Raynaud fenomeni saptanan hastaların klinik ve laboratuvar özelliklerinin etiyolojik açıdan incelenmesi

Abstract

Amaç: Raynaud fenomeni (RF); İç Hastalıkları ve Romatoloji polikliniğine sık bir başvuru nedenidir. Etiyolojisi ve klinik bulguları çok geniş spektrumda seyretmektedir. Bu çalışmada; Raynaud fenomeni ile başvuran hastaların klinik ve laboratuvar özelliklerinin, etiyolojik ve organ tutulumu açısından incelenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Bu retrospektif çalışma; İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Romatoloji polikliniğine ilk kez Raynaud fenomeni semptomuyla başvuran 127 hastanın, elektronik kayıtları ve hasta dosyaları incelenerek yapıldı. Hastaların yaş, cinsiyet, semptom süresi, otoantikor testleri, tırnak yatağı videokapilleroskopi sonucu, başlanılan ilaçları ve saptanan etiyolojileri veritabanına kaydedildi. Bu veriler istatistiksel analiz yöntemleri kullanılarak değerlendirildi.Bulgular: Çalışmaya dahil edilen hastaların 107'si (%84.3) kadın, 20'si (%15.7) erkek olmak üzere toplamda 127 idi. Hastaların başvuru sırasındaki median yaşı kadınlarda 40.0, erkeklerde 25.0 olarak saptandı. Hastaların şikayetlerinin median süresi 4 yıldı. Primer RF saptanan hastalarda ilk başvuru yaşı ortancası 35.0, Sekonder RF'de ise 51.0 idi. Sekonder RF tanısı alanların anlamlı olarak daha ileri yaşta başvurduğu saptandı (p=0.004). Cinsiyete göre bakıldığında kadınların RF ile başvurusu, erkeklere göre anlamlı olarak daha ileri yaştaydı (p=0.014). İleri yaşta başvuranlarda ANA pozitifliği anlamlı olarak daha sıktı (p=0.001). Primer RF tanısı alan 93 hastadan ANA (+) olan 36 (%38), ANA (-) olan 57 (%62) kişi ve Sekonder RF tanısı alan 27 kişiden 23'ünde (%85) ANA (+), 4'ünde (%15) negatif saptandı. Sekonder RF tanısı alanlarda ANA; anlamlı olarak daha fazla pozitifti (P˂0.001). Etiyolojik olarak hastaların 100'ünde (%78) Primer RF, 23'ünde (%18) Sınırlı Cilt Tutulumlu Sistemik Skleroz, 2'sinde (%2) Yaygın Cilt Tutulumlu Sistemik Skleroz, 2'sinde (%2) diğer bağ doku hastalıkları (Sjögren Sendromu ve Sistemik Lupus Eritamatozis) saptandı. Tüm etiyolojiler kadın grupta daha fazla idi ancak istatistiksel olarak anlamlılık saptanmadı (p=0.574). Hastalardan 58 (%46) kişiye tırnak yatağı videokapilleroskopisi yapıldı ve 25'inde (%20) Sistemik Skleroz lehine bulgu saptandı. Sekonder RF tanısı alan 3 hastada İntertisyel Akciğer Hastalığı, 1 hastada da pitting ülser tespit edildi.Sonuç: RF saptanan hastaların büyük çoğunluğu primer iken, sekonder nedenlerden en sık Sistemik Skleroz saptanmıştır. Orta yaş ve kadın popülasyonda daha sık saptanan RF'nin etiyolojisinde; tırnak yatağı videokapilleroskopisi ve otoantikor sonuçları önemli yer tutmaktadır. Anahtar Kelimeler: Raynaud fenomeni, tırnak yatağı videokapilleroskopi, etiyoloji, otoantikor, intertisyel akciğer hastalığı, pitting ülser

Aim: Raynaud's phenomenon (RP) is a common cause of presentation to Internal Medicine and Rheumatology Clinics. It has a wide spectrum of etiology and clinical manifestations. In this study we aimed to evaluate clinical and laboratory features and their association with etiology and organ involvement in patients with Raynaud's phenomenon.Material And Methods: This retrospective study was conducted by patient file assessment of 127 patients who have presented to Istanbul Medeniyet University Goztepe Training and Research Hospital for the first time with Raynaud's phenomenon. Patients' age, gender, symptom duration, autoantibody tests, nailfold videocapilleroscopy results, medications started, and etiological findings were recorded. Statistical analysis was executed.Results: A total of 127 patients were recruited; 107 (84.3%) female, 20 (15.7%) male. Median age of the patients was 40.0 for females and 25.0 for males. Median duration of symptoms was 4 years. For patients with primary RP first presentation mean age was 35.0, for secondary RP it was 51.0. Patients with secondary RP presented with statistically significant more advanced age compared to patients with primary RP (p=0.004). Female patients also presented with more advanced age compared to males (p=0.014). Anti-nuclear antigen (ANA) positivity was more common in patients with advanced age (p=0.001). There were 36 patients (38%) with ANA positivity and 57 (62%) with negative results in primary RP group (n=93) whereas for secondary RP (n=27) it was 23(85%) and 4 (15%), respectively. ANA positivity was more common in patients with secondary RP (P˂0.001). There were 100 (78%) patients with primary RP, 23(18%) patients with limited Systemic Sclerosis, 2(2%) with diffuse Systemic Sclerosis and 2(2%) with other connective tissue diseases (Sjogren Syndrome, Systemic Lupus Erythematosus). All the etiological diseases were more common in females, but it did not reach statistical significance (p=0.574). Fifty eight patients (46%) were performed nailfold videocapilleroscopy and 25 (20%) patients were diagnosed with Systemic Sclerosis. In patients with secondary RP, 3 patients had interstitial lung disease and 1 had pitting ulcer.Conclusion: Most patients with RP were diagnosed with primary RP whereas the most common cause of secondary RP was Systemic Sclerosis. In RP etiology; nailfold videocapilleroscopy and autoantibody results maintain their importance in diagnosis and middle aged and female patients are a more common demographic for RP diagnosis. Key words: Raynaud's phenomenon; nailfold videocapilleroscopy; etiology; autoantibody; interstitial lung disease; pitting ulcer