Eğirdir Gölü`nde buharlaşma hesapları

Abstract

ÖZET Atmosferden yeryüzüne düşen yağışın önemli bir kısmı tutma, buharlaşma ve terleme yoluyla, akış haline geçmeden atmosfere geri döner. Bu kayıpların belirlenmesi özellikle kurak mevsimlerde hidrolojik bakımdan büyük önem taşır. Ülkemizin ikinci büyük tatlı su kaynağı olan Eğirdir Gölü' nün buharlaşma kayıplarının belirlenmesi, gölün hidrolojik yıllık su bütçesi çıkarılması için büyük önem taşır. Ülkemizde gittikçe artan su problemi oldukça önemli boyutlara ulaşmıştır. Su kaynaklarının kısıtlı olup, kuraklığın hüküm sürdüğü bölgelerde, mevcut suyun en verimli biçimde kullanılması, su miktarının nispeten bol olduğu dönemlerde uygulanabilecek korunum ve tasarruf önlemleri ile mümkün olabilir. Eğirdir Gölü işletme çalışmaları çerçevesinde; 50.000 hektar tarım alanının sulanması, hidroelektrik santrallere su verilmesi, yöredeki yerleşim merkezleri ve sanayi kuruluşlarına içme - kullanma sularının temini düşünülmektedir. Bunun yanında son yıllarda göl su seviyesinde aşın düşmeler gözlenmektedir. Bunun için öncelikle göl su potansiyelinin belirlenmesine ve mevcut işletme şeklinin analizi gerekmektedir. Ancak bu şekilde gölün optimum işletme modeli kurulabilir. Göl suyunun su bütçesinin belirlenmesi için buharlaşma değerleri ölçülüp hesaplandığında; suyun çoğunlukla buharlaşma ile kaybolduğu, buharlaşma hesaplarının gölün su bütçesinin çıkartılmasında oldukça önemli bir yer tuttuğu görülmektedir. Çalışmada, Eğirdir Gölü' nün 1969 yılından itibaren rüzgar hızı, sıcaklık, nem, buhar basmcı değerleri dikkate alınarak gölün buharlaşma miktarları Meyer, Thorawaite, Turc ve Hefner Metodu kullanılarak hesaplanmıştır. Bu metotlardan bulunan değerler ile D.S.İ. 18. Bölge Müdürlüğü tarafından ölçülmüş olan değerler çizelge ve grafik olarak verilmiştir.

ABSTRACT Major part of the rain which falls from atmosphere to earth's surface returns to atmosphere without changing flow state by absorbtion, evaporation and prespiration. Determination of these losts, especially in dry seasons, is important in the hydrologicall point of view.Determination of evaporation lost for Eğirdir Lake, which is the second big fresh water source of our country, is very important for calculation of the hydrological annual water budget of the lake. The problem of water which gradually increases in our country has reached to the considerable points. In the regions where there is very limited water sources and drought, the usage of available water in most efficient way is only possible with conservation and possession precautions which will be applicable in the periods of plentiful water. Irrigation of 50.000 hectare areble lands, the supply of water for hyro-electrical plant and the obtain of drinking and using water for centres of population and industry foundation are planned in the scope of Eğirdir Lake management. Furthermore, in the last years, it is observed extremely decreasing in water level of lake. Therefore, firstly,it is necessary to determine the water potential of lake and to analyse the present management model. This is the only way to establish optimum management model of lake. When the evaporation values are measured and calculated to determine water budget of lake, it is seen that the major part of water loss is due to evaporation and evaporation calculations have a great importance in determination of water budget of lake. In this study, evaporation amount of Eğirdir Lake is determined by Meyer, Thornwaite, Turc and Hefner Methods using wind velocity, temperature, moisture and vapour pressure values obtained since 1969. Values calculated by these methods and the values measured by DSİ XVHL Regional Directorate are given as tables and graphics.