bağlı olarak % 2-30 arasında görülür.Materyal ve Metod:3 yıllık sürede Göztepe SSK Eğitim Hastanesi Üçüncü Genel Cerrahi Kliniği'nde meme kanseri nedeniyle opere olmuş 44 hasta çalışma kapsamına alındı. Hastalara modifiye radikal mastektomi ve sınırlı level II aksiller diseksiyon ile lenfatik haritalama yapılmıştı. Hastaların tümü retrospektif değerlendirme amacıyla kontrole çağırıldı ve postoperatif geçici kol ödemi, lenfanjit, lenfödem oluşma sıklığı ile lenfödem oluşumuna etki eden faktörler araştırıldı. Ayrıca, lenfödem oluşan hasta sayısı, kol çevresi ölçümüne dayalı lenfödem miktarı ve derecesi araştırıldı.Bulgular: Poliklinik kontrollerinde, 3 hasta (% 6.8) postoperatif 1-2 ay içinde gelişen lenfanjit benzeri tablo tarifledi ve bu şikayetlerin antibiyoterapi ve antiinflamatuar ilaçlarla geçtiğini ifade etti. 6 hasta (% 13.6) postoperatif erken dönemde geçici kol ödemi tarifledi. Çalışmamızda bütün hastalara egzersiz önerilmiş ve postoperatif şikayeti olan hastaların egzersiz ve öneriler sonrasında, sadece ikisinde (lenfödem olguları) patoloji kalmıştır. (p=0.02; p<0.01)Sonuç:Lenfödemin tedavisinde başarı oranının düşük olması,sık nüks görülmesi ve konservatif tedavinin uzun sürmesi nedeniyle,koruyucu tedbirlerin büyük önemi vardır.Postoperatif erken dönemde kol egzersizlerine başlanmalı;el,parmak ve kol hijyenine dikkat edilerek lenfanjit gelişimine engel olunmalıdır.Ameliyatlı koldan enjeksiyon ve sıvı tedavisi yapılmamalı,enfeksiyon oluşumu önlenmelidir.Operasyon sonrası lenfatik kanallardan sızan lenf sıvısının daha iyi drene olması için kateterler erken alınmalı,aksiller bölgeye kompresyon yapan pansumanlar yapılmalıdır.

Introduction: Most cases of lymphedema occur as a result of iatrogenic damage following surgical excision or radiotherapy in the treatment of breast malignancy. The risk of lymphedema varies depending upon the type of primary tumor, size of axillary resection and radiotherapy. Postoperative wound infection may increase this risk further. The incidence of secondary lymphedema of the upper extremity following axillary node dissection depends upon the level of node dissection, but is approximately 2-30 %.Methods: 44 patients who were operated for breast cancer in the Third General Surgery Clinic of Göztepe SSK Training Hospital in a 3-year period were included in the study. The patients underwent modified radical mastectomy and lymphatic mapping with limited level II axillary dissection. All patients were called for retrospective evaluation and the factors affecting postoperative temporary upper extremity edema, lymphangitis, frequency and formation of lymphedema were investigated. In addition, the number of patients with lymphedema, the amount and degree of lymphedema based on arm circumference measurement were investigated.Results: In outpatient controls; three patients (6.8%) described lymphangitis-like complaints that developed within 1-2 months postoperatively and stated that these complaints passed with antibiotherapy and anti-inflammatory drugs. Six patients (13.6%) described temporary upper extremity edema in the early postoperative period. In our study, all patients were recommended to exercise and after the given exercise and recommendations to patients with postoperative complaints, only two (lymphedema) cases remained pathological. (p = 0.02; p <0.01)Conclusion: Due to the low success rate in the treatment of lymphedema, frequent relapse, and prolonged conservative treatment; protective measures have great importance. Early exercise should be started in the postoperative period, development of lymphangitis should be prevented by paying great attention to hand, finger and arm hygiene. Injection and fluid therapy should not be performed in the operated arm, possible infection should be prevented Catheters should be taken early in order to get better drain of the lymphatic fluid leaking from the lymphatic vessels and compressed dressings should be applied to the axillary region.