Tip 2 diyabet hastalarında apelin ve endokan düzeyinin böbrek fonksiyon kaybı ve kardiovasküler hastalık göstergeleri ile ilişkisi

Abstract

TİP 2 DİYABET HASTALARINDA APELİN VE ENDOKAN DÜZEYİNİN BÖBREK FONKSİYON KAYBI VE KARDİOVASKÜLER HASTALIK GÖSTERGELERİ İLE İLİŞKİSİAmaç: Tip 2 Diyabet hastalarında Apelin ve Endokan düzeylerinin, böbrek fonksiyon kaybı ve kardiovasküler hastalık varlığını gösteren parametrelerle ilişkisini saptamayı hedefledik.Yöntem: Çalışmamıza Ağustos 2015 ile Ekim 2017 tarihleri arasında İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Diyabet ve Dahiliye Poliklinikleri'ne Tip 2 Diyabetes Melitus (DM) tanısıyla ardışık başvuran 100 hasta alındı. Kriterlere uyumlu hastaların başlangıç ve 6. ay olmak üzere 2 viziti değerlendirildi. Fizik muayeneleri yapıldı. Beden kitle indeksleri (BKİ), bel ve kalça çevresi ölçümleri kaydedildi. Rutin kan tahlilleri ve 24 saatlik idrarda protein, kreatinin ve mikroalbumin değerleri kaydedildi. Apelin ve Endokan düzeyleri için kan alındı. Elektrokardiyogramları (EKG) çekildi. Ekokardiografi(EKO) incelemeleri, karotis intima media kalınlığı (CIMT) ve brakial arter akım aracılı dilatasyon (FMD) ölçümleri yapıldı. Hastaların Apelin ve Endokan düzeylerinin, subklinik ateroskleroz göstergesi olan CIMT ve brakial arter FMD ölçümleri ile ve EKO'da diastolik disfonksiyonu gösteren Mitral E/A oranı ile ilişkisi, 6 aylık glomerüler filtrasyon hızı (GFR) kaybı ve proteinüri, mikroalbuminüri progresyonu ile ilişkisi istatistiksel olarak değerlendirildi.Bulgular: Endokan düzeyleri ile CIMT (p=0.363) ve brakial arter FMD ölçümleri arasında (p=0.808) korelasyon saptanmadı; ancak Mitral E/A oranı için Apelin, Endokan, GFR, 24 saatlik idrarda mikroalbumin ve DM yılı ile modelleme yapılarak bakılan lineer regresyon analizinde, Endokan düzeylerinin diastolik disfonksiyon için bağımsız bir risk faktörü olduğu görüldü. Endokan median değerlerine göre iki gruba ayrılan hastalarda 6 aylık GFR kayıpları açısından fark saptanmadı (p=0.202). Hastalar 24 saatlik idrarda mikroalbuminüri değerlerine göre gruplandırıldı. Mikroalbuminürisi olmayan grupta Endokan düzeyleri en yüksekken (284.4±142.5, p=0.046), mikroalbuminürisi olan grupta Endokan düzeylerinin en düşük olduğu (163.8±107.3, p=0.046) görüldü. Apelin median değerlerine göre iki gruba ayrılan hastalarda hastaların 6. ay GFR (70.6±27.7 vs 82.3±19.6, p=0.046) değerleri arasında anlamlı fark çıktı ancak; gruplar arasında 6 aylık GFR kaybı açısından fark saptanmadı (-6.3±13.5 vs -3.5±11.8, p 0.461). Apelin düzeleri ile CIMT (p=0.534), brakial arter FMD (p=0.446) ve Mitral E/A (p=0.417) değerleri arasında ilişki saptanmadı. Apelin düzeyleri ile 24 saatlik idrarda mikroalbumin atılımı arasında ilişki saptanmadı (p=0.854). Apelin düzeyleri düşük olan grubun diyabet yılının daha uzun olduğu (13±9 vs 9±6, p=0.036), yine bu grubun başlangıç ürik asit değerlerinin daha yüksek olduğu (5.8±1.7 vs 5.1±1.3, p=0.042) görüldü. Sonuç: Endokan düzeyleri; Tip 2 DM hastalarında diastolik disfonksiyon için bağımsız bir risk faktörüdür ve bu hasta grubunda diğer parametrelerle birlikte kullanımı kardiovasküler riski belirlemede faydalı olabilir. Çalışmamızda mikroalbuminüri düzeyleri ile arasında negatif korelasyon saptanmış olsa da; literatürde yapılan benzer çalışmalarda birbirinden farklı sonuçlar çıkmıştır. Bu nedenle diyabetik nefropati progresyonunu öngörmede kullanımı için daha büyük ölçekli ve uzun takip süreli çalışmalara ihtiyaç vardır. Apelin'in diyabetik hastalarda kardiovasküler risk belirteçleri ile ilişkisi gösterilemedi ancak; diyabetik nefropati takibinde diğer parametrelerle birlikte kullanıldığında faydalı bir belirteç olabileceğini düşünmekteyiz. Apelin seviyeleri daha düşük olan hastaların ürik asit değerlerinin daha yüksek ve renal fonksiyonların daha bozuk olması; Apelin ve ürik asitin inflamasyon aracılı ve muhtemelen birbiriyle ilişkili mekanizmalarla renal sistem üzerinde etkisi olduğunu düşündürmektedir.Anahtar Kelimeler: Apelin, Endokan, diyabetik nefropati, kardiovasküler hastalık, ateroskleroz, endotel disfonksiyonu, Tip 2 Diabetes Mellitus

THE RELATIONSHIP OF APELINE AND ENDOCAN LEVELS WITH KIDNEY FUNCTION LOSS AND CARDIOVASCULAR DISEASE PARAMETERS IN TYPE 2 DIABETES PATIENTS Aim: In this study, we aimed to determine the relationship between Apelin and Endocan levels with parameters indicating renal and cardiovascular dysfunction in patients with type 2 Diabetes Mellitus (DM).Method: Study was conducted with 100 Type 2 DM diagnosed patients in İstanbul Medeniyet University Göztepe Training and Research Hospital Diabetes and Internal Medicine Clinics. Initial and 6th month visits of patients in accordance with the criteria were evaluated. Physical examinations were performed. Body mass index, waist and hip circumferences were calculated. Routine blood tests and urine tests including protein, creatinine and microalbumin were recorded. Apelin and Endocan parameters were added to initial routine blood tests and electrocardiograms (ECG) were also performed. Echocardiography (ECO) examinations, carotid intima media thickness (CIMT) and brachial artery flow-mediated dilatation (FMD) measurements were performed. Relation of Apelin and Endocan levels with CIMT, brachial artery FMD measurement, parameters showing diastolic dysfunction in ECO, loss of 6-month glomerular filtration rate (GFR), proteinuria and microalbuminuria were statistically evaluated. Results: There was no correlation between Endocan levels and CIMT(p=0.363), brachial artery FMD measurements (p=0.808); however in modeling using Apelin, Endocan, GFR, microalbuminuria in 24-hour urine sample and DM year in the linear regression analysis for mitral E/A ratio; Endocan levels were found to be an independent risk factor for diastolic dysfunction. There was no difference between the 6-month GFR losses of the patients who were divided into two groups according to Endocan median values(p=0.202). When the patients grouped according to microalbuminuria in 24-hour urine sample; Endokan levels were the highest (284.4±142.5, p=0.046) in the group without microalbuminuria, and the lowest in the group with microalbuminuria (163.8±107.3, p=0.046). There was no correlation between Apelin and CIMT (p=0.534), brachial artery FMD (p=0.446) and Mitral E/A ratio (p=0.417). Significant difference was found in the 6th month GFR (70.6±27.7 vs 82.3±19.6, p=0.046) in patients with two groups according to Apelin median values but there was no difference in the 6-month GFR loss between the groups (-6.3±13.5 vs -3.5±11.8, p=0.461). Apelin levels were not correlated with 24-hour urine microalbuminuria (p=0.854). The group with lower Apelin levels had a longer duration of DM (13±9 vs 9±6, p = 0.036), with higher baseline uric acid levels (5.8±1.7 vs. 5.1±1.3, p = 0.042).Conclusion: Endocan level is an independent risk factor for diastolic dysfunction in Type 2 DM patients and its use in combination with other parameters in this group of patients may be useful in determining cardiovascular risk. Although there was a negative correlation between microalbuminuria levels and Endocan levels in our study, different results were obtained in similar studies in the literature. For this reason, in the case of diabetic nephropathy, there is a need for larger scale and longer follow-up studies for the use of the Endocan molecule for the prediction of nephropathy progression. Apelin molecule has not been shown to be associated with cardiovascular risk markers in diabetic patients in our study, but we think that Apelin molecule may be a useful marker for follow-up of renal function in diabetic nephropathic patients when used in combination with other parameters. İn patients with lower Apelin levels, uric acid levels are higher and renal function is more impaired, suggesting that Apelin and uric acid are effects on the renal system through inflammatory mediators and possibly interrelated mechanisms.Key words: Apelin, Endocan, diabetic nephropathy, cardiovascular disease, atherosclerosis, endothelial dysfunction, Type 2 Diabetes Mellitus