Vitamin D eksikliği olan hastalarda replasman tedavisinin kas iskelet semptomları ve yaşam kalitesine etkisi

Abstract

Özet:Giriş ve Amaç: Vitamin D eksikliği ile kronik yaygın non-spesifik ağrı arasında ilişki olup olmadığı konusu tartışmalıdır. Birçok çalışmada ?pozitif ilişki? olduğu, bazılarında ise ?ilişki olmadığı? bildirilmiştir. Bu çalışmanın amacı; fibromiyalji sendromunu (FMS) da içeren kronik yaygın non-spesifik kas-iskelet ağrısı ve vitamin D eksikliği olan hastalarda, replasman tedavisinin kas-iskelet semptomları ve yaşam kalitesi üzerine etkisini değerlendirmektir.Hastalar ve Metod: Şubat 2011-Mayıs 2012 döneminde, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı polikliniklerine başvuran, kronik yaygın non-spesifik ağrısı ve vitamin D eksikliği (25-OH D < 25 ng/ml) olan hastalar çalışmaya alındı. Anamnez, fizik muayene veya laboratuvar bulgularında ağrıyı açıklayacak ek bir rahatsızlığı olan hastalar çalışmaya dahil edilmedi. Hastalara 3 aylık 50,000 IU/hafta oral vitamin D3 (kolekalsiferol) replasman tedavisi verildi. Hastalar, tedavi öncesi ve sonrası; serum Ca, P, ALP, 25-OH D3 düzeyi, ağrı şiddeti (VAS-Ağrı), halsizlik şiddeti (VAS-Halsizlik), iştah, beden kitle indeksi (BKİ), Beck Depresyon İndeksi (BDİ), dominant el kavrama kuvveti (EKK), statik endurans testi (SET), zamanlı kalk ve yürü testi (TUGT), yaşam kalitesi ölçeği (SF-36), hassas nokta sayısı (HNS), sabah semptomları şiddeti (SSŞ), baş ağrısı, tibial hassasiyet, FMS kriterlerini karşılama ve hasta memnuniyeti düzeyi açısından değerlendirildi.Bulgular: Ortalama yaşı 36.9 ± 9.2 olan 58 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların 25-OH D3 düzeyi 3 aylık replasman tedavisi sonrası 10.63 ± 5.10 ng/ml'den, 46.48 ± 24.00 ng/ml'ye yükseldi (p<0.001). Takip boyunca hastaların serum Ca, P ve ALP değerleri normal düzeyde bulundu. Hiçbir hastada vitamin D intoksikasyonu gözlenmedi. Tedavi sonrası hastaların, VAS-Ağrı, VAS-Halsizlik, HNS, SSŞ, BDİ'de belirgin azalma; SET ve SF-36 tüm alt birimlerinde belirgin artma saptandı (p<0.001). EKK'deki hafif düzeyde artış, istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (p=0.189). Benzer şekilde, TUGT, iştah düzeyi ve BKİ değerlerinde hafif ancak, anlamlı düzeye ulaşmayan bir azalma izlendi (p değerleri sırasıyla= 0.054, 0.094 ve 0.25). Tedavi öncesi 30 (%52) olan FMS (+) hasta sayısı, tedavi sonrası 20'ye (%34) geriledi (p=0.013). Tedavi öncesi hastaların 42'sinde (%72) tibial hassasiyet mevcutken, tedavi sonrası bu hastaların 22'sinde (%38) tibial hassasiyet saptandı (p<0.001). Tedavi öncesi, hastaların 29'unda (%50) baş ağrısı varken, tedavi sonrası bu 29 hastanın 20'sinde (%69), baş ağrısı sıklığında belirgin azalma kaydedildi (p= 0.004). Tedavi öncesi semptomlarla vitamin D düzeyi arasında anlamlı korelasyon saptanmadı. Tedavideki etkinlik, vitamin D eksikliğinin şiddetine, antidepresan kullanımına veya mevsimlere göre değişkenlik göstermedi. Hastaların %85'i tedaviden memnun kaldığını belirtti.Sonuç: Yaygın non-spesifik kas-iskelet ağrısı ve vitamin D eksikliği olan hastalarda vitamin D replasman tedavisi, hastaların birçok kas-iskelet semptomlarında, depresyon düzeyinde ve yaşam kalitesinde iyileşme sağlamıştır. Kronik yaygın non-spesifik kas-iskelet ağrısı olan hastalar, vitamin D eksikliği açısından incelenmelidir. Vitamin D eksikliği ile yaygın kas-iskelet ağrısı ve diğer birçok kas-iskelet semptomları arasında sebeb-sonuç ilişkisinin net bir şekilde ortaya konması için, çift-kör, randomize, plasebo kontrollü çalışmalara ihtiyaç vardır.

Abstract:Background and Objectives: The association between low levels of 25- OH D vitamin and chronic non-specific musculoskeletal pain, including fibromyalgia syndrome, is controversial. Several studies have reported a ?positive association? and others found ?no association?. The objective of this study is, the evaluation of the effect of vitamin D replacement treatment on the patients with chronic non-specific musculoskeletal pain, including fibromyalgia syndrome and vitamin D deficiency.Patients and Methods: This study included patients with chronic non-specific musculoskeletal pain, including fibromyalgia syndrome and vitamin D deficiency (25-OH D < 25 ng/ml) applied to Necmettin Erbakan University Faculty of Meram Medicine, Department of Physical Medicine and Rehabilitation Clinic, from February 2011 to May 2012. Medical history, physical examination and laboratory tests performed to exclude another causes of the pain. Patients with any other reason explaning the chronic widespread pain excluded fro this study. For tree months 50,000 IU /week vitamin D3 orally (cholecalciferol) administrated for replacement treatment. Patients were all evaluated with serum Ca, P, ALP, 25-OH D3, pain severity (VAS-pain), fatigue intensity (VAS-fatigue), appetence, body mass index (BMI), Beck depression index (BDI), dominant hand grip strength test, static endurance test (SET), timed up and go test (TUGT), quality of life questionnaire (SF-36), tender point count, waking unrefreshed severity, headache, tibial tenderness, FMS classification criteria and patient satisfaction before and after treatment.Results: Fifty eight patients participated this study. The mean age of patients was 36.9 ± 9.2. After replacement the 25-OH D3 levels improved from 10.63 ± 5.10 ng/ml to 46.48 ± 24.00 ng/ml (p<0.001). During follow up serum Ca, P, ALP levels were within normal limits for all patients. We observed vitamin D intoxication for no patients. After treatment VAS-pain, VAS-weakness, tender point count, severity of symptoms at morning, BDI were decreased significantly and SET and SF-36 for all subscales increased significantly (p<0.001). Dominant hand grip strenghth increased slightly and this wasn?t significant statistically (p=0.189). Similarly TUGT, appetence, BMI slightly decreased but was not significant ( respectively p values are 0.054, 0.094, and 0.25). Before treatment 30 (50%) patients were fullfiling FMS criterias and after treatment 20 patients (34%) were fullfiling FMS criteria (p=0.013). Tibial tenderness was positive for 42 patients (72%) before treatment. After treatment tibial tenderness continued for 22 patients (%38) (p<0.001). 20 of 29 patients with headache improved for frequency of headache after treatment (p=0.004). Severity of symptoms and vitamin D levels did not correleated at the initial diagnosis. Efficiency of treatment did not depend on vitamin D levels, anti-depresant use and seasonal change. Majority of patients 85% was satisfied after treatment.Conclusion: Patients with chronic widespread pain accompanying vitamin D deficiency showed significant improvement in many musculoskeletal symptoms and also depression severity and quality of life. Patients with non specific musculoskeletal pain should be evaluated for vitamin D defficiency. In order to make an exact explanation for the relationship of vitamin D deficiency and musculoskeletal pain, more studies designed as randomised, double blinded and placebo controlled are needed.