Gölcül ve Darıderesi (Isparta) çevresindeki vokanizmaya bağlı gelişen hidrotermal alterasyonlar ve altın potansiyeli

Abstract

Ill ÖZET İnceleme alanı; İsparta ili güneyinde, İsparta'ya 7 km uzaklıkta yaklaşık 48 km2 lik bir alanı kapsamaktadır. İnceleme alanında birimler Otokton ve Allokton olarak ikiye ayrılmıştır. Otokton birimleri temelde Burdigaliyen yaşlı Ağlasun formasyonu, onu keserek ortaya çıkan Pliyosen yaşlı Gölcük volkanitleri ve Kuvaterner alüvyon oluşturur. Allokton birimler ise Jura-Kretase olarak yaşlandırılan İsparta Ofıyolit Karmaşığı ve Akdağ kireçtaşlarından meydana gelmiştir. Bölgede Kocakır ve Gılikkaya sektöründe trakitler ve trakiandezitler içerisinde ağsal damar ve saçınımlı yataklanma şekilleri gösteren Pb-Cu-Zn cevherleşmesi galen, sfalerit, kalkopirit, pirit, barit ve kuvarstan oluşan bir parajeneze sahiptir. Cevherleşmenin içerisinde bulunduğu volkanik kayaçlar ve çevresinde içten dışa doğru killeşme-piritleşme ve zayıf bir silisleşme ile limonitleşmeden oluşan hidrotermal alterasyonlar gelişmiştir. Pb-Cu-Zn mineralizasyonunun % 0.3 Pb, % 0.12 Cu ve % 0.08 Zn içerdiği ve zayıf bir cevherleşme olduğu belirlenmiştir. Araştırılan alanda bulunan alkali karakterli volkanik kayaçlar Pliyosen'in farklı dönemlerinde gelişen volkanizmaya bağlı olarak bölgeye yerleşmiş ve bu yerleşim esnasında bir sonraki volkanik faaliyetler; bir önceki dönemde ya da daha önceki dönemlerde gelişen kayaçları hidrotermal alterasyona uğratmıştır. Bu alterasyonlar yöredeki trakit ve trakiandezitlerin killeşmesine, piritleşmesine ve limonitleşmesine neden olmuştur. Ayrıca zayıf bir silisleşmenin de bu kayaçlarda geliştiği belirlenmiştir. Bölgede gerek hidrotermal aberasyonların yaygın olarak geliştiği gerekse Pb-Cu-Zn cevherleşmesinin bulunduğu kesimlerden alınan örneklerde Au için yapılan analizlerde Au'nın 2 ppb ile 90 ppb arasında değiştiği ve bir muhtemel anomali gösterdiği saptanmış ve bölgenin daha detaylı araştırmalara değer olduğu belirlenmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Volkanizma, hidrotermal alterasyon, Pb-Cu-Zn cevherleşmesi, Au potansiyeli.

IV ABSTRACT The study area is located at 7 km far from the İsparta city and includes the area of 48 km square. Geological units are divided into autochthonous and allochthonous rocks. Autochthonous are the Pliocen aged volcanics cutting the basement sediments of the Miocene (Burdigalian) Ağlasun formation and Quarternary alluviums. Allochthonous are Jurassic to Cretaceous aged Ophiolitic complex and Akdağ limestones. Pb-Cu-Zn mineralization within trachyte and trachyandesite as stockwork vein and dissemination contain the paragenese of galena, sphalerite, chalcopyrite, pyrite, barite and quartz. Hydrothermal alterations composed of argillization, pyritization, and limonitization from inward to outward are seen at the volcanic rocks including are deposition and their surroundings. Mineralization of Pb-Cu-Zn were determined as a weak mineralization 0.3 % Pb, 0. 12 % Cu and 0.08 % Zn. Alkaline volcanic rocks were emplaced during the Pliocene time and the second phase volcanics affected the previous ores in terms of hyrothermal alteration. The alterations caused argillization, pyritization and limonitization of trachyte and trachyandesite at the region. Besides, poor silicifieation was also found in the indicated volcanics. After the analysis of Au in the samples collected from the areas of hyrothermal alterations and including Pb-Cu-Zn mineralization, Au between 2 ppb and 90 ppb and, it shows the presence of a possible Au necessary anomaliys in the area. So, it is believed that a further detailed investigations. *o` KEY WORDS: Volcanism, hyrothermal alteration, Pb-Cu-Zn mineralization, Au potential.