Stres altındaki sıçanlarda glukokortikoid kullanımına ikincil gastrik mukozal hasardan korunma tedavisi

Abstract

Amaç: Kısıtlama ve açlık stresi altındaki ratlarda glukokortikoidlerin indüklediği gastrik mukozal hasardan korunmada misoprostol, melatonin, montelukast ve omeprazolün proflaktik etkinliklerinin araştırılması amaçlanmıştır.Materyal ve Metod: Ağırlığı 200?250 g olan 8?10 haftalık Wistar cinsi, sağlıklı albino erkek ratlar kullanıldı. Hayvanlara ardışık 5 gün 4 mg/kg sc deksametazon verildi. Her gruba deksametazon enjeksiyonundan 30 dk önce proflaktik tedavi protokolü uygulandı. Anesteziye başlanmadan 18 saat önce ratlara yem verilmesi (su hariç) kesilirken, 3 saat öncede hareketsizlik uygulanarak kısıtlama stresi yapıldı. 3 saatlik kısıtlama stresinin sonunda hayvanlar öldürülerek erozyon alanı hesaplanması için mideleri alındı. Gastrik hasarı skorlaması, aynı patolog tarafından körleme değerlendirilerek, ölçütlendi.Bulgular: Çalışmamızda hiçbir grupta gastrik ülser tespit edilmezken, değişik yaygınlıklarda erozyon alanları izlendi. Ratların midelerinden alınan tüm kesitler incelendiğinde erozyon yüzdeleri %0 ile %40 arasında bulundu.Deksametazon verilen ratlarda plasebo (salt stres) grubuna göre anlamlı düzeyde yüksek oranda gastrik erozyonlar izlenmiştir. Proflaktik tedavi gruplarından sadece melatonin ve misoprostol tedavi grubunda deksametazon kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlılık bulundu (p<0.05).Sonuç: Deksametazon verilen stres altındaki genç ratlarda gastik mukozal hasar proflaksisinde melatoninin ve misoprostolün etkili bir koruma sağladığı; montelukast ve omeprazolün uygulanan dozlarda koruyucu etkisinin olmadığı gösterilmiştir. Bu sonuçtan yola çıkarak, yoğun stres altında olan ve glukokortikoid tedavisi verilen yoğun bakım hastalarında, melatonin ve misoprostolün profilaktik amaçlı kullanılabileceğini düşünmekteyiz.Anahtar kelimeler: Gastrik mukozal hasar, deksametazon, omeprazol, montelukast, misoprostol, melatonin

Aim: To investigate the prophylactic effectiveness of misoprostol, montelukast, melatonin and omeprazole on glucocorticoid induced gastric mucosal damage in rats under restraint and fasting stress.Material and Method: Sixty-one healthy young (8-10 weeks) male, Wistar albino rats weighing 200-250 g were given 4 mg/kg of dexamethasone each day for 5 consecutive days. Study groups were composed of scheme, dexamethasone control, melatonin, omeprazole, misoprostol, montelukast groups. Prophylactic treatment protocols for each group were administered half an hour before dexamethasone administration. The rats were deprived of food, but not water, for 18 h and were restrained individually in immobilization for three hour before being anaesthetized. At the end of the 3 h stress exposure, the animals were killed and stomachs were removed for measuring the areas of erosion. The extent of gastric mucosal damage was scored by one pathologist in a blind manner.Results: In our study, gastric ulcer was not detected in any of the groups, while erosion areas in various distributions were found. The erosion ratios were found between 0% and 40% when the sections of stomachs of rats were examined.In our animal experimental model, the aim of gastric damage was achieved in dexamethasone administered groups as compare to scheme group. Prophylactic melatonin and misoprostol treatment groups have only been found statistically significant different groups when compared with dexamethasone control group (p<0.05).Conclusion: Prophylaxis melatonin and misoprostol were found to be effective against gastric mucosal damage, while montelukast and PPIs shown no protective effect in dexamethasone given young rats under stress. As a conclusion; melatonin and misoprostol might be used for gastric mucosal damage prophylaxis in intensive care patients which is under intense stress and glucocorticoid therapy.Key words: Gastric mucosal damage, dexamethasone, omeprazole, montelukast, misoprostol, melatonin