Ektopik gebeliklerde metotreksat ile tedavi sonuçları ve tubal pasaj kontrolü

Abstract

ÖZETAmaç: Ektopik gebelik tanısı alan hastalarda uygulanan tek doz metotreksattedavisinin etkinliği araştırıldı. Hastalar ve Yöntem: Çalışmaya ektopik gebelik nedeniyle tek doz MTX tedavisialmış yaşları 21 ile 40 arasında değişmekte olan 30 hasta dahil edildi. Hastalarıntümü hemodinamik olarak stabildi. MTX tedavisine başlamadan önceki serum BHCG seviyeleri, USG bulguları kaydedildi.Tek doz MTX protokolüne uygun şekildeserum B-HCG düzeyleri takip edildi. Serum B-HCG düzeyleri negatif oldukatan 6 aysonra laparoskopi ile tubal pasaj kontrolü yapılan bu hasatalar tedavi sonuçları iletekrar değerlendirildiler.Bulgular: Çalışmaya alınan 30 olgunun ortalama yaşları 30.63±4.36'dır. OlgularınBHCG düzeyleri 160 ile 10910 arasında değişmekte olup, ortalaması2386.80±2498.68'dir. Kullandıkları MTX dozları 50 mg ile 100 mg arasındadeğişmekte olup, ortalaması 67.67±13.50 mg'dır. Olguların 18'inin (%60) geçirilmişcerrahi öyküsü yokken, 6'sı (%20) sezaryen, 2'si (%6.7) salpingotomi, 2'si (%6.7)appendektomi ve 1'er (%3.3) olgu salpingoferektomi ve over kisti operasyonugeçirmiştir. Olguların 20'si (%66.7) kontrasepsiyon yöntemi kullanmazken, 6'sı(%20) RİA, 2'si (%6.7) BTL ve 1'er (%3.3) olgu depo progestan ve OKSkullanmaktadır. Olguların 21'ine (%70) D&C yapılmıştır. Olguların 6'sının (%20)kitle boyutu 4 cm'nin altında iken, 24'ünün (%80) 4 cm ile 5.5 cm arasındadır.Olguların 4'ü (%13.3) ek doz MTX almaktadır. Olguların 3'üne (%10) tedavisırasında gelişen tubal rüptür nedeniyle laparotomi yapılmıştır..Ek doz MTX alanolgular ile almayan olguların BHCG düzeyleri, adneksial kitlenin büyüklüğüarasında istatistksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır(p>0.05).Ancak tedaviesnasında laparotomi gereken hastaların BHCG düzeyleri, laparotomi uygulanmayanolgulardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir.Tedaviden 6 ay sonratubalpasaj kontrolü yapılan 27 olgunun, 22'sinin (%81.5) tubal pasajı açık, 5'inin(%18.5) kapalı bulunmuştur. Tubal pasajı açık olan olgular ile kapalı olan olgularınBHCG düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır(p>0.05) Sonuç: Rüptüre olmamış ektopik gebeliklerde uygulanacak medikal tedavininbirçok üstünlüğü vardır.Medikal tedavi ile daha az tubal hasar meydana gelmekte,anesteziye, cerrahiye ait morbiditeyi azaltmakta ve maliyeti düşürmektedir.Bunedenle metotreksat çok yaygın olarak araştırılmıştır ve artık cerrahi tedaviyealternatif yöntemler arasında ilk sırada yer almaktadır.Anahtar kelimeler:Ektopik gebelik, metotreksat, tubal pasaj.

SUMMARYPurpose: The efficiency of single dose methotrexate treatment applied on patientswith ectopic pregnancy is researched.Materials and method: 30 patients in between ages of 21 and 40 who have receivedsingle dose MTX treatment due to ectopic pregnancy is included in the study. All thepatients were stabile as hemodynamically. The serum B-HCG levels, USG findingsprior to the MTX treatment are recorded. Serum B-HCG levels are monitored inaccordance with the single dose MTX protocol. These patients on whom the passagecontrol by laparoscopy is applied 6 months after the serum B-HCG levels becamenegative are re-evaluated by the results of the treatment.Findings: The average age of the 30 cases taken in the study is 30.63±4.36. TheBHCG levels of the cases as changing in between 160 and 10910, their average is2386.80±2498.68. The MTX doses they use as changing in between 50 mg and 100mg, its average is 67.67±13.50. While 18 (60%) of the cases had no previous surgicalhistory, 6 (20%) had caesarean, 2 had (6.7%) salpingotomoy, 2 had (6.7%)appendectomy, 1 (3.3%) had salpingooophorectomy and 1 (3.3%) had ovarian cystoperation. While 20 (66.7%) of the cases are not using the contraception method, 6(20%) is using RIA, 2 (6.7%) is using BTL, 1 (3.3%) is using depot progestin and 1(3.3%) is using OKS. D&C is applied on 21 (70%) of the cases. While the mass sizeof 6 (20%) of the cases is below 4 cm, in 24 (80%) of cases it is between 5 cm and5.5 cm. 4 (13.3%) of the cases is receiving additional dose of MTX. Laparotomy isapplied on 3 (10%) of the cases due to tubal rupture developing during the treatment.There is no statistical significant correlation in between the size of the adnexal massand BHCG levels of the cases receiving and not receiving additional doze MTX(p>0.05). But the BHCG levels of the patients requiring laparotomy during thetreatment is statistically significantly higher than the cases on whom the laparotomyis not applied. Among 27 cases on whom the tubal passage control is made 6 monthsafter the treatment, the tubal passage is found to be open on 22 (81.5%) of the casesand found to be closed on 5 (18.5%) of the cases. There is no statistically significantdifference in between the BHCG levels of the cases with open and closed tubalpassage (p>0.05). Results: The medical treatment to be applied on non-ruptured ectopic pregnancieshas many advantages. Less tubal damage occurs by the medical treatment, itdecreases the morbidity for anesthesia, surgery and decreases the cost. Thusmethotrexate is widely researched and is at the first grade among the methodsalternative to surgical treatment.Key words: Ectopic pregnancy, methotrexate, tubal passage.