Aile hekimliği uzmanlık eğitiminin birinci basamak statin reçete etme alışkanlığına etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Dislipidemi tanım olarak, yüksek total kolesterol ve LDL kolesterol ya da trigliserid seviyeleri veya düşük HDL ile ilişkilidir. Son zamanlarda medya aracılığı ile statin tedavisi ile kolesterol değerlerinin normal değerlere getirilmesinin koruyuculuğunun olmadığı ve ASKVH riskini azaltmadığı iddia edilmektedir. Biz bu çalışma ile Pratisyen, asistan ve uzman aile hekimlerinin dislipidemik hastalara, statin tedavisine bakışını literatüre kazandırmayı ve AH (Aile hekimliği) uzmanlık eğitimi ile bu durumlarda meydana gelebilecek değişiklikleri değerlendirmeyi amaçladık.Yöntem: 01.01.2019 - 01.03.2019 tarihleri arasında İstanbul ili, Kadıköy ve Ataşehir ilçelerinde aktif olarak görev yapan 259 aile hekiminin 189'sine (%73)'isine ile yüz yüze görüşme ve online anket doldurma yöntemi ile katılımcıların demografik verileri, dislipidemik hastaların tanı ve takibi ile statin tedavisine ilişkin bilgi düzeyleri ve tecrübelerine ilişkin evet-hayır yada çoktan seçmeli 32 tane sorudan oluşan anketi doldurmaları istenmiştir. Çalışmaya alınan hekimlerin demografik verileri, dislipidemik hastaların tanısı ve takibi ile statin tedavisine bakışları kaydedildi. Pratisyen aile hekimleri ile asistan aile hekimleri ve uzman aile hekimlerinin Statin tedavisi ve dislipidemik hastanın tanısı ve takibinde fark olup olmadığı değerlendirildi. Anketlere verilen cevaplar IBM SPSS 22.0.0 paket programı kullanılarak analiz edildi ve çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistik hesaplamaları yapıldı.Bulgular: Çalışmaya alınan 189 aile hekiminin yaş ortalaması 35.3 yıl olup % 49,5'ü (n=92) kadın, %50.5 (n:94) erkekdir. Bu aile hekimlerinin %44,4'ü (n:84) pratisyen aile hekim iken %34,9'ü (n:64) asistan aile hekimi ,%21,7'si (n.41) ise uzman aile hekimlerinden oluşmaktadır. Pratisyen aile hekimlerinin %86,9, uzman aile hekimlerinin %97,6, Asistan aile hekimlerinin ise %59,4 kronik hastalık takibi yaptığını belirtmiştir. Asistan aile hekimlerinin hem uzman hemde pratisyen aile hekimlerinden daha fazla kronik hastalık takibi yaptıkları görülmüştür (p<0.001). Pratisyen aile hekimlerinin %52,4 (n:44), asistan aile hekimlerinin %41,3 (n:26)'sı, uzman aile hekimlerinin %78 (n:32)'si dislipidemi tanısı koymak ve tedaviye başlamak hakkında yeterli bilgiye sahip olduklarını ifade etmişlerdir. Uzman aile hekimleri pratisyen aile hekimlerinden daha fazla, pratisyen aile hekimleri asistan aile hekimlerinden daha fazla dislipidemi tanı ve tedavisi hakkında yeterli bilgiye sahip olduğunu düşünüyor (p:0.001). Aile hekimlerinin ilk defa tedaviye başladıkları dislipidemik hastalarda statinlerin etkinliği, tedavi süresi ve yan etkileri hakkında hastaları bilgilendirme oranları pratisyen aile hekimlerinde %74,7 (n:62), asistan aile hekimlerinde %93,4 (n:57), uzman aile hekimlerinde %95,1 (n:39) olarak bulunmuştur. Asistan ve uzman aile hekimlerinin pratisyen aile hekimlerinden daha fazla ilaç etkinliği, tedavi süresi ve yan etkileri takip ettiği görülmüştür (p:0.001). Pratisyen aile hekimlerinin %29,8 (n:25), asistan aile hekimlerinin %50,8 (n:31), uzman aile hekimlerinin ise %68,3 (n:28) son çıkan klavuzları takip ettiklerini söylemişlerdir. Uzman aile hekimlerinin asistan aile hekimlerinden daha fazla, asistan aile hekimlerinin pratisyen aile hekimlerinden daha fazla klavuzları takip ettikleri görülmüştür (p<0.001).Sonuç: Statin tedavisi ve dislipidemi ile ilgili aile hekimleri arasında yapılacak çalışmalar ile bu konularda aile hekimlerinin bilgi düzeyleri ve ihtiyaç duydukları sürekli eğitim uygulamalarına belirlemeye yönelik kapsamlı çalışmalar ile literatüre katkı sağlanılabilinir. Aile hekimlerinin büyük bir kısmı Üniversitede kardiyoloji ve dahiliye stajları sırasında dislipidemi ile ilgili aldıkları eğitimden memnun değillerdir. Sürekli Tıp eğitimi faliyetlerine aile hekimlerinin çoğunluğu katılamamaktadır. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin yürüten aile hekimlerinin bilgi ve klinik uygulamalardaki eksikliklerinin, tıp fakültelerinde standardize edilmiş bir eğitim programı ve meslek hayatında ise bu konuda daha fazla sürekli tıp eğitimi programları ile giderilebileceğini düşünüyoruz,Anahtar Kelimeler: Statin tedavisi, Dislipidemi, Aile hekimliği

Objective: Dyslipidemia is associated with high total cholesterol and LDL cholesterol or triglyceride levels or low HDL by definition. Recently, it has been claimed via media that restoring normal cholesterol values with statin treatment has no protection and does not reduce the risk of ASCVD. In this study, we aimed to introduce the view of the general practitioners, assistants and specialist family physicians to statin treatment in dyslipidemic patients into the literature and to evaluate the changes that may occur in these cases with FP (Family Medicine) specialist training.Method: 189 (73%) of 259 family physicians who were actively working in Kadıköy and Ataşehir counties of İstanbul between 01.01.2019 and 01.03.2019 were interviewed using face-to-face interviews and online questionnaires, and demographic data of dyslipidemic patients; they were asked to complete a questionnaire consisting of 32 yes-no or multiple-choice questions regarding their knowledge and experience on diagnosis and follow-up and statin treatment. Demographic data, diagnosis and follow-up of dyslipidemic patients and their attitudes to statin treatment were recorded. Statin treatment and the diagnosis and follow-up of the dyslipidemic patient were evaluated between the general practitioners and resident family physicians. The answers provided to the questionnaires were analyzed using IBM SPSS 22.0.0 package program and descriptive statistics were calculated while evaluating the study data.Results: The mean age of 189 family physicians included in the study was 35.3 years and 49.5% (n 92) were female and 50.5% (n: 94) were male. While 44.4% (n: 84) of these family physicians are general practitioners, 34.9% (n: 64) are resident family physicians and 21.7% (n: 41) are specialist family physicians. General practitioners stated that 86.9% of family physicians, 97.6% of specialist family physicians and 59.4% of resident family physicians followed up chronic diseases. Resident family physicians were more likely to follow chronic disease than both specialist and general practitioners (p < 0.001). 52.4% (n: 44) of general practitioner family, 41.3% (n: 26) of assistant family physician, 78% (n: 32) of specialist family physician have enough information about diagnosing dyslipidemia and starting treatment they have expressed. Specialist family physicians think that they have enough information about diagnosis and treatment of dyslipidemia more than general practitioners and general family physicians more than resident family physicians (p: 0.001). The rate of informing patients about the efficacy, duration and side effects of statins in dyslipidemic patients where family physicians started treatment for the first time was 74.7% (n: 62) in general practitioners, 93.4% (n: 57) in assistant family physicians, and 93.4% in specialist family physicians. 95.1 (n: 39). Resident and specialist family physicians were found to follow more drug efficacy, duration of treatment and side effects than general practitioners (p: 0.001). 29.8% (n: 25) of general practitioners, 50.8% (n: 31) of assisted family physicians, and 68.3% (n: 28) of specialist family physicians stated that they followed the latest guidelines. It was observed that specialist family physicians followed guidelines more than resident family physicians and assistant family physicians followed guidelines more than general practitioners (p <0.001).Conclusion: Comprehensive studies aiming to determine the level of knowledge of family physicians on these issues and the continuous education applications they need can be contributed to the literature with studies to be performed between family physicians related to statin treatment and dyslipidemia. Most family physicians are dissatisfied with their training in dyslipidemia during cardiology and internal medicine internships. The majority of family physicians cannot participate in continuous medical education activities. We believe that the shortcomings in the knowledge and clinical practices of family physicians carrying out primary health care services can be solved with a standardized education program in medical faculties and more continuous medical education programs in this field in professional life.Keywords: Statin therapy, Dyslipidemia, Family medicine